ΝΑΥΑΡΙΝΟ - Οι άγκυρες διαλύουν την ιστορία

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΡΙΚΚΗΣ, ΤΑ ΝΕΑ, 02/04/2003 09 Μαϊος 2006

Από τα πολύ παλιά χρόνια, ο Κόλπος του Ναυαρίνου ήταν ένα ιδιαίτερα προστατευμένο φυσικό λιμάνι, και εξυπηρετούσε τον ανεφοδιασμό των πλοίων που έκαναν πολυήμερα ταξίδια από τη μια άκρη της Μεσογείου στην άλλη. Σε αυτό τον κόλπο, τον Οκτώβριο του 1827, είχε συγκεντρωθεί η δύναμη του τουρκοαιγυπτιακού στόλου, που αριθμούσε περίπου 90 καράβια. Στις 20 Οκτωβρίου, οι ναυτικές δυνάμεις της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, ενεπλάκησαν σε ναυμαχία με τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο, καταστρέφοντας μέσα σε λίγες ώρες τα 2/3 της δύναμής του.

Τμήμα από ναυάγιο τουρκοαιγυπτιακού στόλου, όπως το αποτύπωσε η κάμερα του ROV στον πυθμένα του Ναυαρίνου.

Τα καράβια του Ιμπραήμ δεν είχαν περιθώρια ελιγμών. Αγκυροβολημένα καθώς ήταν σε διάταξη πετάλου, έπαιρναν φωτιά, τινάζονταν στον αέρα όταν τα κανόνια των Μεγάλων Δυνάμεων σημάδευαν τις πυριτιδαποθήκες τους, και στο τέλος βυθίζονταν διαμελισμένα. Στον Κόλπο του Ναυαρίνου και σε βάθος από 10 μέχρι 60 μέτρα, η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, αποτελούμενη από τον καθηγητή Γ. Φερεντίνο, τον λέκτορα Γ. Παπαθεοδώρου και τους δόκτορες Μ. Γεραγά, Α. Στεφάτο, Μ. Χαραλαμπάκη, Δ. Χριστοδούλου και Α. Χάλαρη, ανίχνευσαν με τη βοήθεια σύγχρονου εξοπλισμού, ορισμένα από τα απομεινάρια του βυθισμένου στόλου.

Για να εξερευνήσουν τον θαλάσσιο πυθμένα, χρησιμοποίησαν έναν ηχοβολιστή πλευρικής σάρωσης (σόναρ) και ένα τηλεκατευθυνόμενο υποβρύχιο ρομπότ (ROV), το οποίο ήταν εφοδιασμένο με φωτογραφική κάμερα. Ο λέκτορας Γιώργος Παπαθεοδώρου, που εξακολουθεί να συντονίζει την έρευνα, γρήγορα διαπίστωσε ότι μεγάλο μέρος του πυθμένα είχε σκαφθεί από τις άγκυρες πετρελαιοφόρων και άλλων μεγάλων εμπορικών πλοίων. Καθώς αυτές σύρονταν για δεκάδες μέτρα, προκαλούσαν σημαντικές ζημιές στα απομεινάρια των ναυαγίων.

Στην εικόνα αυτή από το βυθό φαίνεται η αυλάκωση που έχει αφήσει στον βυθό η βαριά άγκυρα ενός τάνκερ

«Διαπιστώσαμε ότι στον βυθό υπήρχαν πολλές αυλακώσεις πλάτους από 1 έως 2 μέτρα, βάθους από μισό έως 1 μέτρο, και μήκους από 30 έως 300 μέτρα», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Γιώργος Παπαθεοδώρου. «Οι άγκυρες έχουν βάρος γύρω στους 30 με 40 τόνους. Εδώ και 30 χρόνια, τα μεγάλα καράβια που αγκυροβολούν στον κόλπο της Πύλου, έχουν προκαλέσει σημαντικές ζημιές στα ξύλινα υπολείμματα των ναυαγίων και σε ορισμένες περιπτώσεις τα έχουν μεταφέρει δεκάδες μέτρα πιο μακριά από την αρχική τους θέση».

Οι ειδικοί του Πανεπιστημίου των Πατρών, δεν έχουν εξερευνήσει τον πυθμένα του Κόλπου του Ναυαρίνου σε όλη του την έκταση. Το γεγονός αυτό τους κάνει να πιστεύουν ότι, σε κάποιο σημείο του βυθού, μπορεί να βρίσκονται ακόμη κάποια ναυαγισμένα πλοία που δεν υπέστησαν ολοκληρωτική καταστροφή στη διάρκεια της ναυμαχίας. Σύμφωνα μάλιστα «με ιστορικά στοιχεία, ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος διέθετε ως δύναμη πυρός γύρω στα 2.000 κανόνια. Επομένως, ένας μεγάλος αριθμός από αυτά, πρέπει να βρίσκεται ακόμη θαμμένος στον πυθμένα του κόλπου», προσθέτει ο κ. Γ. Παπαθεοδώρου.

Από ορισμένες μαρτυρίες της εποχής, όπως εκείνη του Γάλλου ναυάρχου Ζ. de la Graviere, προκύπτει ότι ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος είχε πιο πυκνή διάταξη στο κέντρο του κόλπου. Αυτό επιβεβαιώθηκε και από την έρευνα των ειδικών. Το ανησυχητικό όμως στοιχείο είναι ότι στο συγκεκριμένο κομμάτι του πυθμένα, διαπιστώθηκε και ο μεγαλύτερος αριθμός αυλακώσεων από τις άγκυρες των σύγχρονων πλοίων.