Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2016

«Ένα πλοίο που έσωζε ζωές»

Επιβατηγό/Οχηματαγωγό ΠΑΡΟΣ: «Ένα πλοίο που έσωζε ζωές»
16/09/2016
Το ΠΑΡΟΣ το βράδυ της 13ης Σεπτεμβρίου στο λιμάνι της Καλαμάτας (Φωτογραφία: Βασίλειος Σπ. Μανιάτης)
«Σα βγεις στον πηγαιμό για…»  …την Καλαμάτα, ο δρόμος είναι ευθύς και γρήγορος φίλε ταξιδιώτη. Όμως εκεί, στην είσοδο της πόλης μια μαρμάρινη στήλη γράφει για σένα: «ΚΑΛΑΜΑΤΑ 13 ΣΕΠ.1986, λιμάνι – γιορτή – Σάββατο – 20.20, Σεισμός 6,2 ρίχτερ, Καλαμάτα ώρα μηδέν, ξαφνικά ο δρόμος έφυγε κάτω από τα πόδια μας….».

1] to mnimeio.jpg
Μαρμάρινη στήλη στην είσοδο της Καλαμάτας που θυμίζει στον επισκέπτη την τραγωδία της πόλης και των κατοίκων της στις 13 Σεπτεμβρίου 1986.

 Ποια η γιορτή; και τι έγινε στο λιμάνι εκείνο το σαββατόβραδο του Σεπτέμβρη πριν από ακριβώς 30 χρόνια;
Εκείνη την ημέρα, 13 του Σεπτέμβρη του 1986 ήταν, από νωρίς ο κόσμος άρχισε να μαζεύεται στο λιμάνι. Ήθελε να δει από κοντά το καινούργιο «επισκέπτη» και να βιώσει ότι σήμαινε η παρουσία του για την πόλη. Θα γινόταν τα εγκαίνια, για το άνοιγμα μιας καινούργια γραμμής. Θα ενώνονταν για πρώτη φορά ακτοπλοϊκώς, η Πελοπόννησος με την Κρήτη, η Καλαμάτα με το Καστέλι Κισσάμου. Οι τοπικές εφημερίδες έγραφαν από μέρες για το σπουδαίο γεγονός.
Δυο μέρες πριν, ένα μικρό αλλά όμορφο πλοίο, ένα ελληνικό σκαρί είχε δέσει στο λιμάνι της Καλαμάτας. Πλοίαρχός του ο cpt Γιάννης Τζεφερός. Το πορτοκαλί του χρώμα έλαμπε την ώρα που ο ήλιος κρυβόταν πίσω από τη κορυφογραμμή του Λυκόδημου. Ήταν το ΕΓ/ΟΓ  ΠΑΡΟΣ, ένα πλοίο που υπηρέτησε πιστά τις ελληνικές θάλασσες αλλά, θα περάσει στην ιστορία σαν: “το πλοίο που έσωζε ζωές”.

Ευτυχής συγκυρία σε άτυχη στιγμή.
Το απόγευμα εκείνο άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι είχαν κατέβει στο λιμάνι. Εκεί γινόταν η γιορτή. Εκεί οι τοπικοί άρχοντες της πόλης και του νομού, εκεί οι εκπρόσωποι τοπικών φορέων και της εκκλησίας. Όμως εκεί  -20 λεπτά μετά τις 8-  κι ένας «ανεπιθύμητος επισκέπτης», ο γιος του Τάρταρου και της Γης, ο αρχηγός των Γιγάντων της μυθολογίας, ο Εγκέλαδος. Τρομάρα, πανικός και αμέσως μετά το χάος. Κι ύστερα έμεινε η γκρεμισμένη πόλη και οι κάτοικοί της, να μετρούν πληγές και απώλειες. Όμως οι ίδιοι, το ένιωσαν αμέσως και το πιστεύουν ακόμη και σήμερα ότι είχαν τη τύχη με το μέρος τους γιατί, την ώρα του σεισμού δεν βρίσκονταν στα σπίτια τους αλλά στο λιμάνι, δίπλα σε εκείνο το πλοίο.
Το ΠΑΡΟΣ θα μείνει κοντά τους για περίπου έξι μήνες προκειμένου να παράσχει κάθε δυνατή βοήθεια στους σεισμοπαθείς. Δίπλα του, στο σπασμένο λιμάνι θα καταπλεύσουν πλοία του Πολεμικού Ναυτικού, τα ΑΡΗΣ και ΚΩΣ μαζί με τα ΛΟΓΧΗ ΣΦΑΝΔΟΝΗ, ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ, ΑΧΙΛΛΕΥΣ και ΟΥΡΑΝΟΣ. Στα πλοία επέβαιναν 15 ιατροί, 45 τεχνικοί του ναυτικού ενώ στη διάθεση των σεισμοπαθών είχαν τεθεί 5 σκηνές χειρουργείου, φάρμακα, 2.300 κουβέρτες, 500 σκηνές, και τρόφιμα. Αργότερα θα έρθει και το  ΜΑΡΙΑΝΝΑ VI. Στον αθηναϊκό τύπο της εποχής διαβάζουμε: «Ένα πλοίο – ξενοδοχείο, το ΜΑΡΙΑΝΝΑ VI, που μπορεί να στεγάσει μέχρι 1000 άστεγους πλέει ήδη προς το λιμάνι της Καλαμάτας. Είναι προσφορά του εφοπλιστή Γιάννη Λάτση. Το πλοίο απέπλευσε από την Τζέντα, όπου χρησιμοποιείτο για τη διαμονή των εργαζομένων στις επιχειρήσεις του. Είναι γεμάτο φάρμακα και τρόφιμα και διαθέτει χώρους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμη και για σχολικές αίθουσες».
Την Άνοιξη του ΄87 στη Καλαμάτα ακόμη, αναλαμβάνει στο ΠΑΡΟΣ ο Σπύρος Μαντζουράτος για να ξεκίνησε τα ταξίδια. Ο cpt Μαντζουράτος θυμάται από εκείνες τις μέρες: «Όταν ανέλαβα το ΠΑΡΟΣ μείναμε στη Καλαμάτα για ακόμη λίγο καιρό. Όπως ήταν φυσικό η πόλη δεν είχε προλάβει να κλείσει τις πληγές που είχε αφήσει πίσω του ο εγκέλαδος. Στο πλοίο είχε εγκαταστήσει το γραφείο του ο τότε νομάρχης Μεσσηνίας Βασίλης Πετροπουλάκης και είχαν τα αυτοσχέδια ιατρεία τους δυο αξιωματικοί-γιατροί του Λιμενικού Σώματος. που πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στους φιλοξενούμενους εκεί σεισμοπαθείς.  Όταν ξεκινήσαμε, κάναμε την γραμμή Καστέλι-Κύθηρα-Καλαμάτα  μία φορά την εβδομάδα και μετά από Πειραιά για Πάρο-Νάξο-Ίο-Σαντορίνη».
Όταν το ΠΑΡΟΣ θα φύγει οριστικά από την Καλαμάτα είχε αρχίσει η κτίσιμο της νέας πόλης. Μηνύματα συμπαράστασης αλλά και βοήθεια έρχονταν από κάθε γωνιά της Ελλάδος και από το εξωτερικό. Και αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι, στον μαραθώνιο Αγάπης που διοργανώθηκε για αυτούς που κτυπήθηκαν από τον εγκέλαδο, η συμμετοχή των ναυτιλιακών οργανισμών και των εταιρειών που σχετίζονται με την ναυτιλία, τους ναυτικούς και γενικά τους ανθρώπους της θάλασσας ήταν σημαντική. Η Εστία Ναυτικών προσέφερε τότε 15.000.000 δρχ. ο ΟΛΠ 5.000.000 δρχ. κι ο ΟΛΘ επίσης 5.000.000 δρχ. Το στρατιωτικό προσωπικό του Υπουργείου Ναυτιλίας 2.000.000 δρχ. και το ΝΑΤ μία μηνιαία σύνταξη στους σεισμοπαθείς ασφαλισμένους του. Η Ένωση Φορτηγών Μεσογειακών Πλοίων προσέφερε 1.000.000 δρχ, η Πανελλήνια Ένωση Πλοιοκτητών Ακτοπλοϊκών 1.000.000 δρχ. καθώς και η ΠΝΟ που προσέφερε 5.000.000 δρχ κ.ά.

4] ws fivos.jpg
(Το  ΕΓ/ΟΓ  ΦΟΙΒΟΣ (κατόπιν ΠΑΡΟΣ) υπό κατασκευή το 1972 στο Πέραμα. (Φωτ. Βαλάκης) )

Ειδική αποστολή σε εμπόλεμη ζώνη.
Όμως η βοήθεια που πρόσφερε το ΠΑΡΟΣ στη τραυματισμένη Καλαμάτα και στους κατοίκους της δεν ήταν η μόνη. Σεπτέμβριος ήταν και πάλι -αλλά τέσσερα χρόνια πριν- όταν το έστειλαν σε εμπόλεμη ζώνη για μια ειδική αποστολή. Το 1982, με πλοίαρχο τον Δημήτρη Μηνδρινό μετέφερε Παλαιστίνιους πρόσφυγες από το Λίβανο στην Υεμένη.
Από εκείνο το ταξίδι θυμάται ο cpt Μηνδρινός: «Μετέφερα 850 παλαιστινίους από τη Βυρηττό στην Χοντέιντα ( Al Hudaydah) λιμάνι της Υεμένης στην Ερυθρά θάλασσα μαζί με ένα ακόμη ελληνικό πλοίο  [σ.σ. ήταν το Ατλαντίς του Καβουνίδη]. Μεταφέραμε τους πρόσφυγες γυναικόπαιδα αλλά και στρατιώτες, σε ένα ταξίδι 6 ημερών μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Είχαμε δε συνοδεία επάνω στο πλοίο μας και τρεις  αξιωματικούς του Ελληνικού Στρατού. Μετά την έξοδό μας από την διώρυγα του Σουέζ και μπαίνοντας στην Ερυθρά Θάλασσα μας συνόδευαν δυο αμερικανικά πολεμικά πλοία μέχρι που μπήκαμε στα χωρικά ύδατα της Υεμένης…. Ήταν μια επιχείρηση με υψηλό βαθμό επικινδυνότητας. Να σκεφτείτε ότι και μέσα στο λιμάνι της Βηρυτού κάποια στιγμή ακούστηκε ένας δυνατός κρότος και διαπιστώσαμε ότι ακριβώς από πάνω μας είχε κτυπηθεί με ρουκέτα ένα πολεμικό αεροπλάνο. Στο λιμάνι υπήρχε βέβαια φρουρά αλλά με τη βοήθεια και του Αι Νικόλα γυρίσαμε σώοι κι αβλαβείς…..».
Για αυτό το ταξίδι με το πλοίο ΠΑΡΟΣ, το οποίο για ακόμη φορά είχε σώσει ζωές, ο cpt Δημήτρης Μηνδρινός βραβεύτηκε στις 10/1/86 από την Πανελλήνια Ένωση Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού.

 22] to paros stin Kalamata.jpg
Το ΕΓ/ΟΓ ΠΑΡΟΣ στη Καλαμάτα (1986).

Το πλοίο και η ιστορία του.
Το ΠΑΡΟΣ ναυπηγήθηκε στο Πέραμα το 1972. Το μήκος του ήταν 90,3 μ. και το πλάτος 14,61 μ. Πρωτοβαφτίστηκε ΦΟΙΒΟΣ και ξεκίνησε με πλοίαρχο τον Δημήτρη Δημόπουλο, για ένα μικρό διάστημα στη γραμμή Πειραιά-Σύρο-Πάρο-Νάξο-Ίο-Σαντορίνη και στη συνέχεια από Πάτρα για Brindisi.
Το 1977 το αγόρασε ο ποντοπόρος πλοίαρχος του Ε.Ν. Γιώργος Κουτσοβίλης  και το μετονόμασε σε: ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΟΥ για ταξίδια πάλι στο Ιόνιο από Πάτρα μέχρι το Brindisi εναλλάξ με το ΟΙΝΟΥΣΣΑΙ συμμετέχοντας στη κοινοπραξία: Cross Ferry Line. Στα μέσα της δεκαετίας του ΄80 και στα πλαίσια μιας αναδιάρθρωσης της ελληνικής ακτοπλοΐας σε σωστότερες βάσεις το ΠΑΡΟΣ μεταβιβάστηκε στην Α.Ν.Ε. Νάξου. Με το πορτοκαλί χρώμα ταξίδεψε δίπλα στο ΝΑΞΟΣ για χρόνια, χωρίς ποτέ όμως να αποκτήσει τη δική του λάμψη. Στις αρχές του ΄91 όμως πουλήθηκαν και τα δύο στην Arkadia Lines του Κώστας Μουλόπουλου και ντύθηκαν στα λευκά. Το ΠΑΡΟΣ μετονομάστηκε σε: ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΞΠΡΕΣ και ταξίδεψε στη γραμμή από Πειραιά για Σύρο-Πάρο-Νάξο-Ίο-Σαντορίνη-Ηράκλειο. Το 1992 αγοράστηκε από τον Γ.Δ. Βεντούρη, αλλάζει όνομα σε: ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΑΞΩΝ και δρομολογήθηκε στα Επτάνησα με το σινιάλο της Ventouris N.W. Ionian Lines, από Αμφιλοχία για Παξούς και Κέρκυρα και συνδέοντας την Ελλάδα με την Ιταλία μέσω Πρέβεζας και Ηγουμενίτσας. Εντούτοις ελάχιστα δρομολόγια έγιναν κι αυτά σε ακανόνιστες ώρες και με πολλές ταλαιπωρίες.
Θα περάσει για λίγο στην επιδοτούμενη γραμμή της Αλεξανδρούπολης, θα