Σύμφωνα με τον καθηγητή Σ. Ρομπόλη

Σύμφωνα με τον καθηγητή Σ. Ρομπόλη
Όχι στην «κινεζοποίηση» της Πελοποννήσου
H περιφερειακή παράταξη «Αγωνιστική Συνεργασία Πελοποννήσου», σε συνεργασία με τα Εργατικά Κέντρα Καλαμάτας και Τρίπολης, οργάνωσε χθες βράδυ συγκέντρωση στην Τρίπολη, με ομιλητή τον καθηγητή Οικονομικών και Κοινωνικής Πολιτικής, Σάββα Ρομπόλη, διευθυντή του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ, για το μέλλον των εργασιακών σχέσεων στην Πελοπόννησο και τις Ειδικές Οικονομικές Ζώνες. Για το θέμα αυτό μίλησε ο κ. Ρομπόλης και σε συνέντευξη Τύπου χθες το πρωί στο Εργατικό Κέντρο Καλαμάτας. Σύμφωνα με τον ίδιο, ιστορικά οι ΕΟΖ αποτελούν μετεξέλιξη των ζωνών ελεύθερης λειτουργίας και δράσης των πολυεθνικών, κυρίως, αμερικάνικων επιχειρήσεων στις περιοχές του Μεξικού που βρίσκονται κοντά στα σύνορα, τις περιβόητες maquilladoras.
Θεωρητικά ο στόχος των χωρών που συμφωνούν στη δημιουργία ΕΟΖ είναι η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός της οικονομίας τους διαμέσου των ξένων επενδύσεων, η εισαγωγή τεχνολογίας, καινοτομίας και η δημιουργία θέσεων απασχόλησης.
Για την επίτευξη των προαναφερόμενων στόχων, η χώρα υποδοχής ΕΟΖ παρέχει σημαντικές διευκολύνσεις στις επιχειρήσεις, όπως: πολύ χαμηλή ή μηδενική φορολόγηση, αφορολόγητες εξαγωγές προϊόντων, παραχώρηση δωρεάν δημόσιας γης για εγκατάσταση επιχειρήσεων, δημιουργία υποδομών, ευνοϊκό και ευέλικτο εργασιακό καθεστώς, ειδικό καθεστώς ασφαλιστικών εισφορών, ελεύθερο επαναπατρισμό κερδών, προνομιακό κανονιστικό καθεστώς λειτουργίας των επιχειρήσεων, ειδικό μισθολογικό καθεστώς, απαγόρευση δημιουργίας συνδικάτου στις επιχειρήσεις των ΕΟΖ κ.λπ.
Είναι ενδιαφέρον να τονιστεί ότι η πρακτική των ΕΟΖ σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο (π.χ. Πολωνία, Ρωσία, Σκόπια, Ντουμπάι, Αρμενία κ.λπ.) έχει αποδείξει ότι οι επιδιωκόμενοι στόχοι των χωρών δεν επιτυγχάνονται και τα αποτελέσματα των ΕΟΖ, σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία, δεν είναι ενθαρρυντικά.
Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας παρατηρεί για τη λειτουργία και δράση των ΕΟΖ διεθνώς την εφαρμογή ατομικών συμβάσεων εργασίας και την απαγόρευση του συνδικαλίζεσθαι. Επιπλέον, σύμφωνα με πολυάριθμες μελέτες και εκθέσεις διεθνών οργανισμών (ΔΟΕ), στις περισσότερες από τις χιλιάδες ΕΟΖ διεθνώς επικρατεί εργασιακός μεσαίωνας, δηλαδή παραβίαση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, υποχρεωτικές υπερωρίες, εργασιακή ανασφάλεια, υποβαθμισμένες συνθήκες εργασίας, χρήση πιεστικών πρακτικών προκειμένου να επιτευχθούν οι προθεσμίες και τα πλάνα της παραγωγής κ.λπ.
Χαρακτηριστικά της Περιφέρειας Πελοποννήσου
Όπως προκύπτει από την έρευνα του ΙΝΕ, σε συνεργασία με το ΕΜΠ (2011), η Περιφέρεια Πελοποννήσου είναι μία ημι–ορεινή Περιφέρεια με καλλιεργήσιμες εκτάσεις περιορισμένες.
Σύμφωνα με την περιφερειακή κατάταξη της Eurostat (Eurostat 2010), η Περιφέρεια Πελοποννήσου εξειδικεύεται στην αγροτική παραγωγή. Επιπλέον, η παραπέρα διασύνδεση με τον κλάδο του τουρισμού, επίσης «δυναμικός κλάδος», θα ενισχύσει τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της περιφέρειας. Θετικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι οι κλάδοι των μεταφορών, του εμπορίου, των κατασκευών και της χρηματοοικονομικής διαμεσολάβησης εμφανίζονται ως δυναμικοί και από την άποψη αυτή μπορούν να δημιουργηθούν ισχυρές προϋποθέσεις εξωτερικότητας της μεγέθυνσης της Περιφέρειας.
Αντίστοιχα, από τη συγκεκριμένη έρευνα αναδεικνύονται κλάδοι – κλειδιά και δυναμικοί κλάδοι για την απασχόληση και τους μισθούς της Περιφέρειας. Σε σχέση με τα επαγγέλματα, οι μεγαλύτεροι πολλαπλασιαστές εμφανίζονται, κυρίως, σε τεχνικά επαγγέλματα, υψηλής όμως εξειδίκευσης. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση της τελικής ζήτησης κατά μία μονάδα στην Περιφέρεια ευνοεί περισσότερο τα επαγγέλματα χειρωνακτικής εργασίας και υψηλής εξειδίκευσης. Αυτό δείχνει, εκτός των άλλων, τη σημασία των διασυνδέσεων του πρωτογενούς τομέα με την υπόλοιπη οικονομία της Περιφέρειας.
Η διερεύνηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου και η αναγκαιότητα μεταμόρφωσης και τεχνολογικής αναβάθμισης του παραγωγικού της συστήματος (clusters), όπως και η αναλυτική και επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση της έρευνας του ΙΝΕ σε συνεργασία με το ΕΜΠ, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες με τους στόχους και το περιεχόμενο της ίδρυσης και λειτουργίας τους, σύμφωνα με τη διεθνή και ευρωπαϊκή εμπειρία, θα συμβάλλουν στην παραγωγική και κοινωνική αποδόμηση της Περιφέρειας, με ό,τι αυτό αρνητικά συνεπάγεται για το βιοτικό επίπεδο και τις συνθήκες ζωής και εργασίας των κατοίκων της.
Του Αντώνη Πετρόγιαννη