Μεσοπρόθεσμο: Σοκ από τα μέτρα €19 δις ως το 2016 Μνημόνια και «τοπικοί φόροι» στους χρεωμένους δήμους

Επιπλέον περικοπές 4,6 δις. ευρώ για την περίοδο 2015- 2016, περιλαμβάνει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής, ανεβάζοντας τα πρόσθετα μέτρα για την επόμενη τετραετία, σε 18,886 δις. ευρώ (από τα οποία, περίπου 9,4 δις. ευρώ θα ληφθούν το 2013, και στη συντριπτική πλειονότητά τους- 6,064 δις. ευρώ- θα αφορούν σε νέες μειώσεις μισθών, συντάξεων και προνοιακών επιδομάτων).

Το Μεσοπρόθεσμο, το οποίο δημοσιοποιήθηκε χθες από το υπουργείο Οικονομικών, είναι μεν ιδιαίτερα αισιόδοξο για την πορεία της ελληνικής οικονομίας (μιλά για ανάπτυξη 3,5% το 2016), αλλά, παράλληλα, περιέχει ιδιαίτερα δυσοίωνες προβλέψεις για την ανεργία (ποσοστό 17,1% το 2016) και το δημόσιο χρέος (ποσοστό 220,4% του ΑΕΠ
το 2016- χωρίς μέτρα και 184,9% του ΑΕΠ- με τη λήψη των μέτρων). Ενώ, είναι πολύ φειδωλό με τις ιδιωτικοποιήσεις, καθώς προβλέπει έσοδα μόλις 9,515 δις. ευρώ την τετραετία 2013- 2016 και μεταθέτει τον χρονικό ορίζοντα και πέραν του 2020, προκειμένου να επιτευχθεί τελικά ο στόχος για έσοδα 50 δις. ευρώ.

Παράλληλα, μια από τις νέες «εκπλήξεις» που φέρνει το Μεσοπρόθεσμο, είναι η «επιτροπεία» σε δήμους που συνεχίζουν να έχουν ελλείμματα, οι οποίοι θα υποχρεούνται να βρίσκουν τα έσοδα για την κάλυψη των δαπανών
πλην μισθοδοσίας, από την αύξηση των δημοτικών τελών και την επιβολή τοπικών φόρων!\

Θα δημιουργηθεί το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ, που θα παρακολουθεί σε μηνιαία βάση την εκτέλεση του προϋπολογισμού τους. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν αποκλίσεις, ο δήμος θα υποχρεούται σε άμεση αναμόρφωση του προϋπολογισμού, ενώ, εφόσον οι αποκλίσεις συνεχίζονται και μετά την πάροδο ενός τριμήνου, ο δήμος θα υπάγεται υποχρεωτικά (με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών) στο πρόγραμμα οικονομικής εξυγίανσης, με μερική απώλεια της διαχειριστικής αυτονομίας του, η οποία συνεπάγεται:

*Περιορισμό των δαπανών μόνον σε υποχρεώσεις μισθοδοσίας και λοιπές
απολύτως μη ανελαστικές δαπάνες
*Υποχρεωτικές μετατάξεις προσωπικού
*Αύξηση ιδίων εσόδων (τέλη, τοπικοί φόροι).

Στο ναδίρ οι επενδύσεις

Το Μεσοπρόθεσμο διατηρεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, καθιστώντας έτσι ουσιαστικά ανέφικτη την ενίσχυση των επενδύσεων από εθνικούς πόρους.

Έξι χρόνια ύφεση 25%

Η εξέλιξη των βασικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας, με βάση το βασικό σενάριο του Μεσοπρόθεσμου, έχει ως εξής: Το 2013, η οικονομία θα βρίσκεται, για 6η συνεχή χρονιά, σε ύφεση (προβλέπεται περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ κατά 4,5%, από ύφεση 6,5% εφέτος). Το 2014, η οικονομία θα παραμείνει ουσιαστικά στάσιμη (αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,2%), ενώ το 2015 το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2,5% και το 2016 κατά 3,5%. Η άνοδος του ΑΕΠ θα βασισθεί κυρίως στην άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης, που θα αυξηθεί κατά 1,3% το 2015 και κατά 2,3% το 2016, από μείωση κατά 7,7% εφέτος, κατά 7% το 2013 και κατά 1,6% το 2014.

Οι επενδύσεις (δημόσιες και ιδιωτικές) θα περιορισθούν κατά 15% εφέτος και κατά 3,7% το 2013, ενώ εκτιμάται ανάκαμψη κατά 3% το 2014, κατά 7% το 2015 και κατά 10% το 2016. Οι δαπάνες του ΠΔΕ θα περιορισθούν σε 6,85 δις. ευρώ ανά έτος το 2012 και το 2013 και σε 6,7 δις. ευρώ ανά έτος το 2014, το 2015 και το 2016. Το επόμενο έτος και το 2014 προβλέπεται αρνητικός πληθωρισμός, όμως αυτός θα αρχίσει να αυξάνεται εκ νέου από το 2015 και προβλέπεται ότι θα αυξηθεί 1,1% το 2016.

