Αυτοδιοίκηση, σενάρια και παιχνίδια εξουσίας

Αυτοδιοίκηση, σενάρια και παιχνίδια εξουσίας Γράφτηκε από τον  Ηλίας Μπιτσάνης

• ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

 

Τον τελευταίο καιρό όλο και περισσότερο γίνεται φανερό ότι τα κυβερνητικά επιτελεία εμφανίζουν διαρκώς αλλαγές στα όσα αφορούν τις εκλογές, σε μια προσπάθεια να αξιοποιήσουν την ισχνή πλειοψηφία της Βουλής προκειμένου να κατοχυρώσουν κοντόφθαλμες ρυθμίσεις που θεωρούν πως τους εξυπηρετούν.

 

Τελευταίο δείγμα, η υπόθεση των ευρωεκλογών με το σταυρό και το διπλασιασμό των υποψηφίων, που προκάλεσε αντιδράσεις ακόμη και στους κόλπους των "58" για τις εμφανείς σκοπιμότητες της ρύθμισης.

Τα σχέδια δεν έχουν τελειωμό και ορισμένα σενάρια είναι πέραν της συνήθους… πολιτικής φαντασίας. Εμφανίζεται για παράδειγμα το σενάριο του διπλού ζεύγους εκλογών, γιατί οι τριπλές ταυτόχρονα μπορεί να οδηγήσουν σε απερίγραπτες καταστάσεις. Το σενάριο αυτό δίνει μια άλλη ερμηνεία για την κυβερνητική επιλογή να διεξαχθούν οι ευρωεκλογές μαζί με τον δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών: Η κυβέρνηση κρατάει ανοιχτή ημερομηνία εθνικών εκλογών μαζί με τον πρώτο γύρο των δημοτικών. Με αυτό τον τρόπο προσπαθεί να ξεπεράσει το μέγιστο επικοινωνιακό και πολιτικό πρόβλημα που θα δημιουργηθεί αν υποχρεωθεί λίγους μήνες αργότερα να οδηγηθεί σε εθνικές εκλογές, έχοντας υποστεί σοβαρή ήττα στις ευρωεκλογές.

Βεβαίως αυτό το σενάριο δεν βολεύει το ΠΑΣΟΚ, καθώς όλα δείχνουν ότι θα συντριβεί εκλογικά και θα χάσει τα στηρίγματα που διαθέτει παραδοσιακά στην αυτοδιοίκηση και τους συσχετισμούς που είχαν δημιουργηθεί σε εποχές που αποτελούν οριστικά παρελθόν. Ως εκ τούτου εμφανίζεται ένας άλλος σχεδιασμός που μπορεί να έχει και ευρύτερη στόχευση: Η αναβολή των αυτοδιοικητικών εκλογών, με αποσύνδεση του χρόνου διεξαγωγής τους από το χρόνο των ευρωεκλογών και την ολοκλήρωση θητείας 5 χρόνων.

Μπορεί αυτό το σχέδιο να φαίνεται προχωρημένο, αλλά με πολιτικούς όρους είναι πολύ πιθανό. Κατ’ αρχήν είναι ένα θέμα το οποίο συσπειρώνει τους αιρετούς που θα έχουν μπροστά τους 1,5 χρόνο ακόμη, με πολλαπλή ωφέλεια. Αλλά αυτό είναι και το λιγότερο, καθώς το κύριο είναι η διατήρηση της εξουσίας ΠΑΣΟΚ και ΝΔ σε ένα χώρο ο οποίος είναι κρίσιμος θεσμικά και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός εναντίον μιας πιθανής κυβέρνησης της Αριστεράς. Δεν χρειάζεται να έχει κάποιος... καλπάζουσα φαντασία για να αντιληφθεί τι μπορεί να σημαίνει αυτό, τόσο από την άποψη της άσκησης πιέσεων με κάθε ευκαιρία, όσο και με την υπονόμευση εφαρμογής μιας διαφορετικής πολιτικής, με την αξιοποίηση του ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου για εφαρμογή νεοφιλελεύθερων πολιτικών στην αυτοδιοίκηση μέσω των περιφερειών και των μεγάλων δήμων.

Αυτό το σενάριο πάει κι έρχεται χωρίς να διαψεύδεται, γιατί ασφαλώς περιέχει πολλά ρίσκα ενώ σηματοδοτεί όχι μόνον χονδροειδή παραβίαση των νομοθετικών προβλέψεων, αλλά και την απόλυτη υποταγή των θεσμών στην κυβερνητική σκοπιμότητα. Το γεγονός όμως ότι ενδεχομένως να έχει και τις πλάτες των αιρετών είναι φανερό πως θα λειτουργήσει ως "αμορτισέρ" στους αναπόφευκτους κραδασμούς αλλά και τις γενικότερες αντιδράσεις που ενδέχεται να προκαλέσει.

Εναλλακτικά σε αυτό το σενάριο υπάρχει ένα δεύτερο, εφόσον οι αντιδράσεις δημιουργήσουν ανυπέρβλητα εμπόδια: Η ολιγόμηνη παράταση της θητείας των αιρετών για να κερδηθεί πολιτικός χρόνος. Και τα δύο αυτά ενδεχόμενα παίζουν από την εποχή που ακόμη ήταν υπουργός Εσωτερικών ο Ευριπίδης Στυλιανίδης και η κυβέρνηση είχε τρικομματική σύνθεση. Διακινούνται στην "πολιτική πιάτσα" κατά καιρούς ώστε να διατηρούνται ζωντανά και να ενεργοποιηθούν εφόσον εκτιμηθεί ότι είναι προς το συμφέρον της συγκυβέρνησης. Ταυτόχρονα όμως δείχνουν τη σημασία των επερχόμενων αυτοδιοικητικών εκλογών, που είναι εξόχως πολιτική και συνδέεται ευθέως με θέματα εξουσίας και πολιτικού ανταγωνισμού. 

Ολα αυτά τα χρόνια η αυτοδιοίκηση ακολούθησε σχεδόν τυφλά την κυβερνητική πολιτική, καθώς τα συλλογικά όργανα έμειναν ουσιαστικά απαθή, παρά το γεγονός ότι ο θεσμός δέχθηκε τη μεγαλύτερη επίθεση που θα μπορούσε να φαντασθεί κάποιος και εξελίχθηκε σε βασικό πεδίο εφαρμογής των νεοφιλελεύθερων εκλογών. Μια αυτοδιοίκηση όμως σε δυσαρμονία με την κυβέρνηση δημιουργεί ένα άλλο πολιτικό πεδίο σε μια εξαιρετικά κρίσιμη εποχή. Ως εκ τούτου κυριαρχεί ο πολιτικός χαρακτήρας της αναμέτρησης, χωρίς σε καμία περίπτωση να υποτιμάται ο ρόλος των προσώπων και της σύνθεσης των ψηφοδελτίων.

 

Αυτό άλλες πολιτικές δυνάμεις το διακηρύσσουν, άλλες το κρύβουν και άλλες το υπαινίσσονται. Οσο πλησιάζουμε όμως προς τις εκλογές, όλο και περισσότερο θα ξεδιπλωθούν τα χαρτιά του καθενός και η αναμέτρηση θα πολιτικοποιείται όλο και περισσότερο. Το πολιτικό κλίμα άλλωστε είναι ήδη φορτισμένο και δεν μπορεί παρά να παίξει καταλυτικό ρόλο στο χαρακτήρα των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Ηλίας Μπιτσάνης Διαβάστε το άρθρο στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ http://www.eleftheriaonline.gr/stiles-sxolia/kalimera-perifereia/item/33521-aftodioikisi-senaria-exousia