Όταν η πολιτική «μπερδεύεται» με την οικονομία και οι λαοί δυστυχούν και το μέλλον φαντάζει αβέβαιο
Ο ΚΟΣΜΟΣ παραδόθηκε στις αγορές, όταν με μια απόφαση του Ρίτσαρντ Νίξον, το 1971, η έκδοση δολαρίων αποδεσμεύτηκε από τα αποθέματα χρυσού. Η ισορροπία των οικονομιών διαταράχθηκε και είχαμε την άνθιση των χρηματοοικονομικών ομίλων με κυμαινόμενες τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Οι άυλοι τίτλοι, χωρίς αντίκρισμα, καθόρισαν τη μοίρα μας και οι αγορές από χρηματιστήριο εμπορευμάτων κατάντησαν χρηματιστήριο νομισμάτων. Έτσι, φθάσαμε στο αδιέξοδο να έχουμε χρήμα που κυκλοφορεί πάνω από 600 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ ο παραγόμενος πλούτος κυμαίνεται γύρω στα 70 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Κυριολεκτικά, όλες οι οικονομίες βρίσκονται στον αέρα. Όλες οι χώρες του κόσμου βρίσκονται υπερχρεωμένες, αλλά δεν είναι δυνατόν να αποπληρώσουν τα χρέη τους, αφού ο παγκόσμιος παραγόμενος πλούτος δεν φθάνει για να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Η μικρογραφία της ελληνικής οικονομίας ανταποκρίνεται ακριβώς στο παγκόσμιο μοντέλο.
Η χώρα χρωστάει 320 δισεκατομμύρια ευρώ, για τα οποία δεν υπάρχει ουσιαστική παραγωγή να τα αποπληρώσει. Με παροχή υπηρεσιών είναι αδύνατο να αποπληρώσουμε το χρέος μας, όπως δεν μπορεί και καμιά άλλη χώρα. Στην ουσία, έχουμε δανειστεί… αέρα και καλούμαστε να τον πληρώσουμε με αίμα!
Η ανθρώπινη υπόσταση εγκλωβίστηκε στις λογιστικές αράδες και υπολογίζεται με αριθμούς, οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται σε παραγόμενα αγαθά. Είμαστε υπόχρεοι, σκλάβοι στην ουσία, αυτών που κατέχουν χαρτιά. Τύλιξαν τη ζωή μας σ’ ένα χαρτί και πλέον εξαρτάται από την πορεία των διαφόρων ομίλων, όπως είναι οι «Στάνταρ εντ Πουρς». Όλες οι χώρες τρέμουν στην αξιολόγηση που θα κάνουν κάποιοι χαρτογιακάδες, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τον παράγοντα άνθρωπο και την δυνατότητα παραγωγής που έχει. Μικρογραφία του υπέρμετρου δανεισμού αποτέλεσε η κατάρρευση της «Λίμαν Μπράδερς», η οποία προκάλεσε την παγκόσμια κρίση.
Ο φόβος να σκάσει η φούσκα της παγκόσμιας οικονομίας είναι τεράστιος και υπαρκτός, με απρόβλεπτες συνέπειες. Το κακό είναι ότι δεν υπάρχει η τόλμη πολιτικών αποφάσεων. Κάποτε, οι πάροχοι υπηρεσιών εξυπηρετούσαν την παραγωγή πλούτου και τη διανομή του. Στο σημερινό κόσμο οι πάροχοι υπηρεσιών δεν καθορίζουν απλά την παραγωγή και την διανομή πλούτου, αλλά τον κρατούν για τον εαυτό τους και σε ανταπόδοση δίνουν λογιστικό χρήμα, χωρίς καμιά παραπάνω αξία από το χαρτί που είναι πάνω του τυπωμένο.
Η ΜΙΚΡΑ ΕΝ ΑΤΙΜΙΑ ΕΛΛΑΣ
Λίγο πριν από την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, ιδρύθηκε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Λίγο μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, η ΕΟΚ χάνει το συνεργατικό χαρακτήρα των χωρών που την αποτελούν, μετονομάζεται σε Ευρωπαϊκή Ένωση και με τις Συνθήκες Μάαστριχτ και Λισαβόνας βαδίζει στην οικονομική και πολιτική ενοποίησή της. Αποτέλεσμα ήταν, χώρες που χρωστούσαν ελάχιστα ή είχαν χρέη απολύτως διαχειρίσιμα, σήμερα βρίσκονται υπερχρεωμένες.
Όταν η Ελλάδα μπήκε στην ΕΟΚ, χρωστούσε ελάχιστα δισεκατομμύρια δραχμές. Το εξωτερικό χρέος ήταν στο 26,5% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), απολύτως διαχειρίσιμο. Όταν μπήκαμε στη ζώνη του ευρώ, το χρέος ήταν 106% του ΑΕΠ και σήμερα, μετά την κρίση, είναι 176% του ΑΕΠ. Με άλλα λόγια χρωστάμε, σχεδόν, τα διπλά από τον πλούτο που μπορούμε να παράγουμε. Όμως δεν παράγουμε πλούτο από παραγωγικές μονάδες, αν εξαιρέσουμε τον πρωτογενή τομέα, ο οποίος είναι υποβαθμισμένος, αλλά από παροχή υπηρεσιών και για το λόγο αυτό ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας θεωρείται ο τουρισμός, όπως κάποτε το ρόλο αυτό τον έπαιζαν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δηλαδή η παροχή υπηρεσιών μεταπρατισμού.
Ουσιαστικά, η χώρα μας έχει ένα χρέος δυσβάστακτο, που δεν μπορεί να αποπληρώσει και κανονικά έπρεπε να είχε κηρύξει πτώχευση, με ό,τι και αν αυτό σημαίνει. Για να κάνει, όμως, κάτι τέτοιο έπρεπε να λάβει πολιτικές αποφάσεις. Ξέχωρα από την ανικανότητα των και αναποφασιστικότητα των πολιτικών μας να τις λάβουν, υπάρχει μια πικρή αλήθεια. Ξεκάθαρες πολιτικές αποφάσεις λαμβάνουν πολιτικοί χωρών που ασκούν κυριαρχικά δικαιώματα και εμείς το μεγαλύτερο μέρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας το εκχωρήσαμε στην Κομισιόν και, εσχάτως μετά τον δανεισμό μας στο ΔΝΤ. Καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις, παραγνωρίζοντας τις υποδείξεις των δανειστών μας.
Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που βρίσκονται χρεωμένες, άσχετα αν έχουν μικρότερο χρέος από την δική μας σε ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά πολύ μεγαλύτερη ονομαστική αξία. Η Ιταλία χρωστά όσο, σχεδόν, το ΑΕΠ της, αλλά το χρέος της ξεπερνά το 2 τρισεκατομμύρια ευρώ, εφτά με οκτώ φορές μεγαλύτερο από το δικό μας. Σε αδιέξοδο όλες τις οικονομίες, κυρίως της ευρωζώνης, οδήγησε η αυστηρή δημοσιονομική πολιτική που επέβαλε η Γερμανία, με αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί απελπιστικά το βιοτικό επίπεδο του μεγαλύτερου μέρους των Ευρωπαίων.
ΜΠΡΟΣ ΓΚΡΕΜΟΣ ΚΑΙ ΠΙΣΩ ΦΤΩΧΕΙΑ
Ουσιαστικά, οι πολιτικές αποφάσεις των κυβερνήσεών μας έπρεπε να ελιχθούν ανάμεσα στις υποδείξεις των δανειστών μας και το εθνικό συμφέρον. Τον παραμικρό ελιγμό απέφυγε ευλαβικά η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, αν και ήξερε το τι περίμενε την χώρα. Υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο, χωρίς ουσιαστική διαπραγμάτευση, όπως έκαναν άλλες χώρες, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, ή αρνήθηκαν να υπογράψουν μνημόνιο, όπως η Ισπανία. Το χειρότερο ήταν ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν τήρησε καν τους όρους του μνημονίου. Από το φόβο να χάσει την εκλογική πελατεία της, προστάτευσε τον δημόσιο τομέα και διέλυσε τον ιδιωτικό τομέα, με αποτέλεσμα η διάλυση του ιδιωτικού τομέα, μέσα σ’ ένα χρόνο, να συμπαρασύρει και τον δημόσιο.
Οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν, ευλαβικά υποτάχθηκαν στις υποδείξεις και οδήγησαν την χώρα σε μια άνευ προηγουμένου εσωτερική υποτίμηση, καθώς δεν είχαμε εθνικό νόμισμα να το υποτιμήσουμε. Έτσι, σήμερα, πάνω από τους μισούς Έλληνες ζουν κάτω ή στα ότι της φτώχειας. Η αλήθεια είναι ότι δεν είχαμε περιθώρια επιλογής. Η κήρυξη του χρέους σαν απεχθούς και η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, από τη μια χρειάζεται προετοιμασία χρόνων ή ένα διεθνές περιβάλλον που μπορεί να το στηρίξει και αυτό δεν υπάρχει, μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικών καθεστώτων της ανατολικής Ευρώπης. Ήταν ο γκρεμός που είχαμε μπρος μας και πισωγυρίσαμε στη φτώχεια.
Η δημοσιονομική προσαρμογή ήταν ένα αναγκαίο κακό για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου η ευρωπαϊκή οικονομία να αντέξει στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Όμως, η εφαρμογή της σε οριζόντιο επίπεδο δημιούργησε ανθρωπιστική κρίση. Στα νέα δεδομένα ήταν αδύνατο οι περικοπές μισθών να έχουν τον ίδιο αντίκτυπο στην ισχυρή γερμανική οικονομία με την οικονομία των χωρών του νότου. Όπως και η επιβληθείσα οριζόντια περικοπή μισθών στην Ελλάδα, οδήγησε πληθυσμιακές ομάδες κάτω από το όριο της φτώχειας. Η ανεργία στις πιο αδύναμες χώρες, Ελλάδα και Ισπανία, εκτινάχθηκε στα ύψη και έτσι δημιουργήθηκε το εκρηκτικό μείγμα οικονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης.
Η εθνικιστική αντίληψη κυριαρχίας της γερμανικής κυβέρνησης παρέτεινε την εξοντωτική για τους λαούς λιτότητα. Εβδομήντα χρόνια μετά την πτώση του επεκτατικού ναζισμού, η Ευρώπη βρέθηκε μπροστά σ’ ένα νέο γερμανικό επεκτατισμό, τον οικονομικό. Δύο πράγματα δεν υπολόγισαν οι Γερμανοί. Το πρώτο είναι ότι η ευρωπαϊκή κουλτούρα έχει δημιουργήσει μία παγιωμένη αντίληψη για το βιοτικό επίπεδο των ευρωπαϊκών λαών, που δεν είναι διατεθειμένοι να χάσουν. Το δεύτερο, και το κυριότερο, είναι ότι η εξαθλίωση του νότου, θα φέρει και τη δική τους. Μέρκελ και Σόιμπλε δεν έχουν αντιληφθεί ότι με την παράταση της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής πριονίζουν το κλαδί που κάθονται και αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο μιας εκκωφαντικής πτώσης.
ΜΕΤΕΚΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου έφεραν στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα στην ουσία σοσιαλδημοκρατικό, που έταξε… λαγούς με πετραχήλια! Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης είναι πέρα από τη λογική του συμβιβασμού και της παραμονής της χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Οδηγεί μαθηματικά στην σύγκρουση. Άλλωστε, δεν ήταν λίγες οι φωνές στελεχών που είχαν μιλήσει για σταδιακή εφαρμογή του ανάλογα με τους ρυθμούς ανάπτυξης. Ούτε πρόκειται να γυρίσουμε στο προ της κρίσης επίπεδο ζωής. Η δήλωση του Γιάνη Βαρουφάκη περί λιτού βίου ανταποκρίνεται σε μια ρεαλιστική εξέλιξη.
Η νέα κυβέρνηση βρίσκεται σε μια ευτυχή συγκυρία. Υπάρχει γενικευμένη δυσαρέσκεια για τη συνεχιζόμενη λιτότητα. Η επανάσταση κατά της γερμανικής αδιαλλαξίας ξεκίνησε με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να ρίξει στην αγορά, σταδιακά σε δύο χρόνια, 1,1 τρισεκατομμύρια ευρώ, παρά τις γερμανικές αντιδράσεις.
Στόχος πρέπει να είναι η Ελλάδα να μετάσχει στη μοιρασιά με τα 32 δισεκατομμύρια που της αναλογούν, τα οποία, αν προστεθούν στα 21 δισεκατομμύρια του νέου ΕΣΠΑ, θα αποτελέσουν μια ισχυρότατη βάση εξόδου από την κρίση.
Στο διεθνές πρακτορείο Bloomberg ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε: «Η υποχρέωσή μου να σεβαστώ την καθαρή εντολή του ελληνικού λαού για τέλος της λιτότητας και επιστροφή σε μία αναπτυξιακή ατζέντα, σε καμιά περίπτωση δεν περιλαμβάνει τη μη εκπλήρωση των δανειακών μας υποχρεώσεων απέναντι σε ΕΚΤ και ΔΝΤ. Αντιθέτως, αυτό που σημαίνει είναι ότι χρειαζόμαστε χρόνο ώστε να αναπνεύσουμε και να δημιουργήσουμε το δικό μας μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ανάκαμψης, το οποίο -μεταξύ άλλων- θα ενσωματώνει τους στόχους των πρωτογενώς ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και των ριζικών μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς και του πελατειακού κράτους. Είμαι πεπεισμένος ότι μία συμφωνία σε αυτό το πλαίσιο θα γίνει αποδεκτή από τους εταίρους μας, αφού το κοινό μας συμφέρον είναι η οικονομική σταθερότητα και η ανάκαμψη για το κοινό μας σπίτι, την Ευρώπη».
Με την δήλωση αυτή, που είναι μακριά από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, ο Έλληνας πρωθυπουργός θέλησε να καθησυχάσει τους εταίρους και στην τακτική αυτή θα πρέπει να εντάξουμε και τις συναντήσεις του με τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντζι, τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και τον Φρανσουά Ολάν, αύριο και μεθαύριο. Το ευνοϊκό κλίμα φάνηκε και στις δηλώσεις του προέδρου της Κομισιόν Γιούνκερ, ότι «θα κάνουμε οτιδήποτε να παραμείνει η Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ. Έχουμε ετοιμάσει ένα πρόγραμμα να καλύψουμε τις υποχρεώσεις της Ελλάδας μέχρι τον Ιούλιο». Στο ίδιο κλίμα κινήθηκαν και οι δηλώσεις του Γάλλου επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί.
Αν οι κυβερνώντες εγκαταλείψουν την άτεγκτη στάση τους, τότε θα μπορέσει να έλθει η πολυπόθητη έξοδος. Εξάλλου οι παλληκαρισμοί απέναντι στους δανειστές ποτέ δεν έδωσαν λύση. Ότι μπορούμε να κερδίσουμε κάποια οφέλη, δεν απέχει από την πραγματικότητα. Το πεδίο που ανοίγεται μπροστά στην κυβέρνηση είναι ανοικτό. Στο χέρι της είναι να το κερδίσει.
Γράφει ο
Θανάσης Κουκοβίστας
Θανάσης Κουκοβίστας
Κυριολεκτικά, όλες οι οικονομίες βρίσκονται στον αέρα. Όλες οι χώρες του κόσμου βρίσκονται υπερχρεωμένες, αλλά δεν είναι δυνατόν να αποπληρώσουν τα χρέη τους, αφού ο παγκόσμιος παραγόμενος πλούτος δεν φθάνει για να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Η μικρογραφία της ελληνικής οικονομίας ανταποκρίνεται ακριβώς στο παγκόσμιο μοντέλο.
Η χώρα χρωστάει 320 δισεκατομμύρια ευρώ, για τα οποία δεν υπάρχει ουσιαστική παραγωγή να τα αποπληρώσει. Με παροχή υπηρεσιών είναι αδύνατο να αποπληρώσουμε το χρέος μας, όπως δεν μπορεί και καμιά άλλη χώρα. Στην ουσία, έχουμε δανειστεί… αέρα και καλούμαστε να τον πληρώσουμε με αίμα!
Η ανθρώπινη υπόσταση εγκλωβίστηκε στις λογιστικές αράδες και υπολογίζεται με αριθμούς, οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται σε παραγόμενα αγαθά. Είμαστε υπόχρεοι, σκλάβοι στην ουσία, αυτών που κατέχουν χαρτιά. Τύλιξαν τη ζωή μας σ’ ένα χαρτί και πλέον εξαρτάται από την πορεία των διαφόρων ομίλων, όπως είναι οι «Στάνταρ εντ Πουρς». Όλες οι χώρες τρέμουν στην αξιολόγηση που θα κάνουν κάποιοι χαρτογιακάδες, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τον παράγοντα άνθρωπο και την δυνατότητα παραγωγής που έχει. Μικρογραφία του υπέρμετρου δανεισμού αποτέλεσε η κατάρρευση της «Λίμαν Μπράδερς», η οποία προκάλεσε την παγκόσμια κρίση.
Ο φόβος να σκάσει η φούσκα της παγκόσμιας οικονομίας είναι τεράστιος και υπαρκτός, με απρόβλεπτες συνέπειες. Το κακό είναι ότι δεν υπάρχει η τόλμη πολιτικών αποφάσεων. Κάποτε, οι πάροχοι υπηρεσιών εξυπηρετούσαν την παραγωγή πλούτου και τη διανομή του. Στο σημερινό κόσμο οι πάροχοι υπηρεσιών δεν καθορίζουν απλά την παραγωγή και την διανομή πλούτου, αλλά τον κρατούν για τον εαυτό τους και σε ανταπόδοση δίνουν λογιστικό χρήμα, χωρίς καμιά παραπάνω αξία από το χαρτί που είναι πάνω του τυπωμένο.
Η ΜΙΚΡΑ ΕΝ ΑΤΙΜΙΑ ΕΛΛΑΣ
Λίγο πριν από την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, ιδρύθηκε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Λίγο μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, η ΕΟΚ χάνει το συνεργατικό χαρακτήρα των χωρών που την αποτελούν, μετονομάζεται σε Ευρωπαϊκή Ένωση και με τις Συνθήκες Μάαστριχτ και Λισαβόνας βαδίζει στην οικονομική και πολιτική ενοποίησή της. Αποτέλεσμα ήταν, χώρες που χρωστούσαν ελάχιστα ή είχαν χρέη απολύτως διαχειρίσιμα, σήμερα βρίσκονται υπερχρεωμένες.
Όταν η Ελλάδα μπήκε στην ΕΟΚ, χρωστούσε ελάχιστα δισεκατομμύρια δραχμές. Το εξωτερικό χρέος ήταν στο 26,5% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), απολύτως διαχειρίσιμο. Όταν μπήκαμε στη ζώνη του ευρώ, το χρέος ήταν 106% του ΑΕΠ και σήμερα, μετά την κρίση, είναι 176% του ΑΕΠ. Με άλλα λόγια χρωστάμε, σχεδόν, τα διπλά από τον πλούτο που μπορούμε να παράγουμε. Όμως δεν παράγουμε πλούτο από παραγωγικές μονάδες, αν εξαιρέσουμε τον πρωτογενή τομέα, ο οποίος είναι υποβαθμισμένος, αλλά από παροχή υπηρεσιών και για το λόγο αυτό ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας θεωρείται ο τουρισμός, όπως κάποτε το ρόλο αυτό τον έπαιζαν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δηλαδή η παροχή υπηρεσιών μεταπρατισμού.
Ουσιαστικά, η χώρα μας έχει ένα χρέος δυσβάστακτο, που δεν μπορεί να αποπληρώσει και κανονικά έπρεπε να είχε κηρύξει πτώχευση, με ό,τι και αν αυτό σημαίνει. Για να κάνει, όμως, κάτι τέτοιο έπρεπε να λάβει πολιτικές αποφάσεις. Ξέχωρα από την ανικανότητα των και αναποφασιστικότητα των πολιτικών μας να τις λάβουν, υπάρχει μια πικρή αλήθεια. Ξεκάθαρες πολιτικές αποφάσεις λαμβάνουν πολιτικοί χωρών που ασκούν κυριαρχικά δικαιώματα και εμείς το μεγαλύτερο μέρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας το εκχωρήσαμε στην Κομισιόν και, εσχάτως μετά τον δανεισμό μας στο ΔΝΤ. Καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις, παραγνωρίζοντας τις υποδείξεις των δανειστών μας.
Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που βρίσκονται χρεωμένες, άσχετα αν έχουν μικρότερο χρέος από την δική μας σε ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά πολύ μεγαλύτερη ονομαστική αξία. Η Ιταλία χρωστά όσο, σχεδόν, το ΑΕΠ της, αλλά το χρέος της ξεπερνά το 2 τρισεκατομμύρια ευρώ, εφτά με οκτώ φορές μεγαλύτερο από το δικό μας. Σε αδιέξοδο όλες τις οικονομίες, κυρίως της ευρωζώνης, οδήγησε η αυστηρή δημοσιονομική πολιτική που επέβαλε η Γερμανία, με αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί απελπιστικά το βιοτικό επίπεδο του μεγαλύτερου μέρους των Ευρωπαίων.
ΜΠΡΟΣ ΓΚΡΕΜΟΣ ΚΑΙ ΠΙΣΩ ΦΤΩΧΕΙΑ
Ουσιαστικά, οι πολιτικές αποφάσεις των κυβερνήσεών μας έπρεπε να ελιχθούν ανάμεσα στις υποδείξεις των δανειστών μας και το εθνικό συμφέρον. Τον παραμικρό ελιγμό απέφυγε ευλαβικά η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, αν και ήξερε το τι περίμενε την χώρα. Υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο, χωρίς ουσιαστική διαπραγμάτευση, όπως έκαναν άλλες χώρες, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, ή αρνήθηκαν να υπογράψουν μνημόνιο, όπως η Ισπανία. Το χειρότερο ήταν ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν τήρησε καν τους όρους του μνημονίου. Από το φόβο να χάσει την εκλογική πελατεία της, προστάτευσε τον δημόσιο τομέα και διέλυσε τον ιδιωτικό τομέα, με αποτέλεσμα η διάλυση του ιδιωτικού τομέα, μέσα σ’ ένα χρόνο, να συμπαρασύρει και τον δημόσιο.
Οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν, ευλαβικά υποτάχθηκαν στις υποδείξεις και οδήγησαν την χώρα σε μια άνευ προηγουμένου εσωτερική υποτίμηση, καθώς δεν είχαμε εθνικό νόμισμα να το υποτιμήσουμε. Έτσι, σήμερα, πάνω από τους μισούς Έλληνες ζουν κάτω ή στα ότι της φτώχειας. Η αλήθεια είναι ότι δεν είχαμε περιθώρια επιλογής. Η κήρυξη του χρέους σαν απεχθούς και η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, από τη μια χρειάζεται προετοιμασία χρόνων ή ένα διεθνές περιβάλλον που μπορεί να το στηρίξει και αυτό δεν υπάρχει, μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικών καθεστώτων της ανατολικής Ευρώπης. Ήταν ο γκρεμός που είχαμε μπρος μας και πισωγυρίσαμε στη φτώχεια.
Η δημοσιονομική προσαρμογή ήταν ένα αναγκαίο κακό για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου η ευρωπαϊκή οικονομία να αντέξει στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Όμως, η εφαρμογή της σε οριζόντιο επίπεδο δημιούργησε ανθρωπιστική κρίση. Στα νέα δεδομένα ήταν αδύνατο οι περικοπές μισθών να έχουν τον ίδιο αντίκτυπο στην ισχυρή γερμανική οικονομία με την οικονομία των χωρών του νότου. Όπως και η επιβληθείσα οριζόντια περικοπή μισθών στην Ελλάδα, οδήγησε πληθυσμιακές ομάδες κάτω από το όριο της φτώχειας. Η ανεργία στις πιο αδύναμες χώρες, Ελλάδα και Ισπανία, εκτινάχθηκε στα ύψη και έτσι δημιουργήθηκε το εκρηκτικό μείγμα οικονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης.
Η εθνικιστική αντίληψη κυριαρχίας της γερμανικής κυβέρνησης παρέτεινε την εξοντωτική για τους λαούς λιτότητα. Εβδομήντα χρόνια μετά την πτώση του επεκτατικού ναζισμού, η Ευρώπη βρέθηκε μπροστά σ’ ένα νέο γερμανικό επεκτατισμό, τον οικονομικό. Δύο πράγματα δεν υπολόγισαν οι Γερμανοί. Το πρώτο είναι ότι η ευρωπαϊκή κουλτούρα έχει δημιουργήσει μία παγιωμένη αντίληψη για το βιοτικό επίπεδο των ευρωπαϊκών λαών, που δεν είναι διατεθειμένοι να χάσουν. Το δεύτερο, και το κυριότερο, είναι ότι η εξαθλίωση του νότου, θα φέρει και τη δική τους. Μέρκελ και Σόιμπλε δεν έχουν αντιληφθεί ότι με την παράταση της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής πριονίζουν το κλαδί που κάθονται και αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο μιας εκκωφαντικής πτώσης.
ΜΕΤΕΚΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου έφεραν στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα στην ουσία σοσιαλδημοκρατικό, που έταξε… λαγούς με πετραχήλια! Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης είναι πέρα από τη λογική του συμβιβασμού και της παραμονής της χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Οδηγεί μαθηματικά στην σύγκρουση. Άλλωστε, δεν ήταν λίγες οι φωνές στελεχών που είχαν μιλήσει για σταδιακή εφαρμογή του ανάλογα με τους ρυθμούς ανάπτυξης. Ούτε πρόκειται να γυρίσουμε στο προ της κρίσης επίπεδο ζωής. Η δήλωση του Γιάνη Βαρουφάκη περί λιτού βίου ανταποκρίνεται σε μια ρεαλιστική εξέλιξη.
Η νέα κυβέρνηση βρίσκεται σε μια ευτυχή συγκυρία. Υπάρχει γενικευμένη δυσαρέσκεια για τη συνεχιζόμενη λιτότητα. Η επανάσταση κατά της γερμανικής αδιαλλαξίας ξεκίνησε με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να ρίξει στην αγορά, σταδιακά σε δύο χρόνια, 1,1 τρισεκατομμύρια ευρώ, παρά τις γερμανικές αντιδράσεις.
Στόχος πρέπει να είναι η Ελλάδα να μετάσχει στη μοιρασιά με τα 32 δισεκατομμύρια που της αναλογούν, τα οποία, αν προστεθούν στα 21 δισεκατομμύρια του νέου ΕΣΠΑ, θα αποτελέσουν μια ισχυρότατη βάση εξόδου από την κρίση.
Στο διεθνές πρακτορείο Bloomberg ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε: «Η υποχρέωσή μου να σεβαστώ την καθαρή εντολή του ελληνικού λαού για τέλος της λιτότητας και επιστροφή σε μία αναπτυξιακή ατζέντα, σε καμιά περίπτωση δεν περιλαμβάνει τη μη εκπλήρωση των δανειακών μας υποχρεώσεων απέναντι σε ΕΚΤ και ΔΝΤ. Αντιθέτως, αυτό που σημαίνει είναι ότι χρειαζόμαστε χρόνο ώστε να αναπνεύσουμε και να δημιουργήσουμε το δικό μας μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ανάκαμψης, το οποίο -μεταξύ άλλων- θα ενσωματώνει τους στόχους των πρωτογενώς ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και των ριζικών μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς και του πελατειακού κράτους. Είμαι πεπεισμένος ότι μία συμφωνία σε αυτό το πλαίσιο θα γίνει αποδεκτή από τους εταίρους μας, αφού το κοινό μας συμφέρον είναι η οικονομική σταθερότητα και η ανάκαμψη για το κοινό μας σπίτι, την Ευρώπη».
Με την δήλωση αυτή, που είναι μακριά από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, ο Έλληνας πρωθυπουργός θέλησε να καθησυχάσει τους εταίρους και στην τακτική αυτή θα πρέπει να εντάξουμε και τις συναντήσεις του με τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντζι, τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και τον Φρανσουά Ολάν, αύριο και μεθαύριο. Το ευνοϊκό κλίμα φάνηκε και στις δηλώσεις του προέδρου της Κομισιόν Γιούνκερ, ότι «θα κάνουμε οτιδήποτε να παραμείνει η Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ. Έχουμε ετοιμάσει ένα πρόγραμμα να καλύψουμε τις υποχρεώσεις της Ελλάδας μέχρι τον Ιούλιο». Στο ίδιο κλίμα κινήθηκαν και οι δηλώσεις του Γάλλου επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί.
Αν οι κυβερνώντες εγκαταλείψουν την άτεγκτη στάση τους, τότε θα μπορέσει να έλθει η πολυπόθητη έξοδος. Εξάλλου οι παλληκαρισμοί απέναντι στους δανειστές ποτέ δεν έδωσαν λύση. Ότι μπορούμε να κερδίσουμε κάποια οφέλη, δεν απέχει από την πραγματικότητα. Το πεδίο που ανοίγεται μπροστά στην κυβέρνηση είναι ανοικτό. Στο χέρι της είναι να το κερδίσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου