Διαβούλευση για το σχέδιο διαχείρισης υδατικών πόρων

Διαβούλευση για το σχέδιο διαχείρισης υδατικών πόρων
Το σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Βιολογικός Καθαρισμός του Δήμου Καλαμάτας προέταξε ο δήμαρχος Παν. Νίκας στο χαιρετισμό του κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης των σχεδίων διαχείρισης υδατικών πόρων, χθες, στο ξενοδοχείο «Ρεξ» της Καλαμάτας.
Η διαβούλευση χθες στην Καλαμάτα αφορούσε στο υδατικό διαμέρισμα Δυτικής Πελοποννήσου, που περιλαμβάνει τις λεκάνες απορροής του ποταμού Αλφειού και Παμίσου – Νέδοντος – Νέδας.
Το συγκεκριμένο διαμέρισμα εκτείνεται σε Αχαΐα, Ηλεία, Αρκαδία, Μεσσηνία και Λακωνία. Περιλαμβάνει 14 ποτάμια με σημαντικότερα τον Αλφειό και τον Πάμισο. Η λεκάνη απορροής του Αλφειού συνορεύει με αυτή του Παμίσου – Νέδοντος – Νέδας. Η λεκάνη απορροής των ποταμών Παμίσου – Νέδοντος – Νέδας εκτείνεται σε Μεσσηνία, Ηλεία, Αρκαδία και Λακωνία. Ο κύριος ποταμός είναι ο Πάμισος, ενώ στο Μεσσηνιακό κόλπο εκβάλλουν επίσης οι ποταμοί Νέδων και Άρις και τα ρέματα Μύλοι, Βελίκα και Κλεισουρέικο, ενώ στις δυτικές παράκτιες ζώνες εκβάλλουν τα ποτάμια Νέδα, Καλό Νερό, Φιλιατρινό, Λαγκούβαρδος, Σελάς, Γιανούζαγας και Μιναγιώτικο.
Ενδιαφέροντα στοιχεία για τη Μεσσηνία
Όπως αναφέρθηκε, οι ανάγκες νερού για αρδευτικούς σκοπούς εκτιμώνται σε 109 εκατ. κυβικά μέτρα ετησίως, που προέρχονται από γεωτρήσεις ή πηγές, καθώς και επιφανειακές απολήψεις από τον Πάμισο και τον Άρι.
Προβλήματα κάλυψης σε άρδευση υπάρχουν σε περιοχές της Τριφυλίας, Οιχαλίας και Πύλου, όπου οι αντλήσεις υπογείων νερών δεν επαρκούν. Αντίστοιχα ελλείμματα υπάρχουν και στα δυτικά του Μεσσηνιακού κόλπου (Πεταλίδι, Αίπεια) και σε περιοχές της Μεσσήνης.
Στις άλλες περιοχές της πεδιάδας της Καλαμάτας, με τροφοδοσία από τα πηγαία ύδατα, γεωτρήσεις και τα φράγματα Παμίσου και Άριος (ΓΟΕΒ Παμίσου), καλύπτονται ικανοποιητικά σημαντικές εκτάσεις. Διαπιστώνονται, όμως, προβλήματα κάλυψης των αναγκών, κυρίως λόγω του τρόπου διαχείρισης των διαθέσιμων ποσοτήτων.
Οι σημειακές πηγές ρύπανσης οφείλονται στις βιομηχανικές δραστηριότητες, στις κτηνοτροφικές μονάδες, στους ΧΑΔΑ, στην απόρριψη λυμάτων (επεξεργασμένων) των αστικών περιοχών.
Στη συγκεκριμένη περιοχή λειτουργούν σήμερα οι Βιολογικοί Καλαμάτας, Μεθώνης, Πύλου και Φιλιατρών και ο εξυπηρετούμενος από αυτούς πληθυσμός είναι το 40% του συνολικού πληθυσμού. Σοβαρά λειτουργικά προβλήματα έχουν διαπιστωθεί στη μονάδα και το δίκτυο αποχέτευσης Φιλιατρών.
Μεταξύ άλλων, επισημάνθηκε ότι στην περιοχή μελέτης λειτουργούν 20 ενεργοί ΧΑΔΑ, με τους 19 στη Μεσσηνία και τον τελευταίο στη Λακωνία, που μπορούν να προκαλέσουν σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση, στα υπόγεια αλλά και στα επιφανειακά ύδατα.
Όπως επισημάνθηκε, πηγές ρύπανσης αποτελούν τα αστικά λύματα, η αγροτική δραστηριότητα, καθώς και η ποιμενική κτηνοτροφία, ενώ κυριότερους παραγόμενους ρύπους αποτελούν το άζωτο, ο φώσφορος, καθώς και το βιοχημικά απαιτούμενο οξυγόνο.
Τα λιπάσματα δημιουργούν νιτρικά και φωσφορικά άλατα, ενώ φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα μπορούν να έχουν σοβαρότατες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον.
Οι απολήψεις νερού για ύδρευση και άρδευση γίνονται κυρίως μέσω γεωτρήσεων και υδρομάστευσης των πηγών. Οι πιέσεις στα υπόγεια συστήματα, από την άντληση των αποθεμάτων τους για την κάλυψη των αναγκών σε νερό, αποτελούν τον κύριο λόγο επιδείνωσης της ποσοτικής τους κατάστασης, ενώ συχνά η απόληψη αυτή επιτείνει ή και αποτελεί το γενεσιουργό αίτιο υποβάθμισης και της ποιοτικής τους κατάστασης (υφαλμύρινση). Στη συγκεκριμένη λεκάνη παρουσιάζονται προβλήματα υπεραντλήσεων υπογείου νερού στα συστήματα Παμίσου, Ρωμανού – Χώρας και Φιλιατρών – Κυπαρισσίας.
Στην εν λόγω λεκάνη δεν υπάρχουν ευαίσθητες και ευπρόσβλητες περιοχές για νιτρορύπανση, σύμφωνα με τη νομοθεσία. Όμως, η περιοχή μεταξύ Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και Γαργαλιάνων εμφανίζεται προβληματική. Υπάρχουν εντατικές καλλιέργειες και η επιβάρυνση οφείλεται στις γεωργικές δραστηριότητες. Με βάση τα δεδομένα, παρατηρείται υπέρβαση της τιμής για τα νιτρικά.
Σημαντικά προβλήματα υποβάθμισης λόγω διείσδυσης θαλασσινού νερού έχουν παρατηρηθεί, επίσης, στην παράκτια ζώνη των υπόγειων συστημάτων Παμίσου, Φιλιατρών – Κυπαρισσίας, Ρωμανού – Χώρας, Δ. Ταϋγέτου, Κυνηγού και στο νότιο τμήμα Γαργαλιάνων.
Στην περιοχή της λεκάνης δεν έχει εφαρμοστεί πρόγραμμα τεχνητού εμπλουτισμού, που θα μπορούσε να εξετασθεί, μέσω μελετών, στα υπόγεια συστήματα Άνω Μεσσηνίας, Ρωμανού – Χώρας, Φιλιατρών – Κυπαρισσίας και Καλού Νερού.
Χαιρετισμοί και παρεμβάσεις
Χαιρετισμούς στην εκδήλωση απηύθυναν ο γ.γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Τάσος Αποστολόπουλος, οι αντιπεριφερειάρχες Μεσσηνίας και Ηλείας Παν. Αλευράς και Χαρ. Καφύρας αντίστοιχα, καθώς και η θεματική αντιπεριφερειάρχης Ντίνα Νικολάκου, ενώ σε παρέμβασή του ο δήμαρχος Μεσσήνης, Στάθης Αναστασόπουλος, αναφέρθηκε στο νερό του Δήμου, που βρίσκεται στα επιτρεπτά όρια των νιτρικών. Μιλώντας για την άρδευση, ζήτησε βελτιωτικά έργα στο υφιστάμενο δίκτυο, ώστε να μη χάνεται νερό, ενώ αναφέρθηκε και στα προβλήματα των αυξημένων ρύπων στην περιοχή του Αγίου Ανδρέα, που είναι εναντίον της τουριστικής ανάπτυξης.
Του Χάρη Χαραλαμπόπουλου
Φωτό: Στασινός Μουτσούλας