Στον «αέρα» τα έργα του ΕΣΠΑ

Στον «αέρα» τινάζονται 800 έργα του ΕΣΠΑ

 

Του Κοσμά Ζακυνθινού
Στον αέρα κινδυνεύουν να τιναχθούν περί τα 800 έργα του ΕΣΠΑ, λόγω της νέας προεκλογικής περιόδου, όπως προειδοποιεί ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ), κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς όπως επισημαίνει το επερχόμενο διάστημα αναμένεται να αποτελέσει «νάρκη» στα θεμέλια του κοινού στόχου για την επάνοδο της χώρας σε αναπτυξιακή τροχιά.
Με επιστολή του προς τους πολιτικούς αρχηγούς καθώς και τους αρμόδιους (σ.σ. πριν από την παραίτηση της κυβέρνησης) υπουργούς, ο ΣΑΤΕ ζητά την απρόσκοπτη συνέχιση της χρηματοδότησης των έργων του ΕΣΠΑ 2007-2013, για την ολοκλήρωσή τους εντός του έτους, με οικουμενική συναίνεση και αποδοχή. Μάλιστα, όπως τονίζεται στην επιστολή, η προεκλογική περίοδος, το διάστημα έως τη συγκρότηση νέας κυβέρνησης και την ενημέρωση των μελών της, στη δεδομένη χρονική περίοδο και κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες (capital controls, ουσιαστική πολύμηνη στάση πληρωμών από πλευράς Δημοσίου κ.α.), και με πάμπολλα έργα διακοπέντα στην εκτέλεσή τους, συνιστά ένα τεράστιο και εν προκειμένω ορατό κίνδυνο, να χαθούν εξαιρετικά σημαντικά ποσά από τα κοινοτικά κονδύλια, ταυτόχρονα να λειτουργήσουν ως «νάρκη» στα θεμέλια του κοινού στόχου -όπως έχει δηλωθεί από όλες τις πολιτικές δυνάμεις – δηλαδή, της ταχείας επανόδου της χώρας σε αναπτυξιακή τροχιά.
Στην επιστολή, που υπογράφεται από τον πρόεδρο του Συνδέσμου, Ζαχαρία Αθουσάκη, και τον γενικό γραμματέα, Δημήτρη Κωνσταντινίδη, αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι «η τραπεζική αργία και οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων έχουν γιγαντώσει τα προβλήματα των εργοληπτικών επιχειρήσεων (εκκρεμότητα πληρωμής εκτελεσμένων εργασιών το τελευταίο τετράμηνο, άρνηση υπηρεσιών να διεκπεραιώσουν νέες πιστοποιήσεις, αδυναμία εκτέλεσης οιασδήποτε εργασίας λόγω της τραπεζικής αργίας αλλά και της ουσιαστικής παύσης πληρωμών του Δημοσίου, μη πληρωμή του ΦΠΑ σε ορισμένες σημαντικές κατηγορίες τεχνικών έργων, από τις 8/8/2014 και μετά κ.ο.κ.), με αποτέλεσμα να είναι αναγκαία η επανεκκίνηση πολλών διακοπέντων έργων που πρέπει να ολοκληρωθούν έως τέλος του έτους.

