ΠΟΛΥΛΙΜΝΙΟ

Καταρράκτες Πολυλίμνιου
Ω, είναι ωραία στον παράδεισο!
Η ομορφιά του είναι συγκλονιστική. Σου κόβει την ανάσα. Αν ο Κήπος της Εδέμ είχε επί γης αντίστοιχο, αυτό θα ήταν σίγουρα οι καταρράκτες του Πολυλίμνιου. Μόλις 32 χλμ. από την Καλαμάτα, στα όρια της κοινότητας Χαραυγή στο δρόμο προς Πύλο, το φαράγγι προσφέρει δυνατές συγκινήσεις στους επισκέπτες που έρχονται από όλο τον πλανήτη για να το θαυμάσουν. Πυκνή βλάστηση, πουλιά και ζώα, πεταλούδες και λεπιδόπτερα, μικρές και μεγαλύτερες λίμνες που διαδέχονται η μία την άλλη, μαγευτικοί καταρράκτες, συνυπάρχουν με ελαιώνες και αμπέλια, με μύθους και θρύλους. Η φήμη του Πολυλίμνιου συνεχώς διευρύνεται τα τελευταία χρόνια. Η διεθνής εκτίμηση της οποίας χαίρει δε μοιάζει όμως αρκετή για να του δείξουν οι επίσημοι φορείς την προσοχή που του αξίζει.
Περίπου ένα χιλιόμετρο από τη Χαραυγή, μέσω βατού αγροτικού δρόμου φτάνουμε στους καταρράκτες. Ένα μικρό διαμορφωμένο μονοπάτι και ξύλινα γεφύρια οδηγούν τον επισκέπτη στις λίμνες του Τυχερού, του Ιταλού, του Πανάγου και της Σταθούλας, στη Μαυρόλιμνα, στην Καδούλα και την Κάδη. Η τελευταία είναι η λίμνη στην οποία καταλήγει ο μεγαλύτερος από τους καταρράκτες του Πολυλίμνιου, εκεί όπου οι φίλοι του φαραγγιού, επισκέπτες και κάτοικοι της περιοχής, κολυμπούν το καλοκαίρι, περίοδο αιχμής της επισκεψιμότητάς του.Στην αρχαιότητα, στην περιοχή λατρεύονταν ο Ποσειδώνας και η Πότνια, η Δέσποινα των Ζώων, που φέρει περιδέραιο από λιβελούλες (το λεπιδόπτερο που βρίσκουμε παντού στο φαράγγι). Καθώς η Νηρηίδες γίνονταν… νεράιδες, ιστορίες με αερικά γεννήθηκαν στη λαϊκή φαντασία. Οι περισσότερες λίμνες έχουν ονομαστεί από τους ανθρώπους που τις στοίχειωσαν. Ο Ιταλός (στρατιώτης που πνίγηκε στη λίμνη την Κατοχή) και ο Πανάγος χάθηκαν νεραϊδοπαρμένοι στα νερά του Πολυλίμνιου. Η Σταθούλα, επί Τουρκοκρατίας, προτίμησε να ενταχθεί στο βασίλειο των Νυμφών αντί να παραδοθεί στους άντρες του Ιμπραήμ. Απόκοσμα μαγευτικός, ο μυστικός αυτός παράδεισος δεν παύει να σε εκπλήσσει. Πάνω από την Κάδη η πορεία δυσκολεύει. Όσοι όμως αποφασίσουν να την ακολουθήσουν, θα βρεθούν στην σπηλιά με τις κίτρινες πεταλούδες, θα δουν τις λίμνες Γύρα και Τσαγκαρουλοβρύση, θα διασχίζουν διαδρομές κατάφυτες με πλατάνια, ιτιές και δάφνες. Το φαράγγι ήταν πάντα πηγή ζωής για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Εκεί έπλεναν τα ρούχα οι γυναίκες του χωριού, με τα ψάρια του τρέφονταν οι ντόπιοι, με το νερό του πότιζαν τα περιβόλια που υπάρχουν τριγύρω του.«Πολλές οικογένειες επιβίωσαν από το ποτάμι», μου λέει ο Φώτης Ασημακόπουλος, ιδιοκτήτης του εστιατορίου – ξενώνα «Καταρράκτης» στην περιοχή. «Πλέον, έχουν πάψει οι πρακτικές χρήσεις που του γίνονταν. Έχει επικρατήσει το φυσικό του κάλλος. Είναι αξιοθέατο και ως τέτοιο ελπίζουμε να το αξιοποιήσουμε».Υπολογίζεται ότι, τα τελευταία πέντε χρόνια, περισσότερα από 20.000 άτομα επισκέπτονται το Πολυλίμνιο κάθε καλοκαίρι. Η περίοδος αιχμής είναι από το Πάσχα μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου. Είναι και Έλληνες, αλλά κυρίως άλλοι Ευρωπαίοι, μέχρι τον Ιούνιο πολλοί Σκανδιναβοί, στη συνέχεια Ολλανδοί, Γερμανοί, Βρετανοί, Γάλλοι και Ιταλοί, αλλά και πολλοί Αμερικανοί και Ιάπωνες. «Στο μαγαζί μου, οι οκτώ στις δέκα παρέες είναι ξένοι», σημειώνει ο κ. Ασημακόπουλος. «Αυτό σημαίνει ότι το Πολυλίμνιο έχει τρομερή αποδοχή από την παγκόσμια κοινότητα. Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν πάρει διάσταση το φαράγγι και οι καταρράκτες του Πολυλίμνιου. Μέσα σε αυτά τα χρόνια γνώρισε την αποδοχή και την εκτίμηση τόσο από την ευρωπαϊκή όσο και από τη διεθνή κοινότητα και αγορά. Ωστόσο», υπογραμμίζει ο κ. Ασημακόπουλος, «παρά την ομορφιά της, η περιοχή μας είναι ξεχασμένη. Η Πολιτεία είναι απούσα. Μόνοι μας παλεύουμε εδώ οι ιδιώτες. Έχουμε δημιουργήσει ένα σύλλογο, αλλά και αυτός πλέον υπολειτουργεί. Τώρα πασχίζουμε να τον ενεργοποιήσουμε και πάλι, ώστε, όσο μπορούμε, να δώσουμε ώθηση και να προστατεύσουμε τον τόπο μας». Η Χαραυγή δεν έχει περισσότερους από 120 κατοίκους, σχεδόν όλοι τους ηλικιωμένοι. Πέρα από τα τυπικά καφενεδάκια του χωριού, υποδομές για υποδοχή επισκεπτών δεν υπάρχουν. Μοναδική προσπάθεια είναι αυτή του κ. Ασημακόπουλου, που επέστρεψε από τον Καναδά στη γενέτειρά του πριν πέντε χρόνια. Με μεράκι και ρομαντική διάθεση, θέλει να δει τον τόπο του να πηγαίνει μπροστά. Συνομιλώντας με τους κατοίκους του χωριού, διαπιστώνω ότι στις προτεραιότητες τους είναι ζητήματα πρακτικά: Ζητούν καλύτερους δρόμους πρόσβασης στο Πολυλίμνιο, δημιουργία υποδομών από τον Δήμο, χωρίς να είναι απολύτως σαφές τι περιμένουν από την αξιοποίησή του. Παρά τον μεγάλο όγκο τουριστών, δεν έχει τοποθετηθεί από την Πολιτεία άνθρωπος που να επιβλέπει το χώρο και να ενημερώνει τους επισκέπτες. «Ο ξένος κόσμος σέβεται το Πολυλίμνιο και το προστατεύει. Αναγνωρίζουν τη μοναδική του ομορφιά, το πλούσιο οικοσύστημα του φαραγγιού», λένε οι ντόπιοι. «Το πρόβλημα είναι το εξής: Έχουμε εισηγηθεί στο Δήμο Μεσσήνης τουλάχιστον για τους θερινούς μήνες να τοποθετήσει στον χώρο έναν υπάλληλο, ώστε να εξυπηρετεί τον κόσμο, να εποπτεύει το χώρο για την περίπτωση φωτιάς, να καθαρίζει το φαράγγι από τα σκουπίδια. Παράλληλα, να ενημερώνει τους επισκέπτες να μη χρησιμοποιούν σαμπουάν και άλλα χημικά σκευάσματα μέσα στα νερά του Πολυλίμνιου. Το ποτάμι έχει τρομερό βιότοπο, ο οποίος αν δεν προστατευτεί κάτω από την ομπρέλα ενός επίσημου φορέα, σε κάποια χρόνια θα είναι ένα νεκρό ποταμάκι και θα χάσουμε όλο το παιχνίδι». «Αυτή τη στιγμή, οι κάτοικοι μόνοι μας προσπαθούμε να το προστατεύουμε και να το καθαρίζουμε από τα σκουπίδια, να φροντίζουμε για την καλή κατάσταση του δρόμου και για την ενημέρωση των τουριστών», λέει ο Φώτης Ασημακόπουλος. Εποχή έχουν αφήσει τα αυγουστιάτικα φεστιβάλ που γίνονταν στο ποτάμι, τα οποία σταμάτησαν όμως ξαφνικά τα τελευταία χρόνια. Παρότι συγκέντρωναν χιλιάδες κόσμο, «για κάποιους λόγους ο Δήμος τα εγκατέλειψε», λένε οι κάτοικοι της Χαραυγής.Με τη συμπαράσταση του Νίκου Καλογερόπουλου, τώρα προσπαθούν να αναβιώσουν το Φεστιβάλ του Αυγούστου. Ο γνωστός Μεσσήνιος ηθοποιός και σκηνοθέτης γύρισε πολλές σκηνές από την τελευταία του ταινία «Οι Ιππείς της Πύλου» στο Πολυλίμνιο. Οι συντελεστές της ταινίας παρέμειναν στην περιοχή για παραπάνω από δύο μήνες. Γοητεύθηκαν από την ομορφιά της και αποφάσισαν να αγκαλιάσουν τις προσπάθειες των ντόπιων για το μέλλον του φαραγγιού. Παράλληλα, αφιερώματα στο Πολυλίμνιο έχουν γίνει από την κρατική τηλεόραση και τα ιδιωτικά κανάλια, ενώ σελίδες επί σελίδων έχουν γραφτεί σε περιοδικά και εφημερίδες για τις λίμνες και τους καταρράκτες. Στα πλαίσια ντοκιμαντέρ για τη Μεσσηνία που ετοιμάζει το Discovery Channel, συνεργείο του βρέθηκε πριν δυο εβδομάδες στο Πολυλίμνιο για να τραβήξει πλάνα. «Πιο πολύ ασχολούνται μεμονωμένα άτομα, άνθρωποι και φορείς από το εξωτερικό, παρά οι επίσημοι ελληνικοί φορείς και ο Δήμος», λέει ο κ Ασημακόπουλος. «Στη Μεσσηνία υπάρχουν τρία – τέσσερα αξιόλογα μέρη, τα οποία αντί να αναδειχθούν, μπαίνουν στη σκιά. Δε νοείται να ξεκινάει ο άλλος από την άκρη του κόσμου να επισκεφθεί το Πολυλίμνιο, κι εμείς να σφυράμε αδιάφορα. Πρόκειται για τεράστιο λάθος».
Της Γεωργίας Οικονομοπούλου