Μπράβο Λονδίνο 2012

 

---

Χθες βράδυ μας δόθηκε η ευκαιρία να πάμε πίσω κατά οκτώ χρόνια και να κάνουμε συγκρίσεις των δικών μας Ολυμπιακών αγώνων με του Λονδίνου. Έπεσαν τα πιπεράτα, καυστικά και χιουμοριστικά σχόλια, αλλά το πράγμα κάποια στιγμή ξέφυγε. Δεν θέλει και πολύ ο Έλληνας για να αρχίσει την παραζάλη για τα περασμένα μεγαλεία. Όσα διάβασα στο facebook, όπου έγινε η μεγαλύτερη μάχη για το Λονδίνο 2012, μου έφεραν στο μυαλό εκείνο το παλιό ανέκδοτο, όπου:

Πηγαίνει η κυρία με τον κύριο στα μπουζούκια και όταν διαπιστώνει ότι δίπλα στον σύζυγο κάθεται και η γκόμενα του πάει να κάνει φασαρία και ο σύζυγος την κόβει λέγοντας:

- Αν τολμήσεις, σε παρατάω και τέρμα τα λούσα, η Μύκονος, η Αράχωβα, το τετραόροφο στην Εκάλη, οι Φιλιπινέζες.
Η σύζυγος το βουλώνει ώσπου βλέπει τον φίλο του συζύγου, τον Τάκη, με τη δική του γκόμενα και τότε λέει του συζύγου της:
- Καλή και του Τάκη, αλλά η δική μας πολύ καλύτερη.

Κάπως έτσι και εμείς χθες. Βουτηγμένοι μέσα στην μιζέρια που άρχισε αργά και ταπεινά μετά την λήξη των Ολυμπιακών της Αθήνας, μέσα στα κατά συρροή λάθη μας που αδιάλειπτα κάνουμε μετά το 2004, βαλθήκαμε να πείσουμε τους εαυτούς μας ότι οι δικοί μας Ολυμπιακοί ήταν οι καλύτεροι. Ακόμη και τους Ολυμπιακούς του Πεκίνου επιστρατεύσαμε για να κατατροπώσουμε τον απρόσμενο χθεσινό αντίπαλο, τους Ολυμπιακούς του Λονδίνου. Αυτή η εμμονή ότι οι Έλληνες είναι ο επιούσιος λαός του πλανήτη δεν μας αφήνει ποτέ να δούμε τα πράγματα από την καθαρή σκοπιά.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας διοργανώθηκαν από μια μικρή χώρα με ιστορία χιλιετιών. Στην Αθήνα δόθηκε η ευκαιρία να απαλλάξει την τελετή έναρξης από την κακογουστιά που την είχε κατακλύσει στις προηγούμενες διοργανώσεις και έχανε σε τηλεθέαση. Η προσπάθεια είχε ξεκινήσει από το Σίδνεϊ, αλλά οι Αυστραλοί δεν μπορούσαν να κάνουν περισσότερα. Νέος λαός, χωρίς βαθιά ιστορία, αλλά με πολύ κέφι και όρεξη. Η Αθήνα όχι μόνο πέτυχε να αποβάλλει την κακογουστιά από την τελετή έναρξης, αλλά την πήγε και παρακάτω. Ως χώρα με πλούσια ιστορία είχε τη δυνατότητα να στείλει σε όλο τον πλανήτη, με απλοποιημένο τρόπο, όπως ακριβώς απαιτούν τέτοιου είδους τελετές, τα μηνύματα της ανθρωπιάς, της ισορροπίας, του μέτρου.Είμαστε από τους λίγους λαούς που μπορούν να το πετύχουν, γιατί ασχολούμεθα με τα φιλοσοφικά ερωτήματα αυτά χιλιετίες τώρα. Πες στον Έλληνα τον όρο σοφία και δεν χρειάζεται να εξηγήσεις περαιτέρω. Πέστο σε οποιονδήποτε άλλον. Θα του χρειαστεί χρόνος επεξεργασίας για να κατανοήσει, χωρίς αυτό να είναι μεμπτό. Η Αθήνα κατάφερε να αναδείξει το ανθρώπινο μέτρο στη μεγαλύτερη διοργάνωση της ανθρωπότητας εν καιρώ ειρήνης.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου διοργανώθηκαν από μια χώρα, που πρόσφατα βγήκε από την μακρόχρονη απομόνωση και παρακμή. Διοργάνωσαν μια τελετή έναρξης όπου κυρίαρχο στοιχείο της ήταν η επιβεβαίωση ότι η Κίνα, η μοντέρνα χώρα, είναι εδώ. Οι Κινέζοι χρησιμοποίησαν κάθε είδους υψηλή τεχνολογία για να περάσουν μέσα από αυτήν την μακρόχρονη ιστορία τους. Είναι χώρα με τεράστιο παρελθόν αναμφισβήτητα. Εντούτοις, η τελετή του Πεκίνου δεν μπορούσε να ξεφύγει από το απολυταρχική νοοτροπία ενός πολιτισμού που ποτέ δεν εφάρμοσε τη δημοκρατία. Παρά τα εντυπωσιακά στοιχεία, στην τελετή έναρξης του Πεκίνου κυριαρχούσε παντού το σύνολο, σε απόλυτη τάξη και ποτέ το άτομο, που είναι και το κυρίαρχο στοιχείο των Ολυμπιακών Αγώνων. Είχες την αίσθηση ότι αν ένας Κινέζος χτύπαγε λάθος το τύμπανο την επόμενη θα τον είχαν εξορίσει εκτός Σινικού τείχους.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Λονδίνου διοργανώνονται από μια χώρα που ως αυτοκρατορία κυβέρνησε τις θάλασσες και τις ηπείρους πάνω από τρεις αιώνες. Και όχι μόνο αυτό. Το Λονδίνο διοργανώνει για τρίτη φορά τους Ολυμπιακούς. Την πρώτη φορά έθεσε τις βάσεις των σύγχρονων Ολυμπιακών με την θέσπιση των κανόνων διοργάνωσης των αθλημάτων, που αποτέλεσαν την μήτρα των σημερινών πολυσέλιδων κανονισμών. Τη δεύτερη φορά το Λονδίνο φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τους έσωσε από την εξαφάνιση, μετά το χιτλερικό όνειδος του Βερολίνου. Τότε το Λονδίνο θέσπισε και τους Παραολυμπιακούς Αγώνες, που δεν σταματούν να εξελλίσονται.

