ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη στο "Θ" του Μητροπολίτη
Στις 15 Μαρτίου 2007 ο Χρυσόστομος Σαββάτος εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος Μητροπολίτης Μεσσηνίας. Έκτοτε βρίσκεται στην πόλη μας και επιθυμεί να βάλει τη δική του σφραγίδα στη Μητρόπολη Μεσσηνίας.
Πρόκειται για έναν άνθρωπο με πολλές σπουδές, αφού, εκτός όλων των άλλων, είναι καθηγητής Θεολογίας, ενώ του αρέσει να έρχεται σε επαφή με τον κόσμο, κάτι που έχει ενοχλήσει όσους έχουν στο μυαλό τους την εικόνα ενός Μητροπολίτη απομονωμένου.
Μιλήσαμε μαζί του και μας απάντησε σε κάθε ερώτημα, έκανε έναν απολογισμό των χρόνων που είναι εδώ, ενώ αναφέρθηκε στις αλλαγές που προωθεί το υπουργείο στην Παιδεία, στην κατάσταση της χώρας, στη φορολόγηση της Εκκλησίας, στους ομοφυλόφιλους και άλλα πολλά.
Σας τον παρουσιάζουμε:
ΚΡΙΣΗ
-Ζούμε πλέον σε μια εποχή δύσκολη. Κατ’ αρχάς, υπάρχει αύξηση του κόσμου που έρχεται να ζητήσει βοήθεια από εσάς;
Νομίζω ότι η οικονομική κρίση αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα στην καθημερινότητα της ζωής του Έλληνα εργαζομένου, και όπως πολλές φορές έχω πει, αυτή τη στιγμή οι πάντες πρέπει να προσβλέπουμε σε μια συνεργασία, αλληλεγγύη και συναίνεση, προκειμένου να βοηθήσουμε και να ξεπεράσουμε αυτή τη δύσκολη περίοδο με όσο το δυνατόν λιγότερες δυσκολίες. Οι άνθρωποι συνεχώς αυξάνουν, ως προς το θέμα της παροχής βοηθημάτων, όμως θα πρέπει να γνωρίζετε ότι υπάρχει και η ανάλογη μείωση εσόδων των ιερών ναών και των φιλόπτωχων ταμείων, γιατί, αφενός, οι πιστοί προσφέρουν λιγότερα από ό,τι πρόσφεραν κατά το παρελθόν και, αφετέρου, έχει αλλάξει η φορολογική πολιτική, με αποτέλεσμα να μη γίνονται ούτε δωρεές.
-Σκέψεις για οργανωμένα συσσίτια έχουν γίνει;
Σκέψη για τη δημιουργία συσσιτίων υπάρχει, αλλά παράλληλα υπάρχει και κάποιος σχετικός προβληματισμός, γιατί τα θέματα είναι και πολλά και καθόλου απλά.
-Γενικότερα κάποιες άλλες σκέψεις από εσάς για τον κόσμο;
Η Εκκλησία, ως ένας παράγοντας ουσιαστικός στην κοινωνία, προσπαθεί να ανταποκριθεί με τον καλύτερο, αξιόπιστο, αξιοπρεπή και αποτελεσματικότερο τρόπο σ’ αυτήν τη διαδικασία εξομάλυνσης των διαφόρων δυσκολιών.
-Από την άλλη, κάποιοι επαναφέρουν το θέμα φορολόγησης της Εκκλησίας ώστε το κράτος να αποκτήσει έσοδα…
Η φορολόγηση της Εκκλησίας από μέρους του κράτους είναι δεδομένη, τόσο ως προς τα έσοδα όσον και δια την ακίνητη περιουσία.
-Θα μπορούσε η Εκκλησία να αποκοπεί από το κράτος;
Στις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας, παρ’ όλο που υφίσταται η αρχή των διακριτών ρόλων, εν τούτοις υπάρχουν έντονα σημεία τριβής, ο δε διαχωρισμός των δύο αυτών θεσμών είναι ένα πολυσύνθετο ζήτημα, το οποίο απαιτεί χρόνο, δουλειά και υπευθυνότητα.
-Θεωρείτε ότι το κοινωνικό έργο της Εκκλησίας αξιολογείται σωστά από τους φορείς της Πολιτείας και τον κόσμο;
Η Εκκλησία δε ζητά ποτέ την αξιολόγηση του έργου της, ούτε από το κράτος, ούτε από τον κόσμο, ούτε από κανέναν άλλο δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα. Προσφέρει αυτό που μπορεί να προσφέρει, χωρίς να επιδιώκει την ανταποδοτικότητα ή την αναγνωρισιμότητα, ενδιαφέρεται να βοηθά τον άνθρωπο και συγχρόνως να σέβεται την προσωπική του αξιοπρέπεια.
-Τι θα λέγατε στον απλό κόσμο που αγωνιά και διαμαρτύρεται;
Τον ιερέα στο Σύνταγμα με τη μηχανή τον είδατε; Αν ανήκε στη δική σας Μητρόπολη, τι θα κάνατε;
Ο λαός πρέπει να διαμαρτύρεται και να αγανακτεί με έναν τρόπο όχι καταστροφικό, αλλά ειρηνικό. Γιατί όποιος προσπαθεί να βρει το δίκιο του μέσα από την καταστροφή, δεν είναι έκφραση ελευθερίας, αλλά ασυδοσίας.
Κάθε ένας έχει το δικαίωμα να εκφράσει τη συμπαράστασή του, αλλά στα όρια της ευπρέπειας και του σεβασμού, αυτό ισχύει και για τους κληρικούς.
-Εσείς πιστεύετε ότι οι ιερείς και γενικότερα ο κλήρος πρέπει ή μπορεί να βγει στους δρόμους ή στα κανάλια;
Ο κληρικός πρέπει να είναι παρών στα πράγματα και στα προβλήματα του κόσμου, χωρίς όμως να υιοθετεί και κάθε τι το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε μια εκκοσμικευμένη συμπεριφορά. Ο κληρικός πρέπει, τόσο με τον τρόπο του όσο και με την παρουσία του, να δηλώνει το σεβασμό σε αυτό που είναι και αυτό το οποίο εκπροσωπεί.
-Γιατί φτάσαμε εδώ που φτάσαμε;
Τη στιγμή αυτή δεν είναι ο χρόνος για να πούμε ποιος φταίει, αλλά να σκεφτούμε πώς θα βοηθήσουμε.
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ
-Κατά πόσο δέχεστε τον πολιτικό γάμο;
Ο πολιτικός γάμος δεν είναι πράξη εκκλησιαστική, γι’ αυτό και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός. Είναι μια απλή συμβατική πράξη συμβίωσης αστικού τύπου.
-Ένας γάμος σε μια εκκλησία πόσο κοστίζει;
Ο γάμος ως εκκλησιαστικό γεγονός δε στοιχίζει τίποτα, όπως και όλα τα μυστήρια της Εκκλησίας. Αυτό που στοιχίζει είναι τα εκκοσμικευμένα πράγματα που αναπτύσσονται γύρω από την εκκλησιαστική αυτή τελετή (λουλούδια, φωτογραφίες, video κ.τ.λ.).
-Τελικά, γιατί απαγορεύσατε το ρύζι;
Γιατί το «ρύζι» είναι μια μαγική αντίληψη, η οποία δεν έχει καμία θέση μέσα στο ίδιο το Μυστήριο.
ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΙ
-Ποια η άποψή σας για τους ομοφυλόφιλους;
Η ομοφυλοφιλία, ως μια παρά φύσει λειτουργία του ανθρώπου, αντιμετωπίζεται από μέρους της Εκκλησίας ως μια κατάσταση παθολογική, όπως και πολλές άλλες παρά φύσει λειτουργίες (μέθη, πολυφαγία, φιλοχρηματία κ.τ.λ.), γιατί υποκρύπτουν μια φίλαυτη και εγωιστική διάθεση αυτοϊκανοποιητικής διάστασης και αντιμετώπισης της ιδίας της διάστασης και του νοήματος της ζωής. Έτσι, λοιπόν, κάθε τι παθολογικό πρέπει να θεραπευτεί. Η Εκκλησία μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία αυτή μόνο όταν αποδεχθεί τον άνθρωπο, με σεβασμό και αξιοπρέπεια, και απορρίψει το πάθος.
-Έγιναν προσπάθειες για να γίνουν γάμοι μεταξύ ομοφυλοφίλων. Στην Εκκλησία χωρά κάτι τέτοιο;
Κάτω από αυτήν την προοπτική δεν είναι δυνατόν η Εκκλησία να συνεργεί, μέσα από ένα εκκλησιαστικό γεγονός, όπως τα Μυστήρια, και να διαιωνίζει μια παθολογική κατάσταση.
ΘΕΟΛΟΓΙΑ
-Εκτός από Μητροπολίτης, είστε και καθηγητής Θεολογίας.
Πώς βλέπετε τις αλλαγές στην Παιδεία;
Η Παιδεία είναι ένας από τους ευαίσθητους τομείς της ανθρώπινης κοινωνίας, κι αυτό γιατί έχει να κάνει με τη διαμόρφωση και πνευματικά ολοκληρωμένη ανάπτυξη των μελλοντικών πολιτών αυτής της χώρας.
Θεωρώ ότι σε κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση γίνεται πάντα το ίδιο λάθος. Δεν υπάρχει μια ενιαία και ολιστική αντιμετώπιση του εκπαιδευτικού συστήματος, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε συνεχώς σε μια κυλιόμενη διαδικασία μεταρρυθμίσεων.
Επιπλέον, η Παιδεία δεν είναι σύστημα, αλλά εκπαιδευτικός τρόπος, ο οποίος καθορίζεται όχι από κάποια ιδεολογία, αλλά από τους επιδιωκόμενους σκοπούς και στόχους.
-Από τότε που ήρθατε στη Μεσσηνία έχετε μειώσει τις ώρες σας στη Σχολή;
Προσπαθώ να ανταποκριθώ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και νομίζω ότι μέχρι στιγμής τα έχω καταφέρει. Άλλωστε, η διδασκαλία είναι και αυτή μια μορφή διακονίας.
-Υπάρχει η άποψη ότι στη Θεολογία καταλήγουν παιδιά άσχετα με τη θρησκεία, τα οποία απλά πάνε εκεί γιατί είναι ένα χαμηλόβαθμο ΑΕΙ. Ένα σχόλιο επ’ αυτού.
Είναι αλήθεια ότι ένα μεγάλο ποσοστό από τους φοιτητές των Θεολογικών Σχολών είναι το αποτέλεσμα του ηλεκτρονικού συστήματος επιλογής και όχι δική τους επιλογή. Με το τέλος του πρώτου έτους νομίζω ότι γίνεται μια πρώτη επιλογή και έτσι αυτοί οι φοιτητές οι οποίοι επιλέγουν να παραμείνουν τελικά στις Θεολογικές Σχολές – συνειδητά ή ασυνείδητα –, αντιλαμβάνονται σιγά σιγά τη σημασία των σπουδών και αποκτούν ενδιαφέρον και γι’ αυτούς. Το ποσοστό της αποχώρησης είναι περίπου 20%.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ
-Είστε στη Μητρόπολή μας αρκετό καιρό πλέον. Πώς ήταν τα πράγματα στην αρχή και πώς είναι τώρα;
Πάντα κάθε αρχή είναι και δύσκολη.
-Πολλές φορές σάς έχουν κατηγορήσει οι Καλαματιανοί. Πόσο σας επηρέασε αυτό;
Νομίζω ότι αυτό συμβαίνει παντού και πάντα, για τα πρόσωπα που κατέχουν μια διακεκριμένη θέση στην κοινωνία, και αλλοίμονο να μην υπήρχαν άνθρωποι που ασκούν κριτική, αρκεί αυτή η κριτική να είναι καλόπιστη και εποικοδομητική. Δεν κρίνεται όποιος δεν εργάζεται και δεν κάνει τίποτα!
-Τελικά, τι άποψη έχετε σχηματίσει για εμάς;
Η γνωριμία και η ανάπτυξη σχέσεων βοηθούν πάρα πολύ για να διαμορφώσεις μέσα στο χρόνο μία θετική εικόνα για τον τόπο και τους ανθρώπους του.
-Θεωρείτε ότι είστε προσωρινά στη Μεσσηνία ή πιστεύετε ότι μέχρι το τέλος σας θα είστε εδώ; Ο κ.κ. Χρυσόστομος έχει φιλοδοξίες για κάτι παραπάνω από Μητροπολίτης;
Ουδέν μονιμότερον του προσωρινού! Και η ζωή η ίδια χαρακτηρίζεται από μια προσωρινότητα, εν τούτοις συνεχίζουμε να εργαζόμαστε και να ανταποκρινόμαστε όπου η Εκκλησία μάς έχει εντάξει. Δεν καταλαβαίνω, λοιπόν, γιατί θα πρέπει να σκέπτομαι το προσωρινό και όχι το μόνιμον!
Θα πρέπει να ξέρετε, επίσης, ότι τόσο το προσωρινό όσο και το μόνιμο είναι ανεξάρτητα από τη φιλοδοξία του κάθε ανθρώπου. Η φιλοδοξία λειτουργεί πάντοτε ως μια κινητήρια δύναμη για πρόοδο και δημιουργικότητα.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση