Θάνος Μικρούτσικος: "Οτι θα γίνει επανάσταση, θα γίνει …"

Θάνος Μικρούτσικος: "Οτι θα γίνει επανάσταση, θα γίνει …"Γράφτηκε από την  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Online

• ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

 "Οτι θα γίνει επανάσταση, θα γίνει …" πιστεύει ο συνθέτης Θάνος Μικρούτσικος, τονίζοντας όμως ότι θα πρέπει να "μην γίνει χαοτικά", όπως χαρακτηριστικά λέει στην "Ε", με την ευκαιρία της συναυλίας που θα δώσει τη Δευτέρα στις 9 μ.μ. στο αμφιθέατρο του Κάστρου Καλαμάτας.

Ο Θάνος Μικρούτσικος μας μίλησε για το "Πάντα γελαστοί και γελασμένοι" που επέλεξε να έχει ως τίτλο η καλοκαιρινή του περιοδεία με τον Δημήτρη Μπάση και τη Ρίτα Αντωνοπούλου, για το πολιτικό τραγούδι που εμψυχώνει αλλά και για το ρόλο που μπορεί να παίξει η τέχνη στην κριτική σκέψη των ανθρώπων!

- Γιατί αυτός ο τίτλος, "Πάντα γελαστοί και γελασμένοι";

"Κοίταξε, εγώ τόσο από την οικογενειακή καταγωγή μου όσο και από τη μουσική μου καταγωγή, δεν είχα ποτέ καμία σχέση με το λαϊκό τραγούδι. Παιδί αστικής οικογένειας με σπουδές στο πιάνο από 4 ετών.

Βεβαίως ήρθα σε επαφή με το λαϊκό τραγούδι από τη δεκαετία του '50 όταν ήμουν πολύ πιτσιρίκος με Χατζιδάκι - Θεοδωράκη, αλλά με το λαϊκό δεν είχα καμία σχέση. Επειδή όμως όταν μελοποιώ κείμενα δεν έχω προκατασκευασμένες απόψεις, δηλαδή δεν λέω ότι αυτό θα το κάνω ροκ και το άλλο ζεϊμπέκικο, με οδηγεί πάντα το κείμενο. Εκείνο επιβάλλει τη φόρμα που πρέπει να χρησιμοποιήσω. Κάποια στιγμή λοιπόν τη δεκαετία του '70 είδα με έκπληξή μου ότι κάποια τραγούδια μου είχαν βγει πάνω σε βασικές λαϊκές φόρμες. Οταν το '80 μελοποίησα το "Ερωτικό" ("Με μια πιρόγα") σε στίχους Αλκαίου και χάλασε κόσμο -και παραμένει ένα από τα πιο προβεβλημένα των τελευταίων 30 χρόνων- η απορία μου μεγάλωσε πια γιατί δεν πρόκειται πλέον για ένα τραγούδι που γράφτηκε ζεϊμπέκικο ή χασάπικο, αλλά για ένα "ανορθόδοξο" τραγούδι με την έννοια ότι μιλάει για Βησιγότθους και δεν έχει κουπλέ ρεφρέν όπως τα λαϊκά τραγούδια.

Εκμυστηρεύτηκα την έκπληξή μου αυτή στο Μάνο Χατζιδάκι με τον οποίο είχα πολύ στενή σχέση και μου είχε πει τότε: "Γιατί απορείς; Το λαϊκό τραγούδι έπαψε να έχει λόγους ύπαρξης γιατί οι συνθήκες που το γέννησαν δεν υπάρχουν πια, άρα λαϊκά τραγούδια που ανανεώνουν το χώρο του λαϊκού τραγουδιού μπορούν να γράφουν κάποιοι που έρχονται από τον χώρο εκτός της λαϊκής μουσικής".

Με κάλυψε η εξήγηση του Μάνου αλλά στη δεκαετία του '90, όταν έκανα κυρίως το δίσκο με τον Δημήτρη Μητροπάνο, έμεινα ακάλυπτος γιατί πραγματικά προστέθηκαν απανωτοί "εθνικοί ύμνοι" που και σήμερα γίνεται της τρελής με τα τραγούδια όπως η "Ρόζα", το "Πάντα γελαστοί και γελασμένοι".

Είχα σκεφτεί τότε να παρουσιάσω δισκογραφικά όλα τα τραγούδια μου που έχουν λαϊκή φόρμα, αλλά αυτό δεν έγινε και μου είχε μείνει, οπότε το αποφάσισα τώρα. Είδα όμως τώρα ότι αυτό καλύπτει μόνο το "Πάντα γελαστοί …" με την έννοια ότι είμαστε ως λαός εξωστρεφείς και με θερμή αγκαλιά ως μεσογειακοί λαοί, που όταν τραγουδάμε ακόμα κι ένα μελαγχολικό τραγούδι έχουμε ένα χαμόγελο στο πρόσωπο.

Με "το πάντα γελασμένοι" τώρα… έφτιαξα ένα πρόγραμμα που από τη μια είναι τα λαϊκά μου τραγούδια κι από την άλλη τα τραγούδια με έντονο πολιτικό περιεχόμενο πουείναι επίσης τραγούδια λαϊκού αισθήματος με την έννοια ότι έχουν επιζήσει της εποχής που γράφτηκαν, ειδικότερα στις μέρες μας".

 - Γιατί επιλέξατε τις συγκεκριμένες φωνές, Μπάση - Αντωνοπούλου;

"Αντικειμενικά ο Μπάσης -μετά το θάνατο του Μητροπάνου κι έχοντας κλείσει τον κύκλο οι παλιότεροι τραγουδιστές- είναι νομίζω ο πιο σημαντικός λαϊκός τραγουδιστής με τεράστιες δυνατότητες. Η δε Ρίτα (Αντωνοπούλου) έχει μια φωνή που την χαρακτήρισαν, μετά τις εμφανίσεις του περασμένου χειμώνα, ως τη φωνή της δεκαετίας! Μπορεί να τραγουδήσει όλο το φάσμα έχοντας και εξαιρετική σκηνική παρουσία".

- Πολιτικό τραγούδι σήμερα λοιπόν, με την παρούσα κατάσταση που βιώνουμε;

"Σε ό,τι αφορά τα δικά μου πολιτικά τραγούδια είτε αυτά που γράφτηκαν στη δεκαετία του '70, είτε αυτά που γράφτηκαν το '80 και κάποια ακόμα και τη δεκαετία του 2000 στο "Υπέροχα μονάχοι" σε ποίηση του Αλκαίου, δεν χάθηκαν ποτέ γιατί τα τραγουδάει η πιτσιρικαρία. Νομίζω λοιπόν ότι η εξήγηση είναι μια: Εγώ κοίταζα από πλευράς φόρμας ακόμα και στη δεκαετία του '70 προς τα εμπρός και δεν κόλλησα στη φόρμα της εποχής. Το "Τους έχω βαρεθεί" για παράδειγμα τραγουδιόταν το '90 ως ύμνος της τότε νεολαίας και το ίδιο τραγουδιέται και τώρα. Αυτά τα τρία τελευταία χρόνια της υπερκρίσης λοιπόν, τα τραγούδια αυτά έχουν μια ακόμα περισσότερο ιδιαίτερη ένταση. Οταν γράφει ο Μπρεχτ το 1930 κι εγώ μελοποιώ το 1975 το "Αννα μην κλαις θα γυρέψουμε βερεσέ απ' τον μπακάλη" σήμερα είναι πραγματικότητα".

- Τι μπορεί να αλλάξει με την τέχνη;

"Θέλω να γίνω σαφής σ' αυτό ότι η πολιτική τέχνη και η τέχνη γενικότερα, δεν αλλάζει τον κόσμο. Τον κόσμο τον αλλάζουν οι άνθρωποι, αλλά η τέχνη μπορεί να κάνει δύο πολύ σοβαρά πράγματα: Να βοηθήσει στην κριτική σκέψη των ανθρώπων και ένας πολίτης με κριτική σκέψη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.

Το δεύτερο είναι ότι σε εποχές τέτοιας κρίσης -και το λέω λόγω γνώσεως γιατί η συναυλία της Καλαμάτας θα είναι η 300ή από τον Μάιο του 2010 μέχρι σήμερα- το πολιτικό τραγούδι εμψυχώνει και είναι κάτι που το βλέπουμε στις συναυλίες είτε σε μικρούς χώρους είτε σε μεγάλους. Ακούμε τη σιωπή του κόσμου και μέσα απ' αυτήν την σιωπή υπάρχει επικοινωνία!".

- Επικοινωνία μπορεί να υπάρχει, αντίδραση όμως δεν φαίνεται να υπάρχει.

"Ειδικότερα στις μέρες μας που η κρίση είναι τέτοια, υπάρχει και το ερωτηματικό "Μα καλά τι περιμένει ο κόσμος και δεν αντιδρά πια;". Λοιπόν θα σου δώσω την απάντηση με μια ταινία που είδα προχθές. Πρόκειται για μια μέτρια αμερικανική ταινία που δείχνει έναν νεαρό που επέστρεψε στην Αμερική από το Αφγανιστάν όπου πολεμούσε. Τον πλησιάζουν οι Μυστικές Υπηρεσίες και του λένε ένα ψέμα για κάτι, αυτός πείθεται και εντάσσεται στις Μυστικές Υπηρεσίες. Σε κάποια στιγμή αυτός ανακαλύπτει το ψέμα, βρίσκει τον αρχηγό των Μυστικών Υπηρεσιών και σημαδεύοντάς τον με όπλο του ζητάει να μάθει την αλήθεια. Ο αρχηγός λοιπόν του λέει ότι ο κόσμος που φτιάξαμε κατέρρευσε, αλλά ακριβώς επειδή σε λίγο δεν θα υπάρξει, θέλουμε να βγάλουμε ακόμα περισσότερα λεφτά. Αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να στρέψουμε την προσοχή του κόσμου αλλού και κυρίως μέσω των ΜΜΕ να τον φοβίσουμε, γιατί φοβισμένος πολίτης ούτε ερωτήσεις κάνει ούτε αντιδρά. Εξηγείται η μη αντίδραση του κόσμου λοιπόν, γιατί η φοβία που εκπέμπεται από τα κανάλια και τις μεγάλες εφημερίδες, που είναι διαπλεκόμενα ΜΜΕ, είναι πολύ ισχυρή. Φοβάται ο πολίτης ότι θα χάσει και τα υπόλοιπα. Το μέγα ερώτημα είναι αν θα μπορέσει όλο αυτό το πράγμα να ξεπεραστεί".

- Η εμπειρία σας από την πολιτική τι λέει;

"Εγώ ήμουν στην πολιτική σε μια τελείως άλλη εποχή. Για παράδειγμα κανείς δεν διανοείτο ότι μπορεί να φτάσουμε σε αυτή την κατάσταση και να κλείνει για παράδειγμα η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση. Αυτό απ' όλες τις απόψεις είναι απόλυτα διάτρητο και φασιστικό και έγινε διότι εκμεταλλεύτηκαν τα όποια προβλήματα που προφανώς υπήρχαν για να στείλουν στην ανεργία 2600 ανθρώπους… Λες και οι άνθρωποι είναι αριθμοί, είναι ένα τίποτα! Ο,τι επιχείρημα κι αν χρησιμοποίησαν για να στηρίξουν αυτό που έκαναν, είναι απλώς τραγελαφικό. Ο Κεδίκογλου που εντός της κρίσης είχε προσλάβει 30 από την εκλογική του περιφέρεια, άσχετους κιόλας με το αντικείμενο, βγήκε να μας πει για εξυγίανση; Ακόμα και με τα προβλήματα που είχε η ΕΡΤ ήταν πολύ καλύτερη ως μέσος όρος από την ιδιωτική και βεβαίως δεν συγκρινόταν το ραδιόφωνο! Εμάς -των καλλιτεχνών- το αποκούμπι μας ήταν το Δεύτερο Πρόγραμμα. Γιατί τι να ακούσεις δηλαδή, αυτά με τα λάιφ στάιλ; Ολες οι ακριτικές περιοχές και ο ελληνισμός των δέκα εκατομμυρίων ανθρώπων του εξωτερικού δεν μετριέται καθόλου και τους αφήνουν χωρίς ενημέρωση και επικοινωνία με τη χώρα;

Διέλυσαν τα πάντα… είναι αδίστακτοι!".

- Κι εμείς τι μπορούμε να κάνουμε;

"Εχουμε μόνο μια επιλογή και θα χρησιμοποιήσω τα λόγια του Μπρεχτ: "Αν αντισταθείς μπορεί και να χάσεις, αν όμως δεν αντισταθείς έχεις ήδη χάσει".

Συνεπώς το να ανακαλύψουμε ο ένας τη διεύθυνση του άλλου και να ξαναέρθουμε σε επαφή γι' αυτό το κατακερματισμένο εμείς και να το ξαναστήσουμε. Να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε. Γιατί ότι θα γίνει επανάσταση, θα γίνει, αλλά το θέμα είναι να μην γίνει χαοτική αλλά οργανωμένη. Και υπάρχει αυτή η προοπτική, αρκεί να πάρουμε τα πράγματα στα χέρια μας. Οσο ζω αυτό θα το φωνάζω". Διαβάστε το άρθρο στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ http://www.eleftheriaonline.gr/politismos/synentefkseis-parousiaseis/item/28123-thanos-mikroytsikos