Ανεργία 17,1% το 2016

Η ανεργία θα συνεχίσει να πλήττει καίρια, λόγω των πρόσθετων περιοριστικών μέτρων και της ύφεσης, τους πολίτες. Σε εθνικολογιστική βάση, προβλέπονται ποσοστά ανεργίας 22,4% εφέτος, 22,8% το 2013, 21,4%το 2014, 19,7% το 2015 και 17,1% το 2016.

Το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί σε 7% του ΑΕΠ το 2013, σε 5,5% του ΑΕΠ το 2014, σε 3,8% του ΑΕΠ το 2014, σε 4,4% το 2015 και σε 3,2% του ΑΕΠ το 2016. Για το 2013, το Μεσοπρόθεσμο θέτει ως στόχο να υπάρξει μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ ο προϋπολογισμός, που κατατέθηκε στη Βουλή μόλις λίγη ώρα νωρίτερα, προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,4% του ΑΕΠ.

Χρέος 220% το 2016!

Η εξέλιξη του δημοσίου χρέους (χωρίς τα μέτρα) θα έχει ως εξής: 175,6% του ΑΕΠ εφέτος, 186,5% του ΑΕΠ το 2013, 195,5% του ΑΕΠ το 2014, 207,7% του ΑΕΠ το 2015 και 220,4% του ΑΕΠ το 2016. Με τη λήψη του πρόσθετων μέτρων, το δημόσιο χρέος θα διαμορφωθεί σε 175,6% του ΑΕΠ εφέτος, σε 189,1% του ΑΕΠ το 2013, σε 191,6% του ΑΕΠ το 2014, σε 190,5% του ΑΕΠ το 2015 και σε 184,9% του ΑΕΠ το 2016.

Πρόσθετα μέτρα

Το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, παρά τη διετή επιμήκυνση, είναι «εμπροσθοβαρές», καθώς μόνον για το 2013, τα πρόσθετα μέτρα θα ανέλθουν σε 9,374 δις. ευρώ, από τα συνολικά 14,244 δις. ευρώ για την τετραετία 2013- 2016. Παράλληλα, όπως αναφέρεται στο Μεσοπρόθεσμο, απαιτούνται, πέραν των παρεμβάσεων της περιόδου 2013- 2014, μέτρα (απροσδιόριστα ακόμη) ύψους 4,642 δις. ευρώ (1,877 δις. ευρώ για το 2015 και 2,765 δις. ευρώ για το 2016), προκειμένου να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό στα έτη 2015 και 2016.

Τα μέτρα (περικοπές δαπανών και αυξήσεις εσόδων) ύψους 14,244 δις. ευρώ που έχουν ήδη προσδιορισθεί για την επόμενη τετραετία, κατανέμονται σε 9,374 δις. ευρώ το 2013, σε 4,186 δις. ευρώ το 2014, σε 529 εκατ. ευρώ το 2015 και σε 155 εκατ. ευρώ το 2016.

Θα προέλθουν από:
*Αναδιάρθρωση δημόσιου τομέα (π.χ. μείωση κατά 25% των μη μισθολογικών δαπανών, μείωση επιχορήγησης για άγονες γραμμές, περικοπή ΠΔΕ, μείωση επιχορηγήσεων σε φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης), 719 εκατ. ευρώ

*Τοπική Αυτοδιοίκηση (π.χ. μείωση Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων), 210 εκατ. ευρώ

*Μισθολόγιο (π.χ. μειώσεις ειδικών μισθολογίων, νέο ενιαίο μισθολόγιο, κατάργηση δώρων, κατάργηση επιδομάτων, μείωση του αριθμού των συμβασιούχων κατά 10% επιπλέον του βασικού σεναρίου, νέου τύπου εργασιακή εφεδρεία), 1,497 δις. ευρώ

*Συντάξεις (π.χ. αύξηση των ορίων ηλικίας κατά 2 έτη, μειώσεις συντάξεων από 1.000 ευρώ και άνω, μειώσεις εφάπαξ, κατάργηση δώρων, αύξηση εισφορών ασφαλισμένων ΟΓΑ), 5,475 δις. ευρώ

*Προνοιακά επιδόματα (π.χ. καταβολή ΕΚΑΣ- από 1/1/2014- μόνον σε αυτούς που υπερβαίνουν τα 65 έτη, μειώσεις οικογενειακών επιδομάτων, περικοπές σε ειδικά επιδόματα ανεργίας), 307 εκατ. ευρώ

*Υγειονομική περίθαλψη (π.χ. περικοπές στη φαρμακευτική δαπάνη των ταμείων, αύξηση συνεισφοράς ασφαλισμένων, μείωση λειτουργικών δαπανών νοσοκομείων), 1,113 δις. ευρώ

*Υπουργείο Άμυνας (π.χ. κλείσιμο ή εμπορική αξιοποίηση στρατοπέδων, ακύρωση νέων εξοπλιστικών συμβάσεων, μείωση των νεοεισερχομένων στις στρατιωτικές ακαδημίες), 406 εκατ. ευρώ

*Εκπαίδευση (π.χ. συγχωνεύσεις ΑΕΙ και ΤΕΙ, μείωση επιχορηγήσεων σε αθλητισμό και πολιτισμό), 133 εκατ. ευρώ

*ΔΕΚΟ (π.χ. ένταξη των ΔΕΚΟ στο ενιαίο μισθολόγιο, αύξηση τιμολογίων- εισιτηρίων), 495 δις. ευρώ

*Αλλαγές στο φορολογικό σύστημα (π.χ. κατάργηση φοροαπαλλαγών, νέα αύξηση της φορολογίας στον καπνό, αύξηση στον φόρο στους τόκους των καταθέσεων σε 15% από 10%, μείωση των επιστροφών φόρων στους αγρότες,
περικοπές στα οικογενειακά επιδόματα, τέλος καπνιζόντων για χώρους διασκέδασης και εστίασης), 3,89 δις. ευρώ.

9,5 δισ. αποκρατικοποιήσεις

Σε μόλις 9,515 δις. ευρώ προβλέπονται τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις την περίοδο 2013- 2016, ενώ ο στόχος των 50 δις. ευρώ παραπέμπεται να υλοποιηθεί για μετά το 2020 (χωρίς να προσδιορίζεται επακριβώς χρονικά). Ενώ, το ΤΑΙΠΕΔ θα αναλάβει το πλήρες ιδιοκτησιακό καθεστώς όλων των εμπορικά βιώσιμων περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου, καθώς θα μεταφέρονται στο Ταμείο 250 ακίνητα ανά τρίμηνο, με αφετηρία το α΄ τρίμηνο 2013.

Ανά έτος, τα προβλεπόμενα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, έχουν ως εξής:

-Το 2013 (ΟΠΑΠ- πώληση 35%- 35.000 παιγνιομηχανήματα, κρατικά λαχεία, IBC- εξόφληση, ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, Κασσιώπη, Πώληση- επαναμίσθωση 28 κτιρίων, ΕΛΠΕ, Αστέρας Βουλιαγμένης, ΛΑΡΚΟ, Αφάντου, περιφερειακά αεροδρόμια, ΕΛΤΑ, Αποθηκευτικός χώρος «Νότια Καβάλα»), 2,586 δις. ευρώ

-Το 2014 (κρατικά λαχεία- απόδοση δικαιωμάτων, πώληση ΕΥΑΘ, παραχώρηση Εγνατίας οδού, πώληση ΕΥΔΑΠ, αξιοποίηση Ελληνικού, παραχώρηση περιφερειακών αεροδρομίων, αξιοποίηση ΟΛΠ- ΟΛΘ- περιφερειακών λιμένων, αξιοποίηση Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας, πώληση 17% της ΔΕΗ, αξιοποίηση μαρίνων, πώληση δικαιωμάτων ψηφιακού μερίσματος), 2,347 δις. ευρώ

-Το 2015 (κρατικά λαχεία- απόδοση δικαιωμάτων, παραχώρηση Εγνατίας οδού, αξιοποίηση Ελληνικού, παραχώρηση περιφερειακών αεροδρομίων, αξιοποίηση ΟΛΠ- ΟΛΘ- περιφερειακών λιμένων, αξιοποίηση Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας, αξιοποίηση μαρίνων, αξιοποίηση αδειών κινητής τηλεφωνίας), 1,141 δις. ευρώ

-Το 2016 (κρατικά λαχεία- απόδοση δικαιωμάτων, παραχώρηση Εγνατίας οδού, αξιοποίηση Ελληνικού, παραχώρηση περιφερειακών αεροδρομίων, αξιοποίηση ΟΛΠ- ΟΛΘ- περιφερειακών λιμένων, αξιοποίηση Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας, αξιοποίηση μαρίνων, αξιοποίηση αδειών κινητής τηλεφωνίας, διάθεση μετοχών από ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών), 3,441 δις. ευρώ.\

Δημόσιο – ΟΤΑ

Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, την επόμενη τετραετία, ο ευρύτερος δημόσιος τομέας (υπουργεία, περιφέρειες, δήμοι, ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία, νομικά πρόσωπα, ΔΕΚΟ), θα μειωθεί σε προσωπικό κατά 80.905 άτομα. Καθώς, θα αποχωρήσουν 96.139 υπηρετούντες και θα προσληφθούν μόνον 15.234 άτομα.