Εν μέσω αυτών των εξελίξεων -τονίζεται- προ μηνός ο ΣΑΤΕ ενημερώθηκε κατά τη συνάντησή του με τον υπουργό κ. Σταθάκη για τις συζητήσεις και συμφωνίες με την Ε.Ε., σχετικά με τη δρομολόγηση σειράς ενεργειών απελευθέρωσης ρευστότητας προς την Ελλάδα.
Σε αυτές τις συζητήσεις κομβικό σημείο αποτελούσε η εξασφάλιση μίας ομαλής ροής χρηματοδότησης των έργων μέχρι και τον Οκτώβριο, οπότε και με βάση τις συμφωνίες που είχαν συνομολογηθεί, ή που επρόκειτο να συνομολογηθούν, θα υπάρξει επαρκέστατη ρευστότητα για το ΕΣΠΑ 2007-2013, όπως για παράδειγμα η αναμενόμενη χρηματοδότηση των έργων μέσω βραχυπρόθεσμου δανεισμού 300 εκατ. ευρώ από την ΕΤΕΠ.
Διάλυση συμβάσεων
Η ομαλή ροή χρηματοδότησης κατά το μεσοδιάστημα θα εξασφαλιζόταν, έως ένα βαθμό, ώστε να γίνει επανέναρξη των διακοπέντων έργων και να αποφευχθεί η διακοπή άλλων και η εν συνεχεία διάλυση των συμβάσεων των έργων που υλοποιούνται στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013.
Οπως τονίζει ο ΣΑΤΕ, εάν δεν επιτευχθεί ο ανωτέρω σχεδιασμός ομαλοποίησης των πληρωμών και με δεδομένη την πρόσφατη ενημέρωση του ελληνικού Κοινοβουλίου περί της άρνησης χορήγησης παράτασης στην υλοποίηση του ΕΣΠΑ 2007-2013, που είχε υποβάλει η Ελλάδα στην Ε.Ε., θα συμβούν τα κάτωθι για τα έργα που θα διακοπούν και δεν θα υλοποιηθούν μέχρι τις 31.12.2015:
α) Εάν εντάσσονται στους στόχους του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020, μπορεί να αποτελέσουν μέρος των έργων του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020, μειώνοντας ωστόσο ισόποσα τις δυνητικές νέες επενδύσεις.
β) Εάν δεν εντάσσονται στους στόχους του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 θα πρέπει το ελληνικό δημόσιο: ι) είτε να συνεχίσει το ίδιο τη χρηματοδότησή τους, με αποκλειστικά εθνικούς πόρους, ιι) είτε να σταματήσουν εντελώς, οπότε και θα πρέπει το ελληνικό δημόσιο να επιστρέψει το σύνολο των χρηματοδοτήσεων που έχει λάβει για αυτά.
Με βάση αυτά, ο ΣΑΤΕ καλεί τα πολιτικά κόμματα και τους αρμόδιους υπουργούς, να συναποφασίσουν και να συνδράμουν από κοινού, ώστε «κατά την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου να μην αλλοιωθεί στο παραμικρό η ροή χρηματοδότησης των έργων του ΕΣΠΑ 2007-2013, χρηματοδότηση η οποία είναι πλέον 100% για όλη τη δαπάνη, το 40% της οποίας, να σημειωθεί, κερδίζουν τα ταμεία του ελληνικού δημοσίου (23% ΦΠΑ, συν ασφαλιστικές εισφορές συν προκαταβολή φόρων που αναλογούν στον κύκλο εργασιών αυτών). Ο ΣΑΤΕ εκτιμά πως «η οικουμενική αποδοχή της ανωτέρω πρότασης συνιστά κρίσιμη παράμετρο για τη συνέχιση ή μη των συγχρηματοδοτούμενων έργων, την απορρόφηση της ανεργίας μέσω αυτών, την αναπτυξιακή διάσταση της Ελλάδας, το καλύτερο τουριστικό προϊόν -μέσω των κατάλληλων υποδομών- την περιβαλλοντική προστασία και εν τέλει την ίδια την κοινωνία, ώστε αυτή να απολαμβάνει με ασφαλή τρόπο αυξημένη ευημερία και να μην αποτελέσει ο μήνας τον εκλογών και ο απαιτούμενος χρόνος συγκρότησης της νέας κυβέρνησης τροχοπέδη στην υλοποίηση των ανωτέρω».
Χάνονται οι προθεσμίες – Δεν προλαβαίνουν να ενταχθούν μέχρι 31 Δεκεμβρίου
Στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 μεταφέρονται 359 έργα
Συνολικά 359 έργα του παρόντος ΕΣΠΑ θα μεταφερθούν τελικά στο νέο ΕΣΠΑ, καθώς δεν προλαβαίνουν χρονικά να ολοκληρωθούν μέσα στο πλαίσιο του παρόντος χρηματοδοτικού προγράμματος, που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2015.
Πρόκειται για ένα μεγάλο πλήγμα για το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης της χώρας, καθώς τα 359 έργα του ΕΣΠΑ θα εκπαραθυρώσουν άλλα έργα που είχαν προγραμματιστεί να κατασκευαστούν με το νέο ΕΣΠΑ, μειώνοντας σημαντικά το ποσό για αμιγώς νέα έργα την επόμενη εξαετία. Το ποσό που αντιστοιχεί στα 359 έργα είναι 1,46 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 57 αφορούν το Ε.Π. Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη με 430,9 εκατ. ευρώ, οκτώ το Ε.Π. Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας με 372,8 εκατ. ευρώ.
Τα δύο Επιχειρησιακά Προγράμματα εκτελούνται από το υπουργείο Υποδομών (και κάποια από το παλιό ΥΠΕΚΑ) και συνολικά μιλάμε για 803 εκατ. ευρώ (περίπου 60% του συνολικού ποσού). Σε αυτά δεν υπολογίζονται έργα υποδομής που εκτελούνται από τα διάφορα ΠΕΠ, καθώς για παράδειγμα από το ΠΕΠ Μακεδονίας – Θράκης μεταφέρονται 83 έργα κόστους 168 εκατ. ευρώ και από το ΠΕΠ Δ. Ελλάδας – Πελοποννήσου – Ιονίων Νήσων 47 έργα 112,3 εκατ. ευρώ.
Εκτός από αυτά τα έργα, προγραμματισμένα από πέρυσι είναι να μεταφερθούν ακόμα 313 έργα κόστους 738 εκατ. ευρώ που είχε από νωρίς προβλεφθεί πως δεν πρόκειται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους, με τα σημαντικότερα από αυτά να είναι η επέκταση του Μετρό σε Καλαμαριά και Πειραιά, το σιδηροδρομικό έργο Τιθορέα – Δομοκός και Ροδοδάφνη – Ψαθόπυργος, το Άκτιο – Αμβρακία, το έργο του ΒΟΑΚ Γούρνες – Χερσόνησος κ.α. Συνολικά από το ΕΣΠΑ 2007-2013 θα μεταφερθούν (μετά και τη νέα προσθήκη έργων) 672 έργα με κόστος 1,541 δισ. ευρώ.
Έτσι, από τα 5,186 δισ. ευρώ προγραμματισμένα για έργα υποδομής και περιβάλλοντος, στο νέο ΕΣΠΑ θα πρέπει να αφαιρεθούν 803 εκατ. ευρώ που μεταφέρονται λόγω μη έγκαιρης ολοκλήρωσης. Από τα εναπομείναντα 4,383 δισ. ευρώ, αφαιρώντας και τα 738 εκατ. ευρώ από τα έργα ΕΣΠΑ που είχαν προγραμματιστεί να ενταχθούν στο νέο ΕΣΠΑ, απομένουν μόλις 3,645 δισ. ευρώ για νέα έργα, ποσό σημαντικά μικρότερο σε σχέση με το προηγούμενο ΕΣΠΑ.