Ιστορικό Μνημείο οι φυλακές Γυθείου

 

Μνημεία χαρακτήρισαν τις φυλακές Γυθείου και τις φυλακές Ωρωπού το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεώτερων Μνημείων κατά την πρόσφατη συνεδρίασή του.
Οι φυλακές Γυθείου, που βρίσκονται στην επαρχιακή οδό Σπάρτης-Γυθείου, κατασκευάστηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα και λειτούργησε ως φυλακές μέχρι το 1972. Το συγκρότημα απαρτίζεται από ένα κεντρικό κτίριο διώροφο, ένα κτίριο διοίκησης και μικρά βοηθητικά κτίσματα.
Η ιστορία των φυλακών συνδέεται με τη γερμανική Κατοχή και τον Εμφύλιο. Στις 7 Δεκεμβρίου του 1943 οι Γερμανοί εκτέλεσαν 40 φυλακισμένους των φυλακών Γυθείου, ενώ στις 22 Μαρτίου 1947 παραστρατιωτικοί εισέβαλαν στις φυλακές και σκότωσαν 31 κρατούμενους ως αντίποινα για την εξόντωση του στρατιωτικού Πάνου Κατσαρέα. Είχε προηγηθεί η προσπάθεια να εισβάλουν τα Χριστούγεννα του 1946, την οποία απέκρουσαν οι 300 κρατούμενοι.
Στις 20-21 Φεβρουαρίου του 1948, 200 μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας εισήλθαν στο Γύθειο και απελευθέρωσαν 23 αντάρτες που κρατούνταν στις φυλακές. Το γεγονός γνώρισε μεγάλη δημοσιότητα, καθώς αντίστοιχη επιχείρηση είχε προηγηθεί στις φυλακές της Σπάρτης (13 Φεβρουαρίου 1947).
Οι φυλακές σήμερα διατηρούνται σε πολύ κακή κατάσταση, γεγονός που δίχασε τα μέλη του κοινού οργάνου που αποφάσισαν τελικά κατά πλειοψηφία τον χαρακτηρισμό του κελύφους των δύο κύριων κτιρίων του συγκροτήματος (κτίρια κράτησης και διοίκησης), καθώς έκριναν ότι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από αρχιτεκτονική άποψη και κυρίως γιατί είναι συνδεδεμένα με την ιστορική μνήμη της περιοχής. – See more at: http:/ www.lakonikos.gr/epikairothta/item/116972-synedriase-to-kas-mnimeio-oi-fylakes-gytheiou#sthash.4Gg9KY3e.dpuf