Πύλος: Ψαρόβαρκες - Γιοτ: 1 - 0... στο «ημίχρονο»

Πύλος: Ψαρόβαρκες - Γιοτ: 1 - 0... στο «ημίχρονο»

Το πρώτο βήμα για την προστασία της Πύλου από την αγοραία επέλαση έγινε χθες στο ΚΣΝΜ

Γράφει ο Γρηγόρης Τραγγανίδας -                 

                - 08/04/2016

Εστω και εμμέσως, πλην, όμως, σαφέστατα, η Αρχαιολογική Υπηρεσία και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, κατά την χθεσινή του συνεδρίαση, έβαλαν ένα πρώτο «φρένο» στο ξεπούλημα και, κατ’ επέκταση, στην καταστροφή του όρμου της Πύλου, εγκρίνοντας μεν την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το έργο «Νέα Μαρίνα Πύλου», αλλά με όρους που ουσιαστικά καθιστούν την «επένδυση» καθόλου «ελκυστική», σύμφωνα με τα αγοραία κριτήρια των «επενδυτών», αλλά και του ΤΑΙΠΕΔ που προωθεί την «εκμετάλλευση» από τους ιδιώτες, αυτού του πανέμορφου, ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, τόπου.

Ηταν η τρίτη φορά κατά σειρά που η συγκεκριμένη ΣΜΠΕ απασχόλησε την Αρχαιολογική Υπηρεσία και τα επιστημιονικά, γνωμοδοτικά συμβούλια του υπουργείου Πολιτισμού. Τον περασμένο Φλεβάρη, η γνωμοδότηση αναβλήθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, διότι κρίθηκε ότι το θέμα είναι κατά προτεραιότητα ζήτημα του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ). Η Πύλος είναι κηρυγμένος ιστορικός τόπος και τα ναυάγια που βρίσκονται στον βυθό της θάλασσάς της ανήκουν στον 19ο αιώνα.

Μια βδομάδα πριν από εκείνη την συνεδρίαση του ΚΑΣ, το ΚΣΝΜ είχε επίσης αναβάλει τη συζήτηση, προκειμένου να κατατεθούν από τους μελετητές οι εναλλακτικές προτάσεις. Η αναβολή, όπως μετέδοσε τότε το Αθηναϊκό Πρακτορείο, αποφασίστηκε λόγω προβλημάτων και προβληματισμών των μελών του ΚΣΝΜ ως προς την πρόσβαση στον χώρο της μαρίνας, με σκοπό να κατατεθούν εναλλακτικές προτάσεις, οι οποίες, όπως ειπώθηκε, είναι απαραίτητες σε περιπτώσεις ΣΜΠΕ.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Περιοδικού», όπως προέκυψε στην χθεσινή συνεδρίαση, ουσιαστικά τέθηκε προς έγκριση… η ίδια ΣΜΠΕ, χωρίς, δηλαδή, την ενσωμάτωση των όρων και των κριτηρίων που είχαν ζητηθεί από το ΚΣΝΜ.

Το αποτέλεσμα ήταν, ότι ενώ η «επένδυση» τυπικά εγκρίθηκε, οι όροι που έθεσε το Συμβούλιο την υπονομεύουν, γεγονός, φυσικά, εξαιρετικά ελποδοφόρο.

Για παράδειγμα, η Αρχαιολογική Υπηρεσία κατέστησε σαφές ότι το λιμάνι θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από αλιευτικά σκάφη, άρα, απορρίπτεται ουσιαστικά η ίδια η λογική της μαρίνας. Επιπλέον, ο συντελεστής δόμησης που εγκρίθηκε είναι πολύ μικρότερος από αυτόν που είχε ζητηθεί (0,15 έναντι 0,40), γεγονός που σημαίνει λιγότερα τετραγωνικά μέτρα χτισίματος. Επίσης, απορρίφθηκε οποιαδήποτε διαπλάτυνση της προβλήτας, άρα, οι χρήσεις που θα μπορούν να υποστηριχθούν θα είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Απορρίφθηκε επίσης το σχέδιο για πλωτή προβλήτα και, τέλος, απαιτήθηκε νέα ΣΜΠΕ με όλες τις αλλαγές και τους όρους που απαιτήθηκαν.

Είναι προφανές πως πρόκειται για μία ακόμη μάχη που δίνει η Αρχαιολογική Υπηρεσία ενάντια στην εμπορευτική λεηλασία μνημείων και φύσης. Οι αρχαιολόγοι είχαν τεθεί εξαρχής κατά της επέλασης των «επενδυτών», όχι μόνο στην Πύλο.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, με αφορμή τις συζητήσεις στα Κεντρικά Συμβούλια του ΥΠΠΟ, σημειώνει, ότι «η ιστορική πόλη της Πύλου με την παραδοσιακή προκυμαία και το Νιόκαστρο, με τα πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα και τον κηρυγμένο εξ ολοκλήρου Όρμο του Ναυαρίνου, έχει καταφέρει να διατηρήσει τη φυσιογνωμία του παραδοσιακού οικισμού, σε ένα υπέροχο θαλάσσιο και χερσαίο φυσικό τοπίο».

»Προκειμένου να εκποιηθεί η μαρίνα της Πύλου, το ΤΑΙΠΕΔ δίνει τη δυνατότητα στον όποιο υποψήφιο «επενδυτή» ακόμη και να χτίσει σε περιοχή αιγιαλού και μπροστά στον παραδοσιακό οικισμό της Πύλου. Ακόμη και η ιστορική προκυμαία κινδυνεύει από τις επεμβάσεις που θα προγραμματιστούν για να ολοκληρωθεί η «επένδυση».

»Τέτοιες προτάσεις και μεθοδεύσεις αντιβαίνουν τον Αρχαιολογικό Νόμο και την προστασία του κηρυγμένου ιστορικού τοπίου της ναυμαχίας του Ναυαρίνου.

Καλούμε το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων να διαφυλάξει τους κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους και τον κηρυγμένο ιστορικό τόπο από τις επεμβάσεις.

Καλούμε τους κατοίκους της Πύλου να διαφυλάξουν τον πραγματικό πλούτο, που μπορεί να δώσει αειφορία στην περιοχή τους, δηλαδή την ομορφιά του τοπίου και του ιστορικού οικισμού».

Η δεύτερη φάση της μάχης θα δοθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), το οποίο θα κληθεί και αυτό να γνωμοδοτήσει επί της συγκεκριμένης ΣΜΠΕ. Φυσικά, η χθεσινή εξέλιξη είναι ελπιδοφόρα, αλλά αν το ΚΑΣ δεν την θωρακίσει περαιτέρω με τους δικούς του όρους, στην ιδια κατεύθυνση με το ΚΣΝΜ, θα δημιουργηθεί επικίνδυνο «ρήγμα» στην ασπίδα προστασίας της Πύλου.

Το βήμα που ξεκίνησε χθες πρέπει να ολοκληρωθεί. Η επιστημονική κοινότητα της χώρας, η οποία, κατά κοινή ομολογία, δίνει κυριολεκτικά την ψυχή της, μέσα σε ένα απόλυτα εχθρικό περιβάλλον, για την προστασία των σπαραγμάτων της ιστορικής μνήμης ενός λαού, ο οποίος υφίσταται ολοκληρωτική επίθεση στα δικαιώματα και τις ελευθερίες του, οφείλει – καταρχήν στον εαυτό της – να ορθώσει το ανάστημά της και να πει «Φτάνει»!

Είναι επίσης προφανές, ότι η αντίσταση των αρχαιολόγων δεν αρκεί. Η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος προς όφελος της κοινωνίας και όχι του κεφαλαίου, πρέπει να γίνει υπόθεση όλων μας.