Πώς βλέπουν την επόμενη μέρα στο ΠΑΣΟΚ

Πώς βλέπουν την επόμενη μέρα στο ΠΑΣΟΚ
Μιλούν στο "Θ" Γ. Παναγιωτακόπουλος, Δ. Κουσελάς, N. Γιαννακοπούλου, Οδ. Βουδούρης, Χρ.Χριστόπουλος«Η ερώτηση είναι περιττή. Με το ΠΑΣΟΚ τελειώσαμε εδώ και δύο χρόνια περίπου». Σε αυτή τη φράση συμπυκνώνονται όλα όσα ακούσαμε τις προηγούμενες ημέρες από μέλη και στελέχη του Κινήματος, όταν και αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με το πού βρίσκεται οργανωτικά και μη το κόμμα στη Μεσσηνία. Οι… στρατιώτες του ΠΑΣΟΚ αποφάσισαν στην πλειοψηφία τους να καταθέσουν τα όπλα, κουρασμένοι και αηδιασμένοι από όσα έγιναν, ιδιαίτερα, τα δύο τελευταία χρόνια. Αδρανοποιήθηκαν. Η ίδια εικόνα δεν επικρατεί μόνο στη βάση, αλλά και στην ηγεσία της Νομαρχιακής Επιτροπής, της οποίας, σημειωτέον, η θητεία έχει λήξει εδώ και καιρό. Κι εκεί παρατηρούνται σοβαρές αντιδράσεις για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, αν και υπάρχουν στελέχη που, μαθημένα στον «κυβερνητισμό» και τα όποια ωφελήματά του, δε βλέπουν κανένα πρόβλημα μέχρι σήμερα στην πορεία του κόμματος.Ο λόγος που έχει διαμορφωθεί η παραπάνω εικόνα στην πλειοψηφία των μελών και στελεχών, προφανής: η οικονομική πολιτική που εφάρμοσε η κυβέρνηση Παπανδρέου. «Εμείς δεν ψηφίσαμε ποτέ την πολιτική που εφαρμόζεται, ο Γιώργος μάς πρόδωσε. Είμαστε κάθετα αντίθετοι με όσα συμβαίνουν στην πατρίδα μας. Αισθανόμαστε ότι αυτά που κάποτε πιστεύαμε και οραματιζόμασταν, οι αρχές και η ιδεολογία, δεν υπάρχουν πια. Ήρθε η ώρα να κάνουμε κάτι ή να σωπάσουμε και να καταλήξουμε σαν κάποιους υπουργούς που έχουν βολευτεί στις καρέκλες τους », μας είπαν οι περισσότεροι. Βεβαίως, αυτό το «κάτι» που πρέπει να γίνει δεν έχει ακόμα σαφή χαρακτηριστικά, αλλά από τις πρώτες κουβέντες που έχουν γίνει, προκρίνεται μια ανακοίνωση θέσεων που θα βάζει τα ζητήματα επί… των τύπων και των ήλων και έπεται συνέχεια. Μεταξύ αυτών, πάντως, που θα καταγράφονται είναι και η ανάγκη να αλλάξει το ΠΑΣΟΚ πολιτική πλεύση, διότι, ειδάλλως, δεν έχει λόγο ύπαρξης.Σε αντίθεση, πάντως, με την παραπάνω κατάσταση, ο μέχρι και σήμερα γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής Μεσσηνίας του ΠΑΣΟΚ, Χρ. Χριστόπουλος, μας εξέφρασε την πεποίθησή του ότι το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να διαλυθεί. Δεν παρέλειψε, ωστόσο, να δεχτεί ότι υπάρχει σοβαρός προβληματισμός μεταξύ των Μεσσήνιων φίλων και στελεχών του ΠΑΣΟΚ για την πορεία του.Του Αντώνη Πετρόγιαννη
Ο Γ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΛΑ ΣΤΟ «ΘΑΡΡΟΣ» «Η θέση στην ηγεσία του Κινήματος δεν είναι μόνιμη για κανέναν»Γνωστός από την ιδιότητα του «συγκεντρωσιάρχη», που του είχε «απονεμηθεί» τον καιρό της παντοδυναμίας του ΠΑΣΟΚ, επί Ανδρέα Παπανδρέου, ο Γ. Παναγιωτακόπουλος δείχνει σήμερα να ακολουθεί ένα μοναχικό δρόμο στα εσωτερικά του Κινήματος. Στην εποχή της κρίσης των πολιτικών και άλλων αξιών, παραμένει «προσκολλημένος» στα οράματα της Διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη του 1974. Μιλώντας στο «Θάρρος», με την ιδιότητα του μέλους του Πολιτικού Συμβουλίου, αλλά και της «Αριστερής Πρωτοβουλίας», λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Σημειώνει ότι θα πρέπει να γίνει συνέδριο του Κινήματος με ανοιχτή ατζέντα, παρατηρεί ότι τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί δε θα λυθούν με την αλλαγή προσώπων και προτείνει στροφή σε σοσιαλιστική πολιτική. Σημειώνει ότι «από το ΠΑΣΟΚ δεν έχουν λείψει τα άξια στελέχη, ούτε και ο πλούτος ιδεών και προτάσεων», ενώ υπογραμμίζει πως «η θέση στην ηγεσία του Κινήματος δεν είναι μόνιμη για κανέναν». Προβλέπει δε ότι «δύσκολα το ΠΑΣΟΚ θα σταθεί με αξιοπρέπεια στις επόμενες εκλογές», ενώ εκφράζει την άποψη ότι «το “παλιό” ΠΑΣΟΚ είναι σήμερα το πιο επίκαιρο». Ενδιαφέρον έχει και η τοποθέτησή του στο ερώτημα αν υπήρχαν κι άλλες επιλογές, πέραν της προσφυγής στο ΔΝΤ, καθώς, όπως σημειώνει, «η ηγεσία της κυβέρνησης (Παπανδρέου) ακολούθησε τον εύκολο δρόμο του συμβιβασμού και των συμφωνιών με την τρόικα» και συνεχίζει με μια αιχμηρή τοποθέτηση: «Αποδείχθηκε ότι κάποιοι δεν τόλμησαν να κάνουν την υπέρβαση κι απλά μίλησαν για “Τιτανικό”, βυθίζοντας τη χώρα και τα όνειρα των πολιτών στον ωκεανό της ανικανότητάς τους». Συνέδριο Στην ερώτηση αν έχει ζητήσει τη διεξαγωγή του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ κι αν ναι, με ποιο θέμα, την αλλαγή ηγεσίας ή την αλλαγή πολιτικής, καθώς και αν εκτιμά ότι η αλλαγή προσώπων θα δώσει λύση στα προβλήματα της χώρας ή πρέπει να αλλάξει η πορεία του ΠΑΣΟΚ, απάντησε: «Είναι αλήθεια ότι τόσο πρόσφατα όσο και λίγο παλιότερα είχα ζητήσει δημόσια τη διεξαγωγή συνεδρίου, γιατί θεωρώ ότι μέσα από τη διαδικασία αυτή θα μπορέσουμε να διαμορφώσουμε εκείνες τις πολιτικές αλλά και να θέσουμε τους κανόνες πάνω στους οποίους θα λειτουργήσει το Κίνημά μας θεσμικά, δημοκρατικά και με σαφές πολιτικό περιεχόμενο. Σε ένα συνέδριο η ατζέντα πρέπει να είναι και ζητάω να είναι ανοιχτή. Πρέπει να μιλήσουμε για όλα. Για πρόσωπα, για πολιτικές, για στόχους, για οργάνωση, για κάθε τι που αγγίζει τις δημοκρατικές μας ευαισθησίες και μας καθιστά υπεύθυνους για το μέλλον του ΠΑΣΟΚ. Γιατί έχουμε όλοι μας μεγάλη ευθύνη για την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το κόμμα. Από την ηγεσία, τα στελέχη αλλά και τα μέλη του κόμματος, που είτε με τις λανθασμένες επιλογές, είτε με την αδιαφορία, είτε με την ανοχή, συμβάλλαμε στην απαξίωση του. Με ρωτάτε αν η αλλαγή προσώπων θα δώσει λύση στο πρόβλημα. Ασφαλώς και όχι. Κοιτάξτε, το σύστημα που προσπαθεί να επιβάλλει ηγέτες στα κόμματα είναι ισχυρό και μέσα από τα πρόσωπα που αναδεικνύει εξυπηρετεί τις ανάγκες του, που είναι κυρίως οικονομικές και ταυτόσημες με φιλελεύθερες δεξιές πολιτικές.Απέναντι σε αυτό το σύστημα το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται μια δυνατή ηγεσία και την επιστροφή του σε πολιτικές που θα υπηρετούν τον άνθρωπο. Και μιλάω για μια σοσιαλιστική πολιτική».Από σοσιαλιστικό σε «συντηρητικό» κόμμαΌταν τον ρωτήσαμε πόσο ενοχλείται από τους χαρακτηρισμούς ότι το ΠΑΣΟΚ έχασε την ανθρωποκεντρική - σοσιαλιστική πολιτική του και μετατράπηκε σε «συντηρητικό» κόμμα, κι αν υπάρχει περιθώριο ανατροπής των χαρακτηρισμών αυτών, η απάντησή του ήταν ξεκάθαρη: «Ασφαλώς και με ενοχλούν και μάλιστα έντονα, γιατί έχουν βάση. Ο λαός αισθάνεται σήμερα προδομένος από το ΠΑΣΟΚ, γιατί πέρα από τα οικονομικά προβλήματα που ήταν γνωστά, του καταλογίζουν μια πρωτοφανή μετάλλαξη και ένα τεράστιο βήμα προς τα δεξιά. Αυτά τα φαινόμενα η κοινωνία τα αξιολογεί και, μάλιστα, θα έλεγα με πολύ σαφή κριτήρια. Ταυτιστήκαμε ως κυβέρνηση με μια νομενκλατούρα που ήθελε και θέλει συντηρητικές πολιτικές και σκληρά μέτρα, ανεχτήκαμε ως δημοκρατικοί πολίτες μια στρεβλή θεώρηση για τον τρόπο άσκησης της εξουσίας και σήμερα καλούμαστε να απολογηθούμε για τα αποτελέσματα αυτών των επιλογών. Υπάρχει, όμως, πάντα περιθώριο και ελπίδα για αλλαγή. Για μια νέα πορεία και για ένα νέο συμβόλαιο με το λαό. Στο Κίνημά μας δεν έχουν λείψει ούτε τα άξια στελέχη, ούτε ο πλούτος ιδεών και προτάσεων. Αν αυτό το αξιοποιήσουμε, πιστεύω ότι το περιθώριο ανατροπής των χαρακτηρισμών που αναφέρατε, είναι ανοιχτό». Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Θελήσαμε ένα σχόλιό του για τις επαφές που έχει ξεκινήσει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, θέλοντας να διακριβώσει αν και κατά πόσο θα μπορούσε να είναι εκ νέου υποψήφιος, ενώ δε μπορούσε να μην υποβληθεί και το ερώτημα, αν έχει νόημα να είναι ξανά πρόεδρος ο κ. Παπανδρέου. Όπως μας είπε, «η βιασύνη πάντα είναι κακός σύμβουλος. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ως ηγέτης ενός μεγάλου κόμματος, έχει τη μεγάλη ευθύνη να διαμορφώνει τις εξελίξεις στη χώρα, να δηλώνει “παρών” και να χαράζει φιλολαϊκές πολιτικές, γιατί αυτό μας υπαγορεύει η ιδεολογία μας. Αυτή την περίοδο οι προκλήσεις για την ηγεσία του κινήματός μας είναι μεγάλες, γιατί δε νομίζω να αμφιβάλλει κανείς ότι είναι κυρίαρχο ζήτημα η πορεία της χώρας, η οποία θα έλεγα δεν είναι ξεκομμένη από την πορεία του ΠΑΣΟΚ. Προσωπικές πολιτικές, ωστόσο, δε βοηθούν αυτή τη στιγμή. Όσον αφορά στις συγκεκριμένες επαφές του Γιώργου Παπανδρέου με τα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ και τους βουλευτές, πέρα από μια διαδικασία που προβλέπεται στη λειτουργία ενός δημοκρατικού κόμματος, φοβάμαι ότι αναδεικνύει και την ανασφάλεια που νιώθει ο ίδιος, και επιτρέψτε μου να πω ότι ελάχιστα πλέον αφορά αυτή η διεργασία την κοινωνία. Τη δύναμη οι ηγέτες την αντλούν από το λαό, ο οποίος όμως μας έχει γυρίσει την πλάτη. Η θέση στην ηγεσία του κόμματος δεν είναι μόνιμη για κανέναν. Αλλά το ποιος θα κάτσει σε αυτή θα το αποφασίσουν τα μέλη και όχι κάποιοι πίσω από κλειστές πόρτες, όποιοι κι αν είναι αυτοί». ΠΑΣΟΚ και εκλογέςΠαρατηρήσαμε ότι οι ενέργειες της κυβέρνησης Παπανδρέου περί βοήθειας από την τρόικα και το ΔΝΤ, έχουν προκαλέσει τεράστια δυσαρέσκεια στο λαό εξαιτίας των δυσβάστακτων μέτρων που ελήφθησαν και τον ρωτήσαμε, ευθέως, αν πιστεύει πως το ΠΑΣΟΚ έχει πιθανότητες επιτυχίας όταν γίνουν εκλογές: «Ο λαός έχει πληγωθεί από τις επιλογές της κυβέρνησής μας. Νιώθει οργισμένος και απογοητευμένος. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον της αβεβαιότητας, της ανασφάλειας και της απαισιοδοξίας, θα ήταν αφελές να ισχυριστεί κανείς ότι οι ψηφοφόροι δε θα εκδηλώσουν την οργή τους στην κάλπη. Ειδικά όταν υπάρχει αδυναμία μιας πειστικής σοσιαλιστικής πρότασης που μπορεί να φέρει ανατροπές. Αυτό είναι το ζητούμενο σήμερα. Μια ρεαλιστική πολιτική πρόταση με καθαρό ιδεολογικό υπόβαθρο και κοινωνικό στίγμα, που θα πείσει τους πολίτες για την αναγκαιότητα της. Γιατί σήμερα υπάρχει ανάγκη για αλλαγές και ανατροπές, αφού τα κόμματα δεξιά και αριστερά διαχειρίστηκαν την οικονομική κρίση μέσα από μικροπολιτικά χαρακώματα που οδήγησαν στο περιθώριο την πολιτική και ανέδειξαν το φθαρμένο πατριωτισμό και τα συνθήματά τους ως επιχείρημα. Φοβάμαι, ωστόσο, ότι ακόμη κι αν γίνουν αλλαγές στο περιεχόμενο της πολιτικής μας, το ΠΑΣΟΚ δύσκολα θα μπορέσει να σταθεί με αξιοπρέπεια στις επόμενες εκλογές». «Παλιό» και «νέο» Στο αν συμφωνεί με τις έντονες κριτικές που διατυπώνονται ότι το «παλιό» ΠΑΣΟΚ, που εμφανίστηκε στη χώρα με τη διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη, ευθύνεται στο μέρος που του αναλογεί για τη σημερινή άσχημη κατάσταση της χώρας, εξήγησε: «Όσοι ισχυρίζονται αυτά που αναφέρετε νομίζω ότι ξεχνούν πολύ εύκολα. Το ΠΑΣΟΚ διαχρονικά είναι το κόμμα που άλλαξε την ελληνική κοινωνία. Αυτό που αποκαλούν σήμερα “παλιό”, σας διαβεβαιώνω ότι είναι το πιο επίκαιρο. Γιατί εμείς που παραμένουμε πιστοί στη Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη δεν αλλάξαμε πορεία. Παραμένουμε στην πρώτη γραμμή του αγώνα, για να διατηρήσουμε αυτό που κατακτήσαμε για την ελληνική κοινωνία, όταν αυτή μας εμπιστεύτηκε τη διακυβέρνηση της χώρας στο παρελθόν. Ξέρετε θα ήταν πολύ εύκολο για μένα να αναφερθώ σε μια σειρά από θετικές παρεμβάσεις και αποφάσεις των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ στη δεκαετία του ’80, που άλλαξαν την ελληνική κοινωνία. Τα γνωρίζει ο κόσμος, γιατί πραγματικά η ζωή του βελτιώθηκε σημαντικά. Αν τώρα κάποιοι προσπαθούν να μας χρεώσουν τα λάθη ενός οικονομικού κατεστημένου που διείσδυσε την τελευταία δεκαπενταετία στην πολιτική και μάλιστα σε υψηλό επίπεδο, μάλλον στοχεύουν λάθος. Ποτέ δε δήλωσα ότι δεν έγιναν λάθη, αλλά όσον αφορά αυτό που αποκαλείτε “παλιό ΠΑΣΟΚ”, το ισοζύγιο των ευθυνών του για το σημερινό κατάντημα της χώρας σίγουρα είναι θετικό γι’ αυτό». Θα μπορούσαν να γίνουν άλλα...Στην ερώτηση αν θα μπορούσαν να έχουν γίνει άλλες ενέργειες, προκειμένου η χώρα να μη φτάσει στη σημερινή κατάσταση, ή με τα όσα είχαν προηγηθεί, απλώς οδηγηθήκαμε πιο γρήγορα στο αδιέξοδο της τρόικας και του ΔΝΤ, η απάντησή του ήταν «καταπέλτης»: «Θα μπορούσαν να έχουν γίνει πολλά. Τουλάχιστον εμείς, μέσα από τις ανοιχτές συζητήσεις στην “Αριστερή Πρωτοβουλία ΠΑΣΟΚ”, είχαμε καταθέσει προτάσεις και προτείναμε λύσεις που σήμερα μας δικαιώνουν, γιατί πλέον αναγνωρίζονται από όλους ως οι μόνες ρεαλιστικές. Δυστυχώς η ηγεσία της κυβέρνησής μας ακολούθησε τον εύκολο δρόμο του συμβιβασμού και των συμφωνιών με την τρόικα, κερδίζοντας απλά χρόνο ζωής σε μια προδιαγεγραμμένη κατάρρευση του κράτους αλλά και του κοινωνικού ιστού. Σίγουρα τα προβλήματα που άφησε στη χώρα η “νέα διακυβέρνηση” του Κωνσταντίνου Καραμανλή ήταν μεγάλα, αλλά επαναλαμβάνω υπήρχε χρόνος και τρόπος για να αλλάξει το σκηνικό. Αποδείχτηκε τελικά ότι κάποιοι δεν τόλμησαν να κάνουν την υπέρβαση και απλά μίλησαν για “Τιτανικό”, βυθίζοντας τη χώρα και τα όνειρα των πολιτών στον ωκεανό της ανικανότητας τους. Οι πολιτικές εξελίξειςΤέλος, ζητήσαμε να εκτιμήσει το πώς θα διαμορφωθούν οι πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Απάντησε: «Σε ένα ρευστό πολιτικό σκηνικό δεν μπορεί κάποιος να κάνει ασφαλείς προβλέψεις για την επόμενη ημέρα. Ωστόσο, διακρίνω μια τάση που αναπτύσσεται στην κοινωνία, αποδοχής ακραίων θέσεων και πρακτικών, για τις οποίες η ιστορία έχει δείξει ότι οδηγούν σε επικίνδυνες εξελίξεις. Είναι υποχρέωση όλων να διασφαλίσουμε τη δημοκρατική λειτουργία όλων των θεσμικών οργάνων και να προχωρήσουμε στην ανασύνταξη ενός κράτους που χρειάζεται να οργανωθεί από την αρχή. Ξέρετε πλέον τον κόσμο δεν τον αφορά τι λέει το ένα ή το άλλο κόμμα. Δεν εμπιστεύεται τα κόμματα για πολλούς και διάφορους λόγους. Αυτή όμως η θεώρηση είναι λάθος κατά την άποψή μου. Μέσα από το διάλογο σε αυτά, θα προκύψουν οι πολιτικές θέσεις που θα αποτελέσουν στοιχείο των πολιτικών εξελίξεων.Διαφωνώ με την άποψη ότι τα μεγάλα κόμματα αποτελούν παρελθόν. Συγκυριακά αυτό μπορεί να ισχύει, αλλά σίγουρα δεν είναι ο κανόνας. Οι πολιτικές που συγκρούονται σήμερα στην πράξη είναι ο Σοσιαλισμός και η Δημοκρατική Διακυβέρνηση με τον Καπιταλισμό και τη Νεοφιλελεύθερη έκφρασή του. Απέναντι σε αυτό το ιδεολογικό δίπολο, οι λαοί καλούνται να πάρουν θέση και να είστε βέβαιοι ότι θα το κάνουν. Πειραματισμοί και εφήμερες συμμαχίες στην πολιτική, από κόμματα που προσδοκούν απλά μια μεγαλύτερη καταγραφή δυνάμεων, θα τα καταδικάσει ο λαός.Κλείνοντας, θέλω να υπογραμμίσω ότι στις πολιτικές εξελίξεις, που σας τις περιέγραψα λίγο πριν, πέρα από τις ιδεολογίες, σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα πρόσωπα που θα αναλάβουν να τις εφαρμόσουν».Του Χάρη Χαραλαμπόπουλου
Δ. Κουσελάς, Ν. Γιαννακοπούλου, Οδ. Βουδούρης, Χρ. Χριστόπουλος
Επιστροφή στις ιδεολογικές ρίζες, αλλά και «κλείσιμο το μάτι» στην ΑριστεράΠαρά τις οδηγίες της Ιπποκράτους να σταματήσει η δημόσια συζήτηση για την επόμενη ημέρα, οι διεργασίες στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ ήδη έχουν εκδηλωθεί (είτε άμεσα είτε έμμεσα) οι πρώτες υποψηφιότητες.Το «Θ» έθεσε το ερώτημα της επόμενης ημέρας του κόμματος στους τρεις βουλευτές του στο νομό (Δημήτρη Κουσελά, Νάντια Γιαννακοπούλου και Οδυσσέα Βουδούρη), αλλά και στο μέχρι σήμερα γραμματέα της Νομαρχιακής Επιτροπής Μεσσηνίας (Χρήστο Χριστόπουλο).Ο καθένας καταθέτει τη δική του πρόταση για το αύριο του ΠΑΣΟΚ, αλλά αν έψαχνε κανείς την κοινή συνισταμένη του λόγου τους, θα έλεγε ότι άπαντες συμφωνούν με την ανάγκη επανίδρυσης του κόμματος και επανασύνδεσής του με την κοινωνική του βάση, μέσω ενός ξεκαθαρίσματος στην ιδεολογία, όπως και με την αναζήτηση συμμάχων από τον ευρύτερο δημοκρατικό και αριστερό χώρο. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΣΕΛΑΣΑπό τον Οκτώβριο του 2009, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κλήθηκε να χειριστεί μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Να σηκώσει το βάρος μιας πολύπλευρης κρίσης, χρόνιων προβλημάτων, εσφαλμένων επιλογών και παραλείψεων της προηγούμενης διακυβέρνησης της Ν.Δ., αλλά και παραγόντων αποσταθεροποίησης και κρίσιμων αντιφάσεων, που, όπως αποδείχτηκε, ξεπερνούσαν τα εθνικά μας σύνορα.Απέναντι στο στενό κομματικό συμφέρον, το ΠΑΣΟΚ επέλεξε να προτάξει τη σωτηρία της χώρας, την παραμονή και την προοπτική της στην Ευρώπη και στη ζώνη του ευρώ. Ανέλαβε έτσι βαρύ πολιτικό κόστος. Ένα κόστος που κανένα άλλο κόμμα δεν τόλμησε, μέχρι πρόσφατα, να αναλάβει ή να μοιραστεί, κι ας διακυβευόταν μια εθνική καταστροφή, κι ας διακυβευόταν η ίδια η ύπαρξη και το μέλλον του τόπου. Σε αυτό το πλαίσιο, αναγκάστηκε να εφαρμόσει και πολιτικές που δεν το εξέφραζαν, προκαλώντας απογοήτευση, σύγχυση ή και σοβαρή αμφισβήτηση στην κοινωνική του βάση για το τι πραγματικά εκφράζει και εκπροσωπεί.Είναι, λοιπόν, φανερό πως το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να πορευτεί προς τις εκλογές ενόσω εκκρεμούν σοβαρά οργανωτικά και πολιτικά ζητήματα, που αγγίζουν τον πυρήνα της φυσιογνωμίας και της ιδεολογικοπολιτικής του ταυτότητας. Γιατί σήμερα το ζητούμενο δεν είναι, απλά, μια αλλαγή προσώπων στην ηγεσία.Είναι η επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ, με σαφή επανατοποθέτησή του στα νέα δεδομένα, με χάραξη ολοκληρωμένης στρατηγικής προοδευτικής εξόδου από την κρίση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη.Είναι η αναγκαία επανασύνδεση με την κοινωνική του βάση, μέσα από συλλογικές διαδικασίες, που πραγματικά θα αφουγκραστούν τις αγωνίες και τις προτεραιότητες της κοινωνίας, σε αυτές τις τόσο δύσκολες και ρευστές συνθήκες για το λαό, τη χώρα και την Ευρώπη.Αφού, λοιπόν, διασφαλιστεί η αναγκαία χρηματοδότηση της χώρας, επείγει να ανοίξει ο διάλογος για όλα τα παραπάνω, μέσα από τις καταστατικά προβλεπόμενες διαδικασίες, στο πλαίσιο των οποίων ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τις θέσεις και το ρόλο του στην πορεία προς τις εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που προέχει είναι η ενότητα του Κινήματος. Σ’ αυτήν και στο συμφέρον του τόπου οφείλουν να υποταχθούν οι όποιες προσωπικές φιλοδοξίες ή στρατηγικές.ΝΑΝΤΙΑ Ι. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥΗ επόμενη μέρα του ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να αναλυθεί ξεκομμένα από την πορεία της χώρας. Η πατρίδα μας βρίσκεται σε μια εξαιρετικά κρίσιμη καμπή και αυτό είναι το στοιχείο-καταλύτης όλων των γεγονότων. Μια διαδικασία εσωστρέφειας και ομφαλοσκόπησης, τη στιγμή που κρίσιμα θέματα για τη χώρα είναι σε εκκρεμότητα, είναι επικίνδυνη για τους πολίτες και, φυσικά, αποτελεί αυτή την ώρα απαγορευτική «πολυτέλεια» για το ΠΑΣΟΚ. Άρα, όποια διαδικασία και αν δρομολογηθεί, θα πρέπει να ξεκινήσει μετά την υλοποίηση κάποιων βασικών στόχων αυτής της περιόδου, όπως είναι π.χ. η εκταμίευση της 6ης δόσης και άλλα. Είμαι, πάντως, σίγουρη ότι θα δρομολογηθούν διαδικασίες σύμφωνα με τις αξίες μας και τις καταστατικές μας αρχές.Από εκεί και μετά, το ζήτημα είναι να δούμε τι ΠΑΣΟΚ θέλουμε. Για μένα τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να ξαναβρεί την ιδεολογία του και τον αριστερό του προσανατολισμό. Τον προσανατολισμό για τον οποίο οι πολίτες το «αγκάλιασαν» και το έκαναν κυρίαρχη δύναμη στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να ξαναγίνει δύναμη έμπνευσης κι αλλαγής της κοινωνίας. Να αποτελεί μια διαρκώς ανανεούμενη μεταρρυθμιστική δύναμη, στην κατεύθυνση ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού σοσιαλιστικού κόμματος. Να ξαναβρεί την ορμή των πρώτων χρόνων της ίδρυσής του, αλλά προσαρμοσμένο και προσανατολισμένο στα σημερινά δεδομένα. Να ισορροπήσει ανάμεσα στις μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες που έχει ανάγκη η χώρα και τις κοινωνικές ευαισθησίες που οφείλει να έχει ένα σοσιαλιστικό κίνημα. Να στρέψει το βλέμμα και την προσοχή του στην έξοδο της χώρας από την πρωτόγνωρη αυτή κρίση, αλλά συγχρόνως και απαραιτήτως να βοηθήσει τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα. Με την εξασφάλιση ενός εγγυημένου επιπέδου διαβίωσης για όλους τους Έλληνες πολίτες, πράγμα που πολλές φορές έχω τονίσει, ακόμη και πριν από την εμφάνιση αυτής της κρίσης. Ακρογωνιαίος λίθος αυτής της διαδικασίας είναι η ανάπτυξη και ένα δίκαιο κι αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα. Δεν μπορεί το κράτος να φορολογεί τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους μόνο, δεν μπορεί να κόβει παροχές από τους αδύναμους και οι «έχοντες και κατέχοντες» να μένουν πάντα στο απυρόβλητο.Το παλαιό πολιτικό σύστημα και οι πρακτικές που το χαρακτήρισαν έκλεισαν τον κύκλο τους. Θα είναι τεράστιο λάθος για το ΠΑΣΟΚ, αν σε αυτή την κρίσιμη ώρα εμείς βρεθούμε να δίνουμε μάχες οπισθοφυλακής ενός συστήματος που καταρρέει. Θα πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά. Πρέπει να ανοίξουμε ένα νέο κύκλο για το κίνημά μας, ώστε αυτό να μπορεί να πρωταγωνιστήσει σε μια νέα εποχή για την Ελλάδα και την πραγματικά Ενωμένη Ευρώπη. ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΒΟΥΔΟΥΡΗΣΔεν ήταν εύκολες οι τελευταίες ημέρες. Αντιμέτωποι με την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη, τη μη καταβολή της 6ης δόσης και την πιθανή ακύρωση της νέας δανειακής σύμβασης. Παράλληλα, κληθήκαμε να δώσουμε ψήφο εμπιστοσύνης σε ένα κυβερνητικό σχήμα με κόμματα με τα οποία δεν έχουμε την ιδεολογική συγγένεια, ούτε -πολύ περισσότερο - σύγκλιση σε σημαντικά θέματα τα τελευταία δύο κρίσιμα χρόνια. Ήταν, ωστόσο, ένα αναγκαίο και σωτήριο βήμα, λόγω των εξαιρετικών περιστάσεων όπου βρέθηκε η χώρα.Οφείλουμε σήμερα να καταλήξουμε σε ορισμένα κρίσιμα συμπεράσματα. Η κρίση των τελευταίων δύο χρόνων είναι αποτέλεσμα τόσο του οικονομικού μοντέλου, που ακολουθούμε ως χώρα, όσο και του ξεπερασμένου και σαθρού πολιτικού συστήματος. Αυτά είναι και τα κρίσιμα προβλήματα που απαιτούν λύσεις.Η αντιμετώπιση της κρίσης απαιτεί ριζικό και ουσιαστικό «εκδημοκρατισμό» του πολιτικού μας συστήματος, που προϋποθέτει ρήξεις με παγιωμένες πρακτικές του παρελθόντος. Ένα νέο εκλογικό σύστημα που θα εξασθενίζει τις πελατειακές σχέσεις και θα αναβαθμίζει τον προεκλογικό αγώνα σε ουσιαστική πολιτική αντιπαράθεση. Ο πραγματικός διαχωρισμός της εκτελεστικής από τη νομοθετική εξουσία με τη θέσπιση του ασυμβίβαστου του λειτουργήματος του υπουργού και του βουλευτή. Η κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας και η εκδίκαση των αδικημάτων των υπουργών από την κοινή δικαιοσύνη. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό, ώστε να έχει μεγαλύτερη δύναμη ως ρυθμιστής και εγγυητής της λειτουργίας του πολιτεύματος. Αυτές οι αλλαγές δεν αποτελούν ένα «επί μέρους θέμα», αλλά είναι η προϋπόθεση για την επιτυχία όλων των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών και την οριστική έξοδο από το οικονομικό τέλμα.Παράλληλα, για το επόμενο διάστημα, οπότε οι συνέπειες της κρίσης θα συνεχίσουν να είναι βαριές για μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, χρειαζόμαστε ένα «κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας» για να προστατεύει τους πολίτες από την περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Με ιδιαίτερη φροντίδα για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, τους νέους, τους χαμηλόμισθους και τους χαμηλοσυνταξιούχους. Η ιδέα αυτή πρέπει να περάσει από απλή ευχή σε μορφή συγκεκριμένης πρότασης με κοστολόγηση και αναφορά στην πηγή χρηματοδότησης.Οι στόχοι αυτοί δεν μπορούν επιτευχθούν από κυβερνητικά σχήματα σαν το σημερινό. Χρειαζόμαστε μια συμμαχία δυνάμεων που μοιράζονται αυτές τις ευαισθησίες και διακρίνονται για τη συναντίληψή τους. Το ΠΑΣΟΚ αναγκασμένο να ακολουθήσει σκληρές πολιτικές, υστέρησε στο μεταρρυθμιστικό του έργο και βρίσκεται, σήμερα, αντιμέτωπο με την ιδεολογική του ταυτότητα. Η συζήτηση για τη διαδοχή δεν μπορεί να περιστρέφεται απλοϊκά και απαίδευτα σε πρόσωπα, αλλά πρέπει να έχει το προαναφερόμενο πολιτικό περιεχόμενο, να θέτει αρχές, πολιτικές προτεραιότητες και στόχους. Και να απευθύνεται στους φυσικούς του συμμάχους, στον ευρύτερο δημοκρατικό, προοδευτικό, αριστερό χώρο. Με αυτή την προοπτική, οι πρόσφατες τοποθετήσεις του κ. Φ. Κουβέλη είναι ενθαρρυντικές. Αλλά πρέπει να υπολογίζουμε και σε κοινωνικές δυνάμεις που σήμερα δεν εκφράζονται από υπάρχοντα πολιτικά κόμματα. Μόνο τότε η επόμενη μέρα θα είναι ελπιδοφόρα.ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣΔύο χρόνια τώρα η ελληνική κοινωνία βιώνει το δράμα της βίαιης αναπροσαρμογής προς τα κάτω του επιπέδου ζωής, μαζί και τον εφιάλτη της αβεβαιότητας για το τι χειρότερο μπορεί να επιφυλάσσει η επόμενη μέρα.Η σκληρή αυτή πραγματικότητα, γέννημα και επακόλουθο τόσο της διεθνούς κερδοσκοπίας των ασύδοτων αγορών όσο και των εκ του αποτελέσματος αποτυχημένων οικονομικών πολιτικών που εφαρμόστηκαν στη χώρα στον κύκλο της μεταπολίτευσης, αγγίζει και αφορά πλέον τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού και όχι πια τμήματα και τάξεις του. Το πολιτικό σύστημα, διαρθρωμένο στη βάση της αντιπροσώπευσης μερικότερων τμημάτων του πληθυσμού με συγκεκριμένα και διαφορετικά συμφέροντα, αδυνατεί να αναπροσανατολιστεί και να αποδεχθεί πως ως ενιαίο καλείται να αντιμετωπίσει και διαχειριστεί το τσουνάμι που πλήττει όλους. Γι’ αυτό και τρίζει και κινδυνεύει να εκθεμελιωθεί, γι’ αυτό και η αξιοπιστία της πολιτικής και των πολιτικών έχει όχι μόνο απομειωθεί, αλλά επαπειλείται με εκμηδένιση.Σ’ αυτή τη συγκυρία ο ελληνικός λαός, σοφότερος από ποτέ, ανέχεται και υπομένει, βάζει όση πλάτη μπορεί, μάχεται να σταθεί και να επιβιώσει, αντιδρά και αμύνεται με περισσή εγκράτεια, βιώνει το δράμα του με ζηλευτή υπερηφάνεια και κρατάει ακόμα ζωντανή βαθιά μέσα του τη σπίθα της Ελπίδας. Τη σπίθα κανείς δε δικαιούται να την αποσβέσει. Όλοι μαζί έχουν το βάρος και την υποχρέωση να την ενδυναμώσουν. Πολύ περισσότερο το προσωπικό του πολιτικού συστήματος.Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι νεοφιλελευθερισμός, ούτε διαχειριστής δανειστών υπό εκκαθάριση επιχείρησης, είναι κίνημα λαού, διαχρονικά υπήρξε και πρέπει να παραμείνει κίνημα των πολλών, κίνημα αλλαγής και ευθύνης, κίνημα εθνικής υπερηφάνειας και ανεξαρτησίας.Την τελευταία διετία το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση αναγκάσθηκε να διαχειριστεί και να αντιμετωπίσει όχι μόνο μια πρωτόγνωρη και αστάθμητη κρίση, αλλά τον εφιάλτη μιας καταστροφής. Κανείς πια δεν αμφισβητεί πως όσα έγιναν ήταν το λιγότερο κακό από όσα άλλα μπορούσαν να έχουν γίνει. Ματώσαμε και ματώνουμε, στεκόμαστε όμως ακόμα όρθιοι.Το ΠΑΣΟΚ και ο πρόεδρός του, ο Γιώργος Παπανδρέου, στο διάστημα που προηγήθηκε έδειξαν και ακολούθησαν το δρόμο της ευθύνης. Το τίμημα υπήρξε βαρύ. Το ΠΑΣΟΚ σκοτείνιασε την εικόνα του και πλήγωσε στρατιές μελών, φίλων και οπαδών του με σκληρές αλλά, δυστυχώς, απολύτως αναγκαίες πολιτικές του και ο πρόεδρος, ο Γιώργος Παπανδρέου, λαοπρόβλητος από τη βάση ηγέτης, που εμπιστεύτηκε μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού για πρωθυπουργό, για να υπάρξει η αναγκαία ελάχιστη εθνική συνεννόηση, παραχώρησε στο βωμό της την πρωθυπουργία.Ο πατριωτισμός αξιώνει θυσίες και πράξεις και το ΠΑΣΟΚ και ο Γιώργος Παπανδρέου το μπόρεσαν. Ας το ενστερνισθούν και ας το προσπαθήσουν και οι υπόλοιποι. Όλοι οι άλλοι υπόλοιποι και κυρίως και πρωτίστως οι εντός των τειχών του ΠΑΣΟΚ στεγαζόμενοι. Το ΠΑΣΟΚ της επόμενης μέρας έχει πρόεδρο, έχει όμως ανάγκη ανασυγκρότησης, επιβεβαίωσης της διαχρονικής πολιτικής φυσιογνωμίας του, κατάκτησης και κατοχύρωσης της εσωκομματικής του δημοκρατίας, εκρίζωσης και αποβολής των καρκινωμάτων του, σεβασμού επιτέλους των πραγματικών στελεχών της βάσης, βαθειάς ανανέωσης του στελεχιακού του δυναμικού και ηλικιακά και σε ήθος, αντίληψη, νοοτροπία και ευαισθησία, με σημαία και πάλι την αλλαγή για να αλλάζουν όλα όσα πληγώνουν το φιλότιμο και το συμφέρον του λαού, για να γίνουν επιτέλους πραγματικότητα όλα όσα ο ελληνικός λαός προσδοκά και ελπίζει από το πολιτικό σύστημα. Είμαι βέβαιος ότι το ΠΑΣΟΚ και το θέλει και θα μπορέσει να ανταποκριθεί.Του Αντώνη Πετρόγιαννη