Ιστορικό Γυμνάσιο Πύλου (1921 – 1987)

Η Ελλάδα έχει να επιδείξει ένα σημαντικό σύνολο εκπαιδευτικών κτηρίων του 19ου και του 20ού αιώνα, καθώς στα τέλη του 19ου αιώνα και στις πρώτες δεκαετίες του 20ού υλοποιήθηκαν σημαντικά προγράμματα ανέγερσης σχολικών κτηρίων. Αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, (ΥΕΔΕ) που συστάθηκε με βασιλικό διάταγμα το 1908 και μετονομάστηκε το 1932 σε Υπουργείο Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας (ΥΠΕΠΘ), ήταν το Αρχιτεκτονικόν Γραφείον/Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών (ΔΤΥ). Είναι χαρακτηριστικό ότι στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα και μέχρι το 1940 η υπηρεσία ανέλαβε το σχεδιασμό των συγκεκριμένων κτηρίων με ριζοσπαστικό τρόπο, καθώς πολλοί νέοι και σπουδαίοι αρχιτέκτονες συνιστούσαν το ανθρώπινο δυναμικό της. Στη συνέχεια, μετά τον πόλεμο, συνέχισε τη δραστηριότητά της, αν και το ποιοτικό κριτήριο υποχώρησε σε σχέση με τις άμεσες ανάγκες ποσοτικής αναπλήρωσης των κατεστραμμένων από τον πόλεμο σχολείων. Σημείο καμπής στην ιστορία της ΔΤΥ ήταν η ίδρυση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων το 1968, στον οποίο ανατέθηκε η μελέτη, η κατασκευή και ο εξοπλισμός όλων των δημόσιων κτηρίων, όλων των βαθμίδων της δημόσιας εκπαίδευσης πλην της Ανωτάτης.
Βάσει αυτών, το ιστορικό Γυμνάσιο Πύλου ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1921με Βασιλικό Διάταγμα που αφορούσε την ίδρυση σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης. Ειδικότερα, σύμφωνα με το εν λόγω διάταγμα ιδρύεται “μια τάξις τετραταξίου Γυμνασίου εν Πύλω, υπο τον όρον όπως η Κοινότης Πύλου α). εξεύρη και παράσχη ιδίαις αυτής δαπάναις το δια την λειτουργίας του σχολείου τούτου κατάλληλον διδακτήριον, και β). εφοδιάση αυτό δια των αναγκαίων διδακτικών οργάνων και επίπλων, Εν Αθήναις τη 23 Σεπτεμβρίου1921”. Έτσι, λίγες μέρες αργότερα, στις 4 Οκτωβρίου 1921, σύμφωνα με το βιβλίο πράξεων που βρίσκεται στα ΓΑΚ Μεσσηνίας, το γυμνάσιο θα αρχίσει επίσημα την λειτουργία του. Ένα χρόνο αργότερα, τον Μάϊο του 1922, με Βασιλικό Διάταγμα ιδρύεται “εν Πύλω δευτέρα και τρίτη τάξις τετραταξίου γυμνασίου, υπο τον όρον όπως η Κοινότης Πύλου α). εξεύρη και παράσχη ιδίαις αυτής δαπάναις το δια την λειτουργίαν των ιδρυομώνων τάξεων κατάλληλον διδακτήριον, και β). εφοδιάση αυτα δια των αναγκαίων διδακτικών οργάνων και επίπλων”. Ακολούθως, το επόμενο έτος, τον Ιούνιοτου 1923, με Βασιλικό Διάταγμα “προστίθεται και τετάρτη (Δ’) τάξις γυμνασίου εις το εν Πύλω γυμνάσιο αρρένων”. Τα μαθήματα αρχικά ξεκίνησαν σε ένα μικρό ισόγειο κτήριο της πόλης, ενώ στη συνέχεια, στα μέσα της δεκαετίας του 1920 κατασκευάστηκε (1924-1927) το εικονιζόμενο ιστορικό κτήριο του γυμνασίου που εγκαινιάστηκε το 1927 (με σημαντική οικονομική αρωγή των Ελλήνων ομογενών της Αμερικής) .
Στη συνέχεια, τον Σεπτέμβριο του 1937, βάσει Βασιλικού Διατάγματος περί ιδρύσεως σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης, ιδρύεται οκτατάξιο γυμνάσιο αρρένων στην Πύλο. Μισό αιώνα αργότερα, την Άνοιξη του 1987, το ιστορικό γυμνάσιο Πύλου θα παύσει την λειτουργία του, καθώς θα δημιουργηθεί νέο κτήριο Μέσης Εκπαίδευσης στη είσοδο της πόλης. Τέλος, τον Σεπτέμβριο του 1992 το εμβληματικό κτήριο του γυμνασίου Πύλου με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού θα χαρακτηριστεί “ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν1469/1950, το παλαιό Γυμνάσιο Πύλου στο Νομό Μεσσηνίας ιδιοκτησίας του Δήμου Πύλου και ορίζουμε ζώνη προστασίας γύρω απ ‘ αυτό στα όρια του οικοπέδου, διότι αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα σχολικού κτιρίου της δεκαετίας του 1920, αξιόλογο για τη μελέτη της ιστορίας της Αρχιτεκτονικής και είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής”.
* Εικόνα: Το σπάνιο αρχιτεκτονικό σχέδιο του ιστορικού γυμνασίου, Ιούλιος 1924
# ”Ερευνα ιστορικής τεκμηρίωσης: Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας

https://www.archaiologia.gr/blog/photo/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%B3%CF%85%CE%BC%CE%BD%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BF-%CF%80%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%85-1921-1987/?fbclid=IwAR2WjYJizqzmdCi7c2GKCXp3qgY9jb3a_fJiMyEgYIBRpOPa4rZc-atoc5o