Σε σύγκριση με την Αθήνα και το Πεκίνο το Λονδίνο δεν είχε λόγο να ανατρέξει στην ιστορία της Βρετανίας με τον τρόπο που ήταν υποχρεωμένες να το κάνουν οι άλλες δύο πόλεις. Δεν είχαν ανάγκη από καμιά επιβεβαίωση οι Βρετανοί. Πλήρως ικανοποιημένοι από την ιστορία τους και τη δημοκρατία τους, κοιτούν πάντα μπροστά. Οι Βρετανοί, όταν κοιτούν πίσω στην ιστορία τους είναι για να διαλέξουν τις καλύτερες στιγμές για να τις χρησιμοποιήσουν σαν εργαλεία για το μέλλον Έτσι έκαναν και αυτήν την φορά για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών. Πήραν από την ιστορία τους εκείνα τα στοιχεία που εδρέωσαν τη δημοκρατική κοινωνία τους και τόνισαν τη σημασία του πολίτη στη δημιουργία της αυτοκρατορίας τους.

Χθες, λοιπόν, οι Βρετανοί, τσαλάκωσαν την εικόνα της βασίλισσας τους βάζοντας τη σωσία της να κατεβαίνει με το αλεξίπτωτο και την κιλότα της να είναι στην κοινή δεκάδων χιλιάδων θεατών μέσα στο στάδιο. Αφαίρεσαν όποιο τυχόν στοιχείο μπορούσε να προσβάλει τις φιλοξενούμενες χώρες, γιατί οι περισσότερες υπήρξαν αποικίες της. Ανέδειξαν όλα τα σημεία όπου η πάλη των τάξεων δημιούργησε τη σημερινή Βρεταννία. Δεν θυμάμαι άλλη τελετή διοργάνωσης τέτοιου μεγέθους που στο κέντρο της δράσης να κυριαρχούν οι απεργίες και οι διεκδικήσεις της εργατικής τάξης ή η διεκδίκηση της ισότητας των φύλων. Και αυτό ας το σκεφτούν οι εγχώριοι κομμουνιστές πριν αρχίσουν την αρνητική κριτική. Με υπέροχο τρόπο, έφεραν στην παγκόσμια επικαιρότητα το ακανθώδες θέμα της δημόσιας υγείας, που αυτή τη στιγμή βάλλεται σε πολλές χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Έθεσαν το θέμα της κρίσης των οικογενειακών σχέσεων, κάτι που βασανίζει τη σημερινή Βρεταννία. Έβαλαν το θέμα της σχέσης των διαφορετικών ηλικιών, με την ανταλλαγή της δάδας μεταξύ νέων και γηραιότερων. Κατέβασαν τις επικές διαστάσεις της ολυμπιακής φλόγας σε πιο ανθρώπινο μέτρο. Έδωσαν για μια ακόμη φορά την δυνατότητα έκφρασης αποκλεισμένων κοινωνικών ομάδων. Η παιδική χορωδία με παιδιά με προβλήματα ακοής ήταν ό,τι πιο ανθρώπινο είδα τα τελευταία χρόνια. Και βέβαια διάχυτη ήταν παντού η αίσθηση του σεβασμού στην πολυπολιτισμικότητα, την διαφορά της επιλογής σε ποικίλα κοινωνικά θέματα, στην ανθρώπινη προσπάθεια, στην ανατρεπτική προσέγγιση. Και όσοι ισχυρίζονται ότι ήταν κακόγουστη η τελετή έναρξης του Λονδίνου, ας θυμηθούν ότι όταν πρωτοβγήκε ο David Bowie και οι Sex Pistols οι δικοί μας ταγοί περί του πολιτισμού τους θεωρούσαν ό, τι πιο βδελυρό στην μακροημέρευση της κουλτούρας όπως εκείνοι επιμένουν ακόμη και τώρα να την ερμηνεύουν. Από τον Σέξπιρ μέχρι τον Χάρι Πότερ οι Βρετανοί δεν σταματούν να παράγουν πολιτισμό. Και σίγουρα θα συνεχίσουν να το κάνουν.

Προσωπικά δίνω συγχαρητήρια στους Βρετανούς για τη χθεσινή βραδιά. Σε μια εποχή τεράστιας κρίσης, αντί να επικεντρωθούν στην κοινοτυπία του συνόλου, δηλαδή στη χώρα τους και τα επιτεύγματά της, στράφηκαν στον σημερινό άνθρωπο με τα άλυτα προβλήματα και τα περίπλοκα αδιέξοδά του. Μπράβο τους.

Δημήτρης Μαχαιρίδης