ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ Το εφιαλτικό σχέδιο βιομηχανοποίησης της Πύλου που έμεινε στα χαρτιά

https://www.messinialive.gr/efialtiko-schedio-viomichanopoiisis-tis-pylou-pou-emeine-sta-chartia/

ByMessinia Live

Posted on 30/12/2018

Ένα εφιαλιτικό σχέδιο που προέβλεπε την ανάπτυξη της Πύλου ως βιομηχανικό-ναυπηγικό κέντρο τη δεκαετία του ’70, διαβάσαμε στο epohi.gr και το αναδημοσιεύουμε. Σχέδιο που ευτυχώς για την περιοχή έμεινε επί χάρτου, καθώς παρά τις πολιτικές πιέσεις υπήρξε αντίδραση πολιτών που προσέφυγαν στο Συμβούλιο Επικρατείας και τελικά ματαιώθηκε η βιομηχανοποίηση της ευρύτερης περιοχής. Σχέδιο που απέχει παρασάγγας από το όραμα και την υλοποίηση της τουριστικής επένδυσης του καπετάν Βασίλη Κωνσταντακόπουλου, που ανέδειξε τη Μεσσηνία σε διεθνή τουριστικό προορισμό.

Διαβάστε εδώ τι προέβλεπε το σχέδιο του 1972

Μια κριτική προσέγγιση της ανάπτυξης- Η περίπτωση της Πύλου

Ο γεωγράφος Κωστής Χατζημιχάλης ανέπτυξε και συνεχίζει να έχει έντονη δράση στα ζητήματα που αφορούν την οργάνωση του χώρου, κυρίως του ξεπουλήματος δημόσιας γης στην ελληνική κοινωνία, τις συνέπειες τους. Μια τέτοια περίπτωση παρέμβασής του, από τις πρώτες μάλιστα, αν και σήμερα αρκετά ξεχασμένη, ήταν το σχέδιο για την ανάπτυξη της Πύλου. Η έννοια της ανάπτυξης ήταν το πρόσχημα, αντίθετα όλοι όσοι τάχθηκαν υπέρ της τότε επένδυσης ικανοποιούσαν εμφανή ή αφανή οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.

Τις πληροφορίες αντλούμε από το βιβλίο Περιφερειακή ανάπτυξη και εκβιομηχάνιση, (1979) που συνέγραψε με την Ντίνα Βαΐου, σχετικά με την Πύλο. Προσέγγισαν κριτικά την ιδέα της οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής και τις συνέπειές της τόσο στην περιφερειακή ανάπτυξη όσο και στην ελληνική οικονομία, καταρρίπτοντας σειρά μύθων. Στην πραγματικότητα σύμφωνα και με την ανάλυσή τους, ο σχεδιασμός που είχε προβλεφθεί οφειλόταν στην αναπροσαρμογή των διαθέσεων των μεγάλων μονοπωλιακών συμφερόντων, στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης αγοράς, στο πεδίο ενός νέου, διεθνούς καταμερισμού εργασίας με πολύ βαριές συνέπειες στην οικονομία, στην κοινωνία και στο περιβάλλον.

Το σχέδιο για την Πύλο προτάθηκε το 1972, κατά τη διάρκεια της χούντας, από μια πολυεθνική εταιρεία που την εκπροσωπούσε έλληνας εφοπλιστής. Τον Μάρτιο ορίστηκε μια επιτροπή για να εξετάσει τις προτάσεις της για την ανάπτυξη της «υπανάπτυκτης», όπως χαρακτηριζόταν, περιοχής. Η επιτροπή εξέτασε δύο προτάσεις πολυεθνικών που εκπροσωπούσαν τους έλληνες εφοπλιστές Α.Μ. Καραγιώργη (M. Karageorgis, Shipping Agency) και Γ.Π. Λιβανό (Seres Shipping, Inc). Η κυβέρνηση της χούντας, υπό αδιευκρίνιστους όρους, απέρριψε τη δεύτερη πρόταση και συμφώνησε με την πρώτη. Τον Δεκέμβριο του 1975 υπογράφτηκε η σύμβαση. Το ελληνικό κράτος ήρθε σε συνεννόηση με την εταιρεία που είχε εγχώρια και διεθνή κεφάλαια (κυρίως ιαπωνικά) και συμφώνησε να ξεκινήσουν τα έργα.
Η επιλογή του χώρου δεν ήταν τυχαία. Διαβάζουμε στη σελίδα 78: «Η Πύλος και το εξαιρετικό φυσικό της λιμάνι, ο κόλπος του Ναυαρίνου, φαίνεται σαν η ιδανική περιοχή για ένα λιμενοβιομηχανικό συγκρότημα.Ο κόλπος του Ναυαρίνου είναι το τρίτο σε μέγεθος φυσικό λιμάνι της Μεσογείου», και στη συνέχεια: «Η νοτιοδυτική ακτή της Πελοποννήσου, ο Νομός Μεσσηνίας —όπου και η Πύλος— βρίσκεται στο σταυροδρόμι δύο σπουδαίων εμπορικών ναυτικών δρόμων της Μεσογείου: από τη Βενετία στο Σουέζ κι από το Γιβραλτάρ στη Μαύρη Θάλασσα».

Τα σχέδια προέβλεπαν για την Πύλο, η οποία δεν αριθμούσε πάνω από τρεις χιλιάδες κατοίκους, τη δημιουργία ενός κολοσσιαίου βιομηχανικού κέντρου. Ο σχεδιασμός εντασσόταν στα πλάνα για δημιουργία ενός περιφερειακού βιομηχανικού κέντρου, με σκοπό να αλλάξει τους οικονομικούς συσχετισμούς στη Μεσόγειο και στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Προβλέπονταν επενδύσεις σε ναυπηγεία, επεξεργασία χάλυβα, διυλιστήρια πετρελαίου, βιομηχανία πετροχημικών, βιομηχανία παραγωγής τσιμέντου, μηχανών και χρωμάτων. Επίσης, τη δημιουργία ζώνης ελεύθερου εμπορίου, καθώς και τη δημιουργία καινούργιας πόλης 41.000 κατοίκων, τουριστικού χωριού 6.000 κλινών, εγκαταστάσεων αναψυχής και νέου διεθνούς αερολιμένα. Την ίδια περίοδο υπήρξαν και οι πρώτες μαζικές αντιδράσεις κοινωνικού χαρακτήρα (οι πρώτες αντιδράσεις υπεράσπιζαν την επένδυση της εταιρείας).

Τον Φλεβάρη του 1976 επρόκειτο να ξεκινήσει η κατασκευή των ναυπηγείων, αλλά ματαιώθηκε καθώς ορισμένοι επαγγελματικοί σύλλογοι και αρκετοί ιδιώτες προχώρησαν σε προσφυγή στο ΣτΕ. Οι εργασίες ξεκίνησαν, αλλά σταμάτησαν. Η αιτιολογία των πολιτών σχετικά με την προσφυγή στο ανώτατο διοικητικό δικαστήριο βασιζόταν στο γεγονός ότι η περιοχή του κόλπου προστατευόταν αυστηρά από την αρχαιολογική υπηρεσία και η περιοχή είχε ανεκτίμητους ιστορικούς και φυσικούς θησαυρούς. Η καθυστέρηση της επένδυσης που οδήγησε τελικά και στην οριστική της ματαίωση οφειλόταν σε συγκυριακούς και διεθνείς λόγους, αλλά επίσης στον κριτικό λόγο που αναπτύχθηκε εναντίον της γιγαντιαίας επένδυσης παρά τη θετική στάση μέρους της κοινωνίας της πόλης και τις πιέσεις του πολιτικού κόσμου εκείνην την περίοδο.

πληροφορίες από:epohi.gr

Panos Petropoulos Για το παραπάνω θα προσθέσω και ένα δημοσίευμα από το "Ριζοσπάστη" (25/02/1976) που μου έστειλε ο Ηλίας Μπιτσάνης, τον οποίο και ευχαριστώ. Συγκεκριμένα είχε γράψει σε αναρτήσή του στο φατσοβιβλίο: 
Ηλίας Μπιτσάνης - - 11 Δεκεμβρίου 2013 - - Ρεπορτάζ του "Ριζοσπάστη" από την εισήγησή μου με την ιδιότητα του προέδρου στο Σύλλογο Μεσσηνίων Φοιτητών το Φεβρουάριο του 1976, σε μια μεγάλη συγκέντρωση που οργανώθηκε στην "Ιριδα" κατά των ναυπηγείων της Πύλου. Μια εισήγηση για τις αναπτυξιακές δυνατότητες της Μεσσηνίας στην αγροτική οικονομία, τον τουρισμό, τον ορυκτό πλούτο και τη βιομηχανία η οποία δυστυχώς χάθηκε στην πορεία. Η εκδήλωση στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών για να μην γίνουν τα ναυπηγεία Καραγιώργη στην Πύλο. Στόχος που επιτεύχθηκε παρά το γεγονός ότι οι πρωτοβουλίες του συλλόγου και άλλων φορέων πολεμήθηκαν σκληρά από τοπικούς παράγοντες και μέσα ενημέρωσης. Τώρα όλοι θέλουν μερτικό από την Costa Navarino. Η λεπτομέρεια γνωστή, οι εκτάσεις που προορίζονταν για εγκαταστάσεις ναυπηγείων περιήλθαν στην ιδιοκτησία Κωνσταντακόπουλου.

Panos Petropoulos Επίσης ο Ηλίας Μπιτσάνης είχε αναρτήσει στις 10 Νοεμβρίου 2013 - - 

Τα γραπτά μένουν και καλό είναι να τα θυμίζει κανένας. Απρίλιος του 1976 και ο Σύλλογος Μεσσηνίων Φοιτητών δίνει μάχη μαζί με άλλους φορείς - με πρώτο το ΤΕΕ - για να μην γίνουν τα Ναυπηγεία Καραγιώργη στην Πύλο. Υποστηρίζοντας ότι το μέλλον της περιοχής βρίσκεται στη γεωργική παραγωγή και τον τουρισμό. Ολο το σύστημα της Νέας Δημοκρατίας είχε πέσει μονό και διπλό για να γίνουν τα ναυπηγεία, απόκοντα και τοπικοί παράγοντες του ΠΑΣΟΚ. Τελικά οι αντιδράσεις είχαν αποτέλεσμα, ναυπηγεία δεν έγιναν και οι ίδιοι που τότε ελεεινολογούσαν τις προσπάθειες των φοιτητών, σήμερα πανηγυρίζουν γιατί η ευρύτερη περιοχή έγινε παγκοσμίως επώνυμος προορισμός.
Ετσι για την ιστορία και να μην ξεχνάμε ποίοι - και καταγόμενοι εκ Πύλου - παραλίγο να πάρουν στο λαιμό τους την περιοχή.

Panos Petropoulos Συμπληρωματικά έχει ενδιαφέρον και αυτή η ανάρτηση: 
Ηλίας Μπιτσάνης
9 Ιουλίου 2013 · 

Ιστορίες για πετρέλαια...

Το βιβλίο του με τίτλο «Χίλια χωριά στη δίνη του χρόνου» παρουσιάζει σήμερα στην Καλαμάτα ο Ηλίας Ευστ. Καραμπάτσος. Με την ευκαιρία μου το έφερε προχθές και το άνοιξε σε μια σελίδα του. Είναι εκείνη στην οποία γίνεται αναφορά σε άρθρο μου το οποίο είχε δημοσιευτεί στην "Ελευθερία" το 1979 και αφορούσε στις έρευνες για πετρέλαιο στην περιοχή της Μεσσηνίας. "Είναι επίκαιρο" μου είπε "τώρα που όλοι συζητούν για τα πετρέλαια". Την επόμενη ημέρα το "Εθνος της Κυριακής" είχε δημοσέιυμα σύμφωνα με το οποίο το "οικόπεδο¨" της Μεσσηνίας είναι ανάμεσα στα 10 που πρόκειται να... εκποιήσει στις πετρελαϊκές η κυβέρνηση.
Η υπόθεση των πετρελαίων είναι γνωστή από τη δεκαετία του 1950. Το άρθρο που προαναφέρθηκε είναι ένα μικρό μέρος μιας μεγάλης έρευνας που είχα κάνει την εποχή που δινόταν η μάχη για να μην κατασκευαστούν τα Ναυπηγεία Καραγιώργη στον όρμο του Ναυαρίνου. Στην έκταση που ουσιαστικά αποτέλεσε τον πυρήνα για την κατασκευή των τουριστικών μονάδων Κωνσταντακόπουλου. Ηταν άνοιξη του 1975 (21 χρονών τότε) όταν οργανώθηκε εκδήλωση από το Σύλλογο Μεσσηνίων Φοιτητών (του οποίου είχα την τιμή να είμαι πρόεδρος) για να προβληθεί το γεγονός ότι η ανάπτυξη της Μεσσηνίας θα πρέπει να στηριχθεί στις πλουτοπαραγωγιοκές της πηγές, την αγροτική οικονομία και συμπληρωματικά στον τουρισμό. Για να διαμορφωθεί η θέση χρειάστηκαν μήνες δουλειάς. Ξεσκονίστηκαν τα βιβλία του Δ. Μπάτση "Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα" (1947). Του Γρ. Φαράκου "Ενεργειακή οικονομία και πολιτική" (1961). Το αρχείο μελετών του ΙΓΜΕ με εξειδικευμένες έρευνες για τα πετρέλαια, τους λιγνίτες Χωματερού και Βελίκας αλλά και ορυκτά που είχαν εντοπιστεί σε περιοχές όπου υπήρχαν παλαιότερα εκμεταλλεύσεις (μαγγάνιο στα Λέικα και τα Ζερμπίσια) ή εμφανίσεις (σε όλη τη Μεσσηνία). Η "Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά" με πλήθος άρθρων του σπουδαίου συμπάτριώτη μας γεωλόγου Δημήτρη Κισκήρα και άλλων επιστημόνων. Για την τεκμηρίωση βρέθηκαν ακόμη και ΦΕΚ στα οποία είχαν δημοσιευτεί οι παραχωρήσεις για έρευνες και εκμετάλλευση πετρελαίου στην ευρύτερη περιοχή της Πύλου.
Το τελικό αποτέλεσμα παρουσιάστηκε στην "Ιριδα", τον κινηματογράφο της Φοιτητικής Λέσχης στην Ακαδημίας που πλημμύρισε από φοιτητές και άλλους Μεσσήνιους. Δεν έτυχε ανάλογης... υποδοχής η εκδήλωση που οργανώθηκε σε συνεργασία με το ΤΕΕ και άλλους φορείς στην Καλαμάτα (Εργατικό Κέντρο) λίγο αργότερα, τις ημέρες του Πάσχα καθώς δεχθήκαμε επιθέσεις από πολλές πλευρές. Τελικά ναυπηγεία δεν έγιναν και έμεινε σε εμάς η ανάμνηση μιας πρωτόλειας προσπάθειας ανίχνευσης των δυνατοτήτων του τόπου.
Το πρόσφατο δημοσίευμα στο "Εθνος της Κυριακής" έχει ενδιαφέρον... συγκρινόμενο με τα όσα γράφει ο Ηλίας Καραμπάτσος στο βιβλίο του....... http://origin2.ethnos.gr/article.asp?catid=22767&subid=2...