Η Επανάσταση του 1821 εκτός από τις μεγάλες μάχες στην ξηρά είχε να επιδείξει και εξίσου σημαντικές ναυμαχίες.
Γράφει ο Μιχάλης Μαρδάς
Το EΤ Magazine του EleftherosTypos.gr σας παρουσιάζει τις μεγάλες επιτυχίες στην θάλασσα του ελληνικού και συμμαχικού στόλου που άνοιξαν τον δρόμο για την ελευθερία.
Η ναυμαχία του Αργολικού
Ο Τουρκικός στόλος απέπλευσε από την Πάτρα στις 27 Αυγούστου 1822, βάζοντας πλώρη για τον Αργολικό κόλπο.
Ο ελληνικός στόλος, αποτελούμενος από 60 μικρά πλοία και 10 πυρπολικά, υπό τον Ανδρέα Μιαούλη έπλευσε να αντιμετωπίσει τον επερχόμενο κίνδυνο. Ο Μιαούλης βλέποντας ότι ο τούρκικος στόλος υπερέχει κατά πολύ σε δύναμη διέταξε όλο τον Ελληνικό στόλο που είχε παραταχθεί στο Χέλι της Πελοποννησιακής παραλίας, να πλέει πολύ κοντά στην στεριά που τα νερά ήταν αβαθή και δεν μπορούσαν τα μεγάλα Τουρκικά καράβια να πλεύσουν.
Όταν ο Τουρκικός στόλος φάνηκε στον Αργολικό κόλπο, μια μικρή ελληνική μοίρα πλοίων υπό τον Αντώνη Κριεζή, παρακούοντας τις εντολές του Μιαούλη, επιτέθηκε αιφνιδιαστικά στην Τουρκική αρμάδα, πλησιάζοντας και κανονιοβολώντας.

Οι Τούρκοι μετά τον πρώτο αιφνιδιασμό αντέδρασαν και καταδίωξαν τα μικρά ελληνικά πλοία στα παράλια της μικρής νήσου Δοκού. Εκεί τα ελληνικά πλοία με επιδέξιους χειρισμούς κατάφερναν συνεχώς να ξεφεύγουν οριακά του αντιπάλου τους, ως την στιγμή που ο Πιπίνος κόλλησε ένα πυρπολικό σε ένα από τα πλοία καταδίωξης.
Ο υπόλοιπος ελληνικός στόλος με την ναυαρχίδα του Μιαούλη έπλευσαν προς βοήθεια της δοκιμαζόμενης ελληνικής μοίρας, αφήνοντας λίγα πλοία πίσω να υπερασπιστούν την είσοδο του κόλπου. Αυτά παρεμβλήθηκαν ανάμεσα στον Τουρκικό στόλο και το λιμάνι του Ναυπλίου, εμποδίζοντας την κίνηση του καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας.
Το πρωί της επομένης ξεκίνησε με σειρά Τουρκικών άστοχων κανονιοβολισμών χωρίς αντίκρυσμα. Τελικά ο Καρα Αλής υποχώρησε, στέλνοντας στο Ναύπλιο απλά μόνο ένα πλοίο ανεφοδιασμού με Αυστριακή σημαία, που αμέσως συνέλαβαν οι Έλληνες. Ο Τουρκικός στόλος έπλευσε τελικά προς την Σούδα για να επισκευάσει τις ζημιές που είχε υποστεί.
Η ναυμαχία της Μεθώνης
Ο Μιαούλης στις 30 Απριλίου του 1825 κάλεσε τους δύο κυβερνήτες των πυρπολικών, τον Ανδρέα Πιπίνο και τον Ραφαλιά και τους ανακοίνωσε ότι θέλει να πυρπολήσει τα τούρκικα πλοία που ήταν αγκυροβολημένα.
Ο Πιπίνος συμφώνησε, αλλά ο κίνδυνος ήταν τόσο μεγάλος και υπήρχε απροθυμία από αρκετούς ναύτες. Ομως, ο κυβερνήτης του δεύτερου πυρπολικού, ο Ραφαλιάς, δεν θέλησε να ριψοκινδυνεύσει. Τότε παρουσιάσθηκε ως εθελοντής ο Γιώργης Πολίτης, απλός ναύτης, και ζήτησε να οδηγήσει το πυρπολικό.
Ετσι ο Ραφαλιάς, παραιτήθηκε από την θέση του και αντικαταστάθηκε από τον Πολίτη, ενώ και για αυτό το πυρπολικό, βρέθηκαν λίγοι ακόμη ναύτες από διάφορα πλοία για να επανδρώσουν το πλήρωμα.
Την νύκτα η Υδραίικη μοίρα, δώδεκα πλοία και τα έξι πυρπολικά, αγκυροβόλησαν πίσω από την Σαπιέντζα, ενώ έμειναν εκεί προσπαθώντας να μην γίνουν αντιληπτά από τον εχθρό. Όμως ένα Αυστριακό πλοίο είδε την Ελληνική μοίρα και ειδοποίησε τους επικεφαλής της αλγερινής και της Αιγυπτιακής μοίρας για την παρουσία του Ελληνικού στόλου.
Ο Μιαούλης παρέκαμψε την Σαπιέντζα και μπήκε στο στενό ανάμεσα σε αυτή και την Σχίζα και μέσα σε μια ώρα, στις 30 Απριλίου 1825 κατά τις 5 μ.μ., τα ελληνικά σκάφη βρίσκονταν ξαφνικά μπροστά στον εχθρό. Τα ελληνικά πλοία καθώς μπήκαν στο στενό άρχισαν τους κανονιοβολισμούς εναντίον των εχθρικών πλοίων πρώτα εναντίον της Αλγερινής μοίρας και έπειτα εναντίον των Αιγυπτίων που είχαν αιφνιδιαστεί πλήρως. Οι απώλειες του εχθρού ανήρθαν σε δώδεκα πλοία ενώ κάηκε και μία αποθήκη με τρόφιμα και πυρομαχικά.
Η ναυμαχία του Γέροντα
Στις 29 Αυγούστου 1824 έγινε η ναυμαχία του Γέροντα ανάμεσα στον τουρκοαιγυπτιακό στόλο, υπό την αρχηγία του Ιμπραήμ και του Χοσρέφ Πασά, και του ελληνικού.
Ο Τουρκικός στόλος διασπάσθηκε, ενώ μετά την πυρπόληση τολμηροί ψαράδες πλησίασαν με τα καΐκια τους και λαφυραγώγησαν το πεδίο της μάχης. Με το τέλος της μέρας ο τουρκικός στόλος αποσύρθηκε προς την Αλικαρνασσό. Η ήττα αυτή ήταν η μεγαλύτερη στην ιστορία του Οθωμανικού ναυτικού αν ληφθεί υπόψη ότι τα Ελληνικά πλοία δεν ήταν πολεμικά αλλά εμπορικά εξοπλισμένα.
Η ναυμαχία των Πατρών
Τον Φεβρουάριο του 1822, οι Τούρκοι έφτασαν στο λιμάνι της Πάτρας. Ο Μιαούλης έδωσε την εντολή στον ελληνικό στόλο να αντιμετωπίσει τον εχθρό κατά παράταξη, κάτι που γίνονταν για πρώτη φορά. Η μάχη κράτησε πεντέμισι ώρες και τελικά οι Έλληνες κατέστρεψαν μια φρεγάτα και πολλά άλλα πλοία υπέστησαν σημαντικές ζημιές και οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να διαφύγουν στη Ζάκυνθο.
Η ναυμαχία του Ναβαρίνου
Στις 24 Ιουνίου 1827 και ενώ η Επανάσταση ήταν ένα βήμα πριν την καταστολή της υπογράφτηκε στο Λονδίνο συνθήκη μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας, που καθόριζε τα της ανεξαρτησίας της Ελλάδας.
Σύμφωνα με τη συνθήκη, ιδρυόταν ελληνικό κράτος υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου, με σύνορα τον Αμβρακικό και τον Παγασητικό Κόλπο. Στη Συνθήκη Ειρηνεύσεως της Ελλάδος υπήρχε κι ένα μυστικό άρθρο, που προέβλεπε την επέμβαση των τριών δυνάμεων, εάν οι δύο εμπόλεμοι δεν δέχονταν τους όρους της σύμβασης.
Ο αγγλικός στόλος με τον αντιναύαρχο Κόδριγκτον, ο γαλλικός υπό τον υποναύαρχο Δεριγνύ και ο ρωσικός υπό τον υποναύαρχο Χέυδεν, κατέπλευσαν στην Πελοπόννησο για να επιβάλουν την κατάπαυση των εχθροπραξιών. Η πρόταση των τριών συμμάχων απορρίφθηκε από τον Σουλτάνο και ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος, υπό τους Ταχίρ Πασά, Μουχαρέμ Μπέη και Μουσταφά Μπέη, μπήκε στη λιμνοθάλασσα του Ναβαρίνου.
Στις 7 Σεπτεμβρίου 1827 ο Κόδριγκτον, που είχε το γενικό πρόσταγμα, διαμήνυσε στον Ιμπραήμ που συνέχιζε τις επιχειρήσεις στην Πελοπόννησο ότι ο στόλος του βρισκόταν εκεί για να επιβάλει ανακωχή και τον προειδοποίησε ότι τυχόν άρνησή του θα τον υποχρέωνε να την επιβάλει δια της βίας.
Ο Ιμπραήμ, έδωσε εντολή στον στόλο να του φέρουν ενισχύσεις και τις επόμενες μέρες δύο μοίρες του τουρκοαιγυπτιακού στόλου εξήλθαν από το Ναβαρίνο με κατεύθυνση την Ύδρα και την Πάτρα. Εμποδίστηκαν, όμως, από τον συμμαχικό στόλο και αναγκάσθηκαν να προσορμιστούν και πάλι στο Ναβαρίνο.
Το μεσημέρι της 8ης Οκτωβρίου τα πλοία του συμμαχικού στόλου άρχισαν να εισπλέουν στον κόλπο του Ναβαρίνου. Οι Αιγύπτιοι άρχισαν τους πυροβολισμούς κατά της αγγλικής λέμβου, την οποία είχε στείλει με λευκή σημαία ο Κόδριγκτον προς συνεννόηση, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο Ελληνας πηδαλιούχος της Πέτρος Μικέλης. .
Ο Κόδριγκτον διέταξε επίθεση. Παρά την αριθμητική υπεροχή του τουρκοαιγυπτιακού στόλου και τη βοήθεια των πυροβολείων της Σφακτηρίας, η ναυμαχία αμέσως έκλινε υπέρ του συμμαχικού στόλου, που είχε μεγαλύτερη δύναμη πυρός.
12 φρεγάτες, 22 κορβέτες και 25 μικρότερα πλοία είχαν βυθισθεί, ενώ 6.000 άνδρες σκοτώθηκαν ή πνίγηκαν. Οι Σύμμαχοι έχασαν 172 άνδρες, ενώ οι τραυματίες ανήλθαν σε περίπου 500. Δύο πλοία καταστράφηκαν ολοσχερώς και αρκετά υπέστησαν εκτεταμένες ζημίες. Η Ναυμαχία του Ναβαρίνου σήμανε την ελευθερία της Ελλάδας.