Φρένο σε παραχώρηση ακτών από το ΣτΕ
06/06/2015
Με ακύρωση απειλούνται οι υπουργικές αποφάσεις που την τελευταία 12ετία παραχωρούσαν ανεξέλεγκτα και μαζικά στους ΟΤΑ και σε ιδιώτες αιγιαλούς και παραλίες, χωρίς να τηρούνται αυστηρά κριτήρια και χωρίς να διασφαλίζεται η προστασία των ακτών και των ευαίσθητων οικοσυστημάτων τους από την υπερεκμετάλλευση.
Σε δίκη ενώπιον της μείζονος σύνθεσης του Ε' τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, με δύο παραπεμπτικές αποφάσεις - εισηγήσεις του ΣτΕ, προτάθηκε στην ουσία να μπει «φρένο» στην ανεξέλεγκτη παραχώρηση των ακτών, προκειμένου να μη θίγεται το περιβάλλον και να διασφαλίζεται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας τους.
Κατά την ομόφωνη θέση των 5μελών δικαστικών συνθέσεων, δεν είναι νόμιμες όλες οι υπουργικές αποφάσεις για τη συλλήβδην παραχώρηση αιγιαλών και παραλιών, κυρίως όσες ίσχυσαν την τελευταία 5ετία μέχρι τις αρχές του 2015.
Η τελική απόφαση της μείζονος σύνθεσης ΣτΕ (πρόεδρος Α. Θεοφιλοπούλου, εισηγητής Α. Σακελλαροπούλου), που αναμένεται σύντομα, θα ερμηνεύσει αυθεντικά τη νομοθεσία για τον αιγιαλό (ν. 2971/01), σε συνδυασμό με τη συνταγματική επιταγή για προστασία του περιβάλλοντος, και θα αποτελέσει «μπούσουλα» για να κριθεί η νομιμότητα της νέας υπουργικής απόφασης των υπουργείων Οικονομικών και Εσωτερικών, που προσπαθεί να διορθώσει τα κακώς κείμενα.
Έτσι, εάν υιοθετηθούν οι παραπεμπτικές κρίσεις, θα απειληθεί με ακύρωση και η τελευταία υπουργική απόφαση, που αναμένεται να προσβληθεί τις επόμενες ημέρες στα δικαστήρια, αφού παρά τη βελτίωση σε σύγκριση με τα ισχύοντα έως τις αρχές του 2015, εξακολουθούν να υπάρχουν νομικά και ουσιαστικά προβλήματα, που σχετίζονται και με την κρατική εποπτεία στην προστασία του περιβάλλοντος και των ακτών.
Οι παραπεμπτικές αποφάσεις-εισηγήσεις υψώνουν ασπίδα προστασίας για τις ακτές, προκαλώντας ρήγμα στο σύστημα της μαζικής παραχώρησης και εκμετάλλευσης παραλιών και αιγιαλών της χώρας, μέσω του οποίου έχουν σημαντικά έσοδα Δήμοι και ιδιώτες, ενώ παράλληλα πολλοί «θησαυρίζουν» μέσα από την υπερεκμετάλλευση της χρήσης των ακτών, την επέκταση των δραστηριοτήτων τους, ιδίως στις πιο τουριστικές περιοχές της χώρας, με ενοικίαση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, καθισμάτων (ξαπλώστρες), τραπεζιών, ομπρελών, εκμετάλλευση αναψυκτηρίου, αθλητικών δράσεων κ.λπ.
Οι ενστάσεις του ΣτΕ για το μέχρι πρόσφατα ισχύον καθεστώς προκάλεσαν αναστάτωση στους ΟΤΑ και σε τρίτους ιδιώτες, καθώς δικαστικά εμποδίζεται η συλλήβδην παραχώρηση των αιγιαλών και κρίνεται ως συνταγματικά ανεκτή μόνο η παραχώρηση που γίνεται μεμονωμένα και κατά περίπτωση, αφού οι κρατικές αρχές ελέγξουν κάθε υπόθεση εξατομικευμένα και λεπτομερώς, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε αιγιαλού, τον κίνδυνο για το περιβάλλον και την κοινοχρησία.
Το Δημόσιο
Οι εκπρόσωποι του Δημοσίου και των ΟΤΑ υποστήριξαν ότι είναι συνταγματική η παραχώρηση της χρήσης στους ΟΤΑ και ότι οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να κρίνουν καλύτερα την περαιτέρω παραχώρηση προς εκμετάλλευση σε ιδιώτες έναντι ανταλλάγματος.
Η νέα υπουργική απόφαση, ισχύοντας για 2ετία, διορθώνει ορισμένα προβλήματα μαζικών παραχωρήσεων, βάζει αυστηρότερους όρους για την παραχώρηση απλής χρήσης, περιορίζοντας την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών κ.λπ., μειώνοντας σε έκταση τις καντίνες, «μπλοκάροντας» πρόσθετες κατασκευές, αυξάνοντας τα έσοδα του Δημοσίου (30% έναντι 20% από το μισθωτικό αντάλλαγμα που εισπράττουν οι δήμοι), διευκολύνοντας την πρόσβαση του κοινού κ.λπ.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα που θέλουν νομοθετικές διορθώσεις, καθώς το ΣτΕ απαιτεί να συμμετέχει στη διαδικασία παραχώρησης ο υπουργός Περιβάλλοντος, εν όψει της σημασίας των παράκτιων χώρων και της συνταγματικής τους προστασίας, ώστε να υπάρχει αποτελεσματικότερη κρατική εποπτεία και να μην υποβαθμίζονται το περιβάλλον και η κοινοχρησία.
Στις παραπεμπτικές κρίσεις επισημαίνεται η συνταγματική υποχρέωση του κράτους να προστατεύει τα παράκτια οικοσυστήματα, επιτρέποντας μόνο ήπιες δραστηριότητες, συμβατές με τον προορισμό τους, εμποδίζοντας την υπερεκμετάλλευση και την υποβάθμιση των παραλιών.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ
Σε δίκη ενώπιον της μείζονος σύνθεσης του Ε' τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, με δύο παραπεμπτικές αποφάσεις - εισηγήσεις του ΣτΕ, προτάθηκε στην ουσία να μπει «φρένο» στην ανεξέλεγκτη παραχώρηση των ακτών, προκειμένου να μη θίγεται το περιβάλλον και να διασφαλίζεται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας τους.
Κατά την ομόφωνη θέση των 5μελών δικαστικών συνθέσεων, δεν είναι νόμιμες όλες οι υπουργικές αποφάσεις για τη συλλήβδην παραχώρηση αιγιαλών και παραλιών, κυρίως όσες ίσχυσαν την τελευταία 5ετία μέχρι τις αρχές του 2015.
Η τελική απόφαση της μείζονος σύνθεσης ΣτΕ (πρόεδρος Α. Θεοφιλοπούλου, εισηγητής Α. Σακελλαροπούλου), που αναμένεται σύντομα, θα ερμηνεύσει αυθεντικά τη νομοθεσία για τον αιγιαλό (ν. 2971/01), σε συνδυασμό με τη συνταγματική επιταγή για προστασία του περιβάλλοντος, και θα αποτελέσει «μπούσουλα» για να κριθεί η νομιμότητα της νέας υπουργικής απόφασης των υπουργείων Οικονομικών και Εσωτερικών, που προσπαθεί να διορθώσει τα κακώς κείμενα.
Έτσι, εάν υιοθετηθούν οι παραπεμπτικές κρίσεις, θα απειληθεί με ακύρωση και η τελευταία υπουργική απόφαση, που αναμένεται να προσβληθεί τις επόμενες ημέρες στα δικαστήρια, αφού παρά τη βελτίωση σε σύγκριση με τα ισχύοντα έως τις αρχές του 2015, εξακολουθούν να υπάρχουν νομικά και ουσιαστικά προβλήματα, που σχετίζονται και με την κρατική εποπτεία στην προστασία του περιβάλλοντος και των ακτών.
Οι παραπεμπτικές αποφάσεις-εισηγήσεις υψώνουν ασπίδα προστασίας για τις ακτές, προκαλώντας ρήγμα στο σύστημα της μαζικής παραχώρησης και εκμετάλλευσης παραλιών και αιγιαλών της χώρας, μέσω του οποίου έχουν σημαντικά έσοδα Δήμοι και ιδιώτες, ενώ παράλληλα πολλοί «θησαυρίζουν» μέσα από την υπερεκμετάλλευση της χρήσης των ακτών, την επέκταση των δραστηριοτήτων τους, ιδίως στις πιο τουριστικές περιοχές της χώρας, με ενοικίαση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, καθισμάτων (ξαπλώστρες), τραπεζιών, ομπρελών, εκμετάλλευση αναψυκτηρίου, αθλητικών δράσεων κ.λπ.
Οι ενστάσεις του ΣτΕ για το μέχρι πρόσφατα ισχύον καθεστώς προκάλεσαν αναστάτωση στους ΟΤΑ και σε τρίτους ιδιώτες, καθώς δικαστικά εμποδίζεται η συλλήβδην παραχώρηση των αιγιαλών και κρίνεται ως συνταγματικά ανεκτή μόνο η παραχώρηση που γίνεται μεμονωμένα και κατά περίπτωση, αφού οι κρατικές αρχές ελέγξουν κάθε υπόθεση εξατομικευμένα και λεπτομερώς, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε αιγιαλού, τον κίνδυνο για το περιβάλλον και την κοινοχρησία.
Το Δημόσιο
Οι εκπρόσωποι του Δημοσίου και των ΟΤΑ υποστήριξαν ότι είναι συνταγματική η παραχώρηση της χρήσης στους ΟΤΑ και ότι οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να κρίνουν καλύτερα την περαιτέρω παραχώρηση προς εκμετάλλευση σε ιδιώτες έναντι ανταλλάγματος.
Η νέα υπουργική απόφαση, ισχύοντας για 2ετία, διορθώνει ορισμένα προβλήματα μαζικών παραχωρήσεων, βάζει αυστηρότερους όρους για την παραχώρηση απλής χρήσης, περιορίζοντας την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών κ.λπ., μειώνοντας σε έκταση τις καντίνες, «μπλοκάροντας» πρόσθετες κατασκευές, αυξάνοντας τα έσοδα του Δημοσίου (30% έναντι 20% από το μισθωτικό αντάλλαγμα που εισπράττουν οι δήμοι), διευκολύνοντας την πρόσβαση του κοινού κ.λπ.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα που θέλουν νομοθετικές διορθώσεις, καθώς το ΣτΕ απαιτεί να συμμετέχει στη διαδικασία παραχώρησης ο υπουργός Περιβάλλοντος, εν όψει της σημασίας των παράκτιων χώρων και της συνταγματικής τους προστασίας, ώστε να υπάρχει αποτελεσματικότερη κρατική εποπτεία και να μην υποβαθμίζονται το περιβάλλον και η κοινοχρησία.
Στις παραπεμπτικές κρίσεις επισημαίνεται η συνταγματική υποχρέωση του κράτους να προστατεύει τα παράκτια οικοσυστήματα, επιτρέποντας μόνο ήπιες δραστηριότητες, συμβατές με τον προορισμό τους, εμποδίζοντας την υπερεκμετάλλευση και την υποβάθμιση των παραλιών.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου