ΟΤΑΝ Η ΜΑΡΙΑ ΡΕΠΟΥΣΗ ΜΙΛΑ Η ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΝΕΤΑΙ, ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ, ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ… Του ΘΑΝΑΣΗ ΚΟΥΚΟΒΙΣΤΑ

ΟΤΑΝ Η ΜΑΡΙΑ ΡΕΠΟΥΣΗ ΜΙΛΑ Η ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΝΕΤΑΙ, ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ, ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ… 

Σε πείσμα όλων των μισελλήνων η ελληνική γλώσσα  

είναι μία, αδιαίρετη και μιλιέται ακατάπαυστα επί αιώνες 

 

Του ΘΑΝΑΣΗ ΚΟΥΚΟΒΙΣΤΑ 

 

ΜΕΤΑ τον αλήστου μνήμης «συνωστισμό», για σφαγιαζόμενους από τους Τούρκους Έλληνες της Σμύρνης, η περιβόητη Μαρία Ρεπούση «ξανακτύπησε» με το να χαρακτηρίσει τα αρχαία ελληνικά «νεκρή γλώσσα» που δεν πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία. Για άλλη μια φορά η βουλευτής της ΔΗΜΑΡ σήκωσε κουρνιαχτό, επιβαρύνοντας το ήδη θολό τοπίο της νεοελληνικής πολιτικής σκηνής. Στην αρχή επέμεινε στην άποψή της και σε πρωινή εκπομπή του ΣΚΑΪ είπε: «Και τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά που ήταν πάρα πολύ σημαντικές γλώσσες για την εποχή τους, σήμερα δεν μιλιούνται. Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Όλες οι γλώσσες, οι οποίες σήμερα δεν μιλιούνται, δεν διδάσκονται για να μιληθούν, αν θέλετε, θεωρούνται νεκρές γλώσσες». 

Μετά τον ΣΚΑΪ η Μαρία Ρεπούση, απαντώντας στο ΒΗΜΑ FM στα πυρά που δέχεται για τις δηλώσεις της η βουλευτής της ΔΗΜΑΡ είπε ότι θέλει να ακούσει συγκεκριμένα επιχειρήματα και «όχι κορώνες και δεκάρικους λόγους. Κάποιοι αμφισβητούν ακόμη και το δικαίωμά μου να λέω τη γνώμη μου», είπε. 

Πρόσβαρη η κουβέντα της βουλευτού, αλλά ας διαβάσει και την απάντηση. 

ΖΩΝΤΑΝΗ ΓΛΩΣΣΑ  

ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΑ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ 

Ο πρώτος που είχε πει ότι τα αρχαία ελληνικά είναι νεκρή γλώσσα ήταν ο Εμμανουήλ Κριαράς και με πρότασή του είχε καταργηθεί η διδασκαλία τους. Πριν μιλήσουν οι «σοφοί δάσκαλοι», την απάντηση την είχε δώσει ο εθνικός ποιητής, αν και δεν τιμάται σαν εθνικός, Οδυσσέας Ελύτης. Γράφει στο Β΄, στο κεφάλαιο «Τα Πάθη», της συλλογής του «Άξιον Εστί»: 

«ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ μου έδωσαν ελληνική,  

Το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου. 

Μοναχή έγνοια η γλώσσα μου, στις αμμουδιές του Ομήρου». 

Σε αυτό το φτωχικό σπίτι, από την εποχή του Ομήρου, νοιάζονται και μιλούν την ίδια γλώσσα, την ελληνική και την διατηρούν ζωντανή ως τις ημέρες μας. Απλά, κανένας δεν έχει λάβει τον κόπο να το εξηγήσει στους μαθητές και να τους εμφυσήσει την αγάπη για την γλώσσα. Λέμε «λωποδύτης». Η λέξη είναι σύνθετη από την ομηρική «λώπος», που σημαίνει θύλακας στα ιμάτια στον οποίο βάζουμε πολύτιμα πράγματα (λεφτά) και την λέξη «δύτης». Δηλαδή, λωποδύτης είναι αυτός που βουτάει το χέρι του στον λώπο (= τσέπη) και μας κλέβει. 

Υπάρχει η ομηρική λέξη «αυδή», που σημαίνει φωνή. Δεν είναι πλέον σε χρήση, αλλά όλοι λέμε «απηύδησα» ή «έμεινα άναυδος», δηλαδή έμεινα χωρίς φωνή. Δεν χρησιμοποιούμε την λέξη «ύδωρ», αλλά λέμε «υδραυλικός», «υδροπλάνο», «υδρογόνο», «υδάτινα αποθέματα» κλπ. Το σπάνιο ρήμα «δέρκομαι» (= βλέπω) δεν είναι πιά σε χρήση, αλλά λέμε «οξυδερκής», αυτός που βλέπει καλά. «Άχθος» σημαίνει βάρος και «αχθοφόρος» αυτός που σηκώνει το βάρος. 

Χρησιμοποιούμε ακόμα και ασυναίρετους τύπους, καθαρά ομηρικό φαινόμενο. Ασυναίρετη η λέξη «φως» είναι «φάος». Λέμε «Ηλίου φαεινότερο», κάτι πιο φωτεινό και από τον Ήλιο. Ή αυτός «έχει μια φαεινή ιδέα», δηλαδή μια φωτεινή ιδέα. Δεν λέμε πιά «ναυς», αλλά πλοίο. Λέμε όμως «ναύσταθμος», «ναυτιλία», «ναυτικό», «ναυπηγείο», από το «ναυς» και «πήγνυμι» (= πήζω- δίνω σχήμα). Επιστημονικά το πουλί (πτηνό, πτηνοτροφείο κλπ.) σουσουράδα λέγεται «σεισοπυγή», δηλαδή αυτή που σείει την πυγή της. Πυγή στα ομηρικά σημαίνει τα οπίσθια, δηλαδή αυτή σείει τα οπίσθιά της και επειδή λάμπουν την αποκαλούμε πυγολαμπίδα, κοινώς κωλοφωτιά. 

Στον Όμηρο «αρ» και «άρουρα» είναι η έκταση γης, το χώμα. Σήμερα λέμε «αρουραίος», αυτός που ζει στο χώμα. Λέμε άροτρο. Η λέξη έχει μεταφερθεί και στα αγγλικά σαν area. Λέμε Αράχωβα. Λέξη σύνθετη από το «αρ» και το «ωβάξ», γενική  «οβάξαντος». «Ωβάξ» ονομάζονταν οι θέσεις της κάθε φυλής στην σπαρτιατική Απέλλα, δηλαδή η θέση που ανήκει κάπου ή σηματοδοτεί το περιεχόμενό της. Άρα Αράχωβα είναι τόπος που έχει χώμα, που είναι καρπερός. Η Αράχωβα, δίπλα στους Δελφούς ήταν τα χρόνια του ’21 διάσημη για τα αμπέλια της και το κρασί της. Ενώ κατάφυτη είναι η Αράχωβα της Λακωνίας, σημερινές Καρυές.  

ΟΙ ΔΟΛΟΦΟΝΟΙ  

ΤΗΣ ΖΩΝΤΑΝΙΑΣ 

Η γλώσσα είναι ένας ζων οργανισμός που εξελίσσεται. Η δουλειά του κάθε δάσκαλου δεν είναι να μάθει μόνον πιο είναι το ρήμα και το αντικείμενο στους μαθητές του, αλλά και να τους διδάξει και την εξέλιξή της, αν ποτέ την έχει διδαχθεί ο ίδιος. Αν αποκοπείς από την ιστορική σου συνέχεια, χάνεσαι. Αυτό επεδίωξαν με νόμους και με σχολικά προγράμματα ο Γιώργος Ράλλης με την καθιέρωση της δημοτικής σαν επίσημης γλώσσας, ο Λευτέρης Βερυβάκης με το μονοτονικό σύστημα και όσοι ζήτησαν, ζητούν την κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών. Ενώ, διασώθηκε η ελληνική γραφή, χάρη στην επιμονή και σθεναρή αντίσταση του αλησμόνητου ακαδημαϊκού και Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τσάτσου, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε δώσει εντολή και είχαν προχωρήσει οι εργασίες για την καθιέρωση του λατινικού αλφαβήτου.  

Η γλώσσα δεν είναι θέμα καταλήξεων και αυξήσεων στους παρωχημένους χρόνους των ρημάτων. Είναι, πάνω από όλα, υπόθεση γνώσεων. Υπάρχει η λέξη «ενδελέχεια» που σημαίνει εξέταση σε βάθος ενός γεγονότος ή φαινομένου ή θεωρίας. Το επίρρημα στην καθαρεύουσα είναι «ενδελεχώς». Αν σε κάποιον που δεν γνωρίζει την σημασία της λέξης, του την αναφέρεις στην δημοτική, «με ενδελέχεια», θα την καταλάβεις; Όχι, βέβαια. Η ουσία δεν ήταν να αλλάξουμε καταλήξεις ή να καταργήσουμε την τρίτη κλίση στα ουσιαστικά, αλλά να δώσουμε στον μαθητή την γνώση να ερμηνεύει την κάθε λέξη. Η κατάληξη ήταν να δώσουν σε θέμα έκθεσης, σε πανελλήνιες εξετάσεις, στην δημοτική, τις λέξεις «αρωγή» και «ευδοκίμηση» και υποψήφιοι έπαθαν πανωλεθρία γιατί αγνοούσαν την σημασία τους. Σε αυτή την κατάντια μας οδήγησαν. Ακόμα και ο λεξηπλάστης και υπέρμαχος της δημοτικής, Κωστής Παλαμάς είχε πει ότι δεν με νοιάζει, αν μια λέξη είναι στην δημοτική ή στην καθαρεύουσα. Αν μου ταιριάζει, εγώ θα την χρησιμοποιήσω. Αυτό σημαίνει, όμως, ότι γνώριζε την σημασία της κάθε λέξης. 

Ένα από τα επιχειρήματα της κατάργησης του πολυτονικού συστήματος ήταν ότι και οι αρχαίοι έγραφαν χωρίς τόνους. Όντως, οι αρχαίοι έγραφαν χωρίς τόνους και μόνον κεφαλαία. Αν ήθελαν να μοιάσουμε στους αρχαίους, έπρεπε να καθιερώσουν την γραφή με κεφαλαία γράμματα και με τελίτσες ανάμεσα στις λέξεις για να ξεχωρίζουν. Και η πεζή γραφή και οι τόνοι καθιερώθηκαν στην ελληνιστική περίοδο, όταν χάρη στις κατακτήσεις του Αλέξανδρου η ελληνική διαδόθηκε μέχρι την Ινδία. Έπρεπε αλλογενείς να έχουν βοηθήματα για να μπορούν να γράφουν και να μιλούν σωστά ελληνικά. Στην κλασική αρχαιότητα δεν υπήρχε αυτή η ανάγκη, καθώς τα παιδιά από την ηλικία των 7 ετών είχαν κτήμα τους την γλώσσα του Ομήρου. Σήμερα, που έχουμε αποκοπεί από το πολιτιστικό παρελθόν μας, είναι αδήριτη η ανάγκη να υπάρχει το πολυτονικό σύστημα. 

ΓΛΩΣΣΑ ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ  

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ 

Έχει αποδοθεί στον Χένρι Κίσσινγκερ ( ο ίδιος το έχει αρνηθεί) ο αφορισμός ότι αν θέλεις να εξαφανίσεις τους Έλληνες, κτύπα τους στην γλώσσα. Δεν είναι απλά  θέμα λέξεων και γραμμάτων. Μαζί με την γλώσσα συνυπάρχει και ο προαιώνιος μοναδικός αρχαίος ελληνικός πολιτισμός. Πολιτισμός, λέξη που προέρχεται από την λέξη πόλη, η οποία κατοικείται από ανθρώπους. Πολιτισμός σημαίνει καλλιτεχνική δημιουργία με υψηλή αισθητική αντίληψη και ανάπτυξη των επιστημών, όλα όμως υποτασσόμενα στην καλυτέρευση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων των πόλεων. Για τον λόγο αυτό η Φιλοσοφία και η Κυβερνητική είχαν για επίκεντρο τον άνθρωπο. Έτσι φθάσαμε στα ασκληπιεία, τα θέατρα και την δημοκρατία. 

Η ενασχόληση με την αρχαία ελληνική γραμματεία, ελεύθερα, τονώνει το εθνικό αίσθημα και αναπτύσσει το αίσθημα δημοκρατίας. Αλλά αυτό έρχεται σε αντίθεση με την παγκοσμιοποίηση που θέλει τους λαούς υποταγμένους σε ανάπηρες, ελευθερία και δημοκρατία. Το φώναζε πριν από χρόνια ο ποιητής Μιχάλης Κατσαρός: «Ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν». Για να χρυσώσει το χάπι, η Μαρία Ρεπούση δήλωσε να διδάσκεται η αρχαία ελληνική γραμματεία από μετάφραση. Δεν μας όρισε όμως ποια έργα από την ελληνική γραμματεία. Αλλά, το κυριότερο, δεν έκανε πρόταση αλλαγής του πνεύματος διδασκαλίας και της προσφοράς γνώσης. 

Η εκπαίδευση έχει προσανατολισμό να βγάζει «κρέατα προς κατανάλωση» για το τραπεζικό, βιομηχανικό- βιοτεχνικό και εμπορικό κατεστημένο. Για τον λόγο αυτό έφερε εξειδίκευση στην γνώση. Καθιερώθηκε ο διαχωρισμός των σπουδών σε πρακτικές και θεωρητικές, ενώ οι εξετάσεις δεν γίνονται με τρόπο που θα αποδεικνύει τις γνώσεις του εξεταζόμενου, αλλά αποτελούν το εισιτήριο για το επόμενο στάδιο της επαγγελματικής αποκατάστασης. Για τον λόγο αυτό θριαμβεύουν τα φροντιστήρια και η κατά παπαγαλία μελέτη, που μετά τις εξετάσεις φέρνει την λήθη, βαθμός ναι, αλλά στερεά γνώση μηδέν ή επικρατεί γνώση που θα εξυπηρετεί συγκεκριμένη ομάδα.  

Ένας επιστήμονας φαρμακοποιός ανακαλύπτει ένα καινούργιο φάρμακο. Ο βιομήχανος που θα το παράγει πρωταρχικό σκοπό έχει το κέρδος και όχι την θεραπεία των ανθρώπων. Για το λόγο αυτό υπάρχει και η τεράστια διαφορά μεταξύ πρωτοτύπου φαρμάκου και αντιγράφου, γενόσημο όπως συνηθίσαμε να το λέμε. Οι οικονομολόγοι επιστήμονες δεν θα έψαχναν τρόπο να πλουτίσουν ακόμα περισσότερο τα αφεντικά τους και όχι ο πλούτος αυτός να διατεθεί για το κοινό καλό, αν είχαν βουτηχτεί στα νάματα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Η καρικατούρα της δημοκρατίας που μας έχουν επιβάλλει δεν θα έστεκε, αν είχαμε εντριφθεί με το αίσθημα της ελευθερίας και της δημοκρατίας και οι πολιτικοί μας δεν θα διαγκωνίζονταν σε ποιο από τα ξένα άρματα θα μας προσδέσουν. 

Αλλά για όλους αυτούς που έχουν στήσει γύρω μας το… πανηγυράκι της «κονόμας» θα τους θυμίσουμε του στίχους από το ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη «Ιωνικόν»: 

«Γιατί σπάσαμε τα αγάλματά των,  

Γιατί τους διώξαμε από τους ναούς των, 

Διόλου δεν πέθαναν γι’ αυτό οι θεοί». 

Αλλά ούτε η ελευθερία, ούτε η δημοκρατία, φόρεσαν δεσμά…    

 

ΛΕΖΑΝΤΑ H SMYRNH KAIGETAI 

Η Σμύρνη, μάνα καίγεται και οι Έλληνες σφάζονται στον μόλο συνωστισμένοι.