Ερευνα της "Ε" στους δήμους της Μεσσηνίας: 9 εκ. ευρώ το χρόνο για σκουπίδια
Περί τα 9.000.000 ευρώ τον χρόνο φθάνει το κόστος διαχείρισης των σκουπιδιών στη Μεσσηνία από τους 6 δήμους της, η συνολική παραγωγή των οποίων ανά έτος ανέρχεται σε 80.000 τόνους (σύμμεικτα), κάτι που σημαίνει ότι κατά μέσο όρο ο κάθε τόνος κοστίζει 112 με 113 ευρώ.
Η κατάσταση στο νομό μας, όσον αφορά τη διαχείριση, απέχει πολύ από το να είναι ικανοποιητική, καθώς από τους 6 δήμους, μόνο η Καλαμάτα και εν μέρει η Πύλος έχουν δυνατότητα μερικής, έστω, διαχείρισης, αφού διαθέτουν μηχανήματα και αδειοδοτημένους χώρους. Στους υπόλοιπους δήμους το τοπίο είναι θολό, με τα σκουπίδια να καταλήγουν σε χώρους που -σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία- δεν θα έπρεπε καν να υφίστανται.
Η γενική κατεύθυνση των ΟΤΑ στο νομό μας, όπως την μετέφεραν στην “Ε” οι δήμαρχοι ή οι αρμόδιοι αντιδήμαρχοι, είναι ότι τη διέξοδο από τη σημερινή κατάσταση θα προσφέρει μια κεντρικού τύπου διαχείριση, όπως πάνω – κάτω προβλέπεται στο σενάριο 1Β της πρότασης της Περιφέρειας Πελοποννήσου, δηλαδή υλοποίηση της ΣΔΙΤ με ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα 100 έως 150.000 τόνων ανά έτος, δημιουργία σταθμών μεταφόρτωσης για τη μείωση του κόστους και τοπικές μονάδες κομποστοποίησης.
Την θέση αυτή υποστηρίζουν τόσο οι μεγάλοι δήμοι, αλλά και μικρότεροι όπου -όπως στην περίπτωση της Δυτικής Μάνης, σύμφωνα με τον δήμαρχο Γιάννη Μαραμπέα- η ετήσια παραγωγή απορριμμάτων δεν είναι επαρκής για να στηρίξει οικονομικά την τοπική διαχείριση, ενώ πρόβλημα αποτελεί και η διάθεση του υπολείμματος.
ΔΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Στο Δήμο Καλαμάτας η ετήσια παραγωγή σκουπιδιών ανέρχεται σε 35.000 τόνους σύμμεικτα, από τους οποίους -με την εφαρμογή της ανακύκλωσης- προκύπτουν περί τους 7.000 τόνους ανακυκλώσιμα. Το κόστος για το δήμο φθάνει τα 5.000.000 ευρώ ανά έτος, περί τα 142 ευρώ ο τόνος, πίστωση η οποία προκύπτει από τα ανταποδοτικά τέλη και καλύπτει όλο το φάσμα διαχείρισης, από τους μισθούς των εργατών καθαριότητας μέχρι και τον εργολάβο που έχει αναλάβει τη διαχείριση των οργανικών που καταλήγουν στη Μαραθόλακκα.
Η Καλαμάτα ήδη υλοποιεί από το 2013 την τοπική διαχείριση -με διαλογή και αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων υλικών που εμπεριέχονται στα σύμμεικτα απορρίμματα καθώς και κομποστοποίηση του οργανικού κλάσματος των σύμμεικτων- ενώ βάσει του σχεδίου προσωρινής διαχείρισης που έχει εκπονήσει, εν αναμονή της υλοποίησης του κεντρικού περιφερειακού σχεδιασμού, προωθεί την προμήθεια νέου εξοπλισμού, αλλά και την βελτίωση του υπάρχοντος.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο δήμαρχος Παναγιώτης Νίκας έχει επανειλημμένα επισημάνει ότι τοπική διαχείριση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με το συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο, χωρίς κρατική βοήθεια και χωρίς πρόβλεψη για τη διάθεση του υπολείμματος, επικαλούμενος εις επίρρωση το γεγονός ότι “22 από τους 26 δήμους της Περιφέρειας Πελοποννήσου δεν έχουν δείξει κανένα ενδιαφέρον για να προχωρήσουν στην τοπική διαχείριση”.
Οπως είναι γνωστό, το Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας, φέτος το καλοκαίρι, υιοθέτησε το σενάριο της κεντρικής διαχείρισης με τοπικές μονάδες κομποστοποίησης, σε συνδυασμό με μια σειρά βελτιωτικών προτάσεων. Ο δήμος της μεσσηνιακής πρωτεύουσας κάνει λόγο για “την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα κεντρικό δίκτυο υποδομών το οποίο θα μπορέσει να στηρίξει και τους μικρούς ΟΤΑ της Περιφέρειας, που δεν μπορούν να πάρουν από μόνοι τους τις πρωτοβουλίες που προβλέπει ο αποκεντρωμένος σχεδιασμός. Παράλληλα, το δίκτυο αυτό θα πρέπει να επιτρέπει σε όσους ΟΤΑ έχουν τη δυνατότητα και τη διάθεση, να διευρύνουν σταδιακά τις δράσεις τους εισερχόμενοι με ασφάλεια σε τομείς τοπικής διαχείρισης”.
ΔΗΜΟΣ ΜΕΣΣΗΝΗΣ
Ο Δήμος Μεσσήνης παράγει περί τους 10.500 με 11.000 τόνους σύμμεικτα σκουπίδια τον χρόνο τα οποία διαχειρίζεται δαπανώντας 850.000 ευρώ ανά έτος, μια αναλογία που δίνει δαπάνη 77 ευρώ για κάθε τόνο σκουπιδιών. Ο δήμος δεν διαθέτει αδειοδοτημένο χώρο και πρόσφατα κινείται, από κοινού με το Δήμο Οιχαλίας, για την εξεύρεση ενός τέτοιου, σε μια προσπάθεια των δύο αυτών δήμων για συνδιαχείριση των απορριμμάτων τους, μέσα από την εφαρμογή του σχεδίου προσωρινής διαχείρισης που και οι δύο έχουν εκπονήσει.
Σημειώνεται ότι τα χρήματα με τα οποία έχουν επιδοτηθεί οι δύο δήμοι για την προσωρινή διαχείριση (ο Δήμος Μεσσήνης με 1.500.000 ευρώ ενώ ο Δήμος Οιχαλίας με 650.000) δεν επαρκούν για να φτιάξει ο κάθε δήμος δική του μονάδα και αυτός ήταν ο λόγος για τη συνεργασία τους, με σκοπό τη δημιουργία μίας κοινής μονάδας επεξεργασίας και για τους δύο δήμους με δυναμικότητα 17.000 τόνων απορριμμάτων το χρόνο.
Ο σχεδιασμός προβλέπει ότι όταν προχωρήσει -από την Περιφέρεια και την ΤΕΡΝΑ, μειοδότρια στον σχετικό διαγωνισμό- η υλοποίηση της ΣΔΙΤ κεντρικής διαχείρισης των απορριμμάτων, η μονάδα των δύο δήμων θα συνεχίσει τη λειτουργία της για τη διαλογή και ανακύκλωση των απορριμμάτων.
Στο Δήμο Μεσσήνης, παράλληλα, επιχειρείται να επεκταθούν τα διάφορα ρεύματα ανακύκλωσης, καθώς έτσι, εκτός από το περιβάλλον προστατεύεται και η... τσέπη του δημότη. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Καθαριότητας, από τα στοιχεία του 2015 προκύπτει ότι η υφιστάμενη κατάσταση κοστίζει 45 ευρώ για κάθε δημότη, ενώ η πλήρης ανάπτυξη των ρευμάτων ανακύκλωσης εκτιμάται ότι θα μειώσει το κόστος σε 37 ευρώ ανά δημότη.
ΔΗΜΟΣ ΟΙΧΑΛΙΑΣ
Ο Δήμος Οιχαλίας φθάνει τους 5.500 τόνους σύμμεικτα σκουπίδια το χρόνο με το κόστος διαχείρισης να ανέρχεται σε 294.000 ευρώ ανά έτος, γεγονός που σημαίνει κόστος περί τα 53,5 ευρώ ο κάθε τόνος. Ο συγκεκριμένος δήμος προχωρεί στη διαδημοτική συνεργασία με τον Δήμο Μεσσήνης για την διαχείριση των σκουπιδιών, καθώς είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στο θέμα της κεντρικής διαχείρισης, την οποία απορρίπτει.
Αυτό συμβαίνει επειδή η πρόταση ΣΔΙΤ της Περιφέρειας Πελοποννήσου προβλέπει την κατασκευή από την ΤΕΡΝΑ μονάδας επεξεργασίας των οργανικών σκουπιδιών στην Καλλιρρόη, μια προοπτική στην οποία κάτοικοι και δήμος είναι κάθετα αντίθετοι. Υπενθυμίζεται ότι πριν τέσσερα χρόνια, στην περιοχή Παλιοροβούνι του ίδιου δήμου, είχε χωροθετηθεί μονάδα επεξεργασίας και ΧΥΤΥ, βάσει μελέτης που είχε ανατεθεί από το τότε υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), προκαλώντας κινητοποιήσεις.
Στο σχέδιο προσωρινής διαχείρισης του Δήμου Οιχαλίας δίνεται βαρύτητα στην προώθηση της ανακύκλωσης, ενώ βασίζεται επίσης και στο δεδομένο της συνεργασίας με το Δήμο Μεσσήνης.
ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ
Τους 12.000 τόνους σύμμεικτα σκουπίδια τον χρόνο φθάνει ο Δήμος Τριφυλίας, στον οποίον η διαχείρισή τους κοστίζει 1.500.000 ευρώ ανά έτος, δηλαδή δαπάνη 125 ευρώ για κάθε τόνο.
Οπως είπε στην “Ε” ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Παναγιώτης Τσίγκανος, ο δήμος έχει ταχθεί υπέρ της κεντρικής διαχείρισης, όπως αυτή έχει προταθεί από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, ωστόσο μέχρι αυτή να υλοποιηθεί έχει ήδη εκπονηθεί σχέδιο προσωρινής διαχείρισης από το Δήμο Τριφυλίας, ο οποίος -όπως είπε- έχει κάνει σημαντικά βήματα προς τον στόχο αυτό.
Ο Π. Τσίγκανος πρόσθεσε ότι ολοκληρώνεται η μελέτη για τη μονάδα επεξεργασίας που έχει ήδη χωροθετηθεί στους Γαργαλιάνους, έχοντας εξασφαλίσει τις σχετικές άδειες. “Αν ναυαγήσει για κάποιον λόγο η ΣΔΙΤ της Περιφέρειας, θα είμαστε έτοιμοι, αλλά θεωρώ ότι αυτό δεν θα γίνει” εκτίμησε. Ο ίδιος υπενθύμισε ότι ο Δήμος Τριφυλίας έχει ταχθεί -και αυτός- υπέρ της υλοποίησης της ΣΔΙΤ, με δημιουργία σταθμών μεταφόρτωσης και τοπικές μονάδες κομποστοποίησης, θέση την οποία, όπως είπε, υιοθέτησε και ο ΦοΔΣΑ Πελοποννήσου, στην πρόσφατη σχετική συνεδρίασή του.
ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΟΥ – ΝΕΣΤΟΡΟΣ
Περί τα 100 ευρώ φαίνεται να κοστίζει ο κάθε τόνος σκουπιδιών στο Δήμο Πύλου – Νέστορος, που για τη διαχείριση 10.000 τόνων σύμμεικτων σκουπιδιών τον χρόνο δαπανά περίπου 1.000.000 ευρώ.
Στην “Ε” ο δήμαρχος Δημήτρης Καφαντάρης δήλωσε ότι ο δήμος του έχει ταχθεί υπέρ ενός μικτού συστήματος διαχείρισης, όπως αυτό προβλέπεται στο σενάριο 1Β της πρότασης της Περιφέρειας Πελοποννήσου, δηλαδή υλοποίηση της ΣΔΙΤ με ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα 150.000 τόνων ανά έτος, δημιουργία σταθμών μεταφόρτωσης για τη μείωση του κόστους και τοπικές μονάδες κομποστοποίησης.
“Υπόλειμμα και σύμμεικτα στην κεντρική διαχείριση, οι δήμοι δεν μπορούν να το χειριστούν γιατί χρειάζεται ΧΥΤΥ” είπε ο Δ. Καφαντάρης, προσθέτοντας ότι ο Δήμος Πύλου – Νέστορος προωθεί την τοπική διαχείριση μέσω ιδιώτη εργολάβου, με τον σχετικό διαγωνισμό να έχει ήδη κατακυρωθεί, ωστόσο αναμένεται η έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο της σύμβασης, η οποία έχει διάρκεια 2 χρόνια και συνολική δαπάνη 1.800.000 ευρώ. Ταυτόχρονα, πρόσθεσε, με βάση τον σχεδιασμό προσωρινής διαχείρισης προωθείται η υλοποίηση της ανακύκλωσης σε όλο το φάσμα των υλικών.
ΔΗΜΟΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΝΗΣ
Την μικρότερη παραγωγή σκουπιδιών στη Μεσσηνία έχει ο Δήμος Δυτικής Μάνης, καθώς -σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στην “Ε” ο δήμαρχος Γιάννης Μαραμπέας- κάθε χρόνο δεν ξεπερνά τους 3.500 τόνους, ποσότητα η διαχείριση της οποίας γίνεται με ετήσιο κόστος περί τις 200.000 ευρώ, το οποίο σημαίνει δαπάνη 57 ευρώ ανά τόνο.
“Η τοπική διαχείριση είναι καλή μόνο για τους μεγάλους δήμους” σημειώνει ο ίδιος μιλώντας στην “Ε” -κι αφού επισημαίνει ότι στο δήμο οι μεγαλύτερες ποσότητες σκουπιδιών, αναλογικά, προκύπτουν στη διάρκεια της τουριστικής περιόδου- εκτιμά ότι μόνο με την κεντρική διαχείριση, όπως προτείνεται στη ΣΔΙΤ της Περιφέρειας, θα δοθεί λύση στο πρόβλημα, κυρίως για τους μικρούς δήμους, όπου η διαχείριση σε τοπικό επίπεδο είναι ασύμφορη οικονομικά, ενώ δύσκολη αποδεικνύεται και η χωροθέτηση περιοχών για μονάδα επεξεργασίας και ταφή του υπολείμματος.
Υπογράμμισε, τέλος, ότι δίνεται μεγάλη βαρύτητα στην προώθηση της ανακύκλωσης, με το δήμο ήδη να αναπτύσσει τους ειδικούς κάδους σε κάθε χωριό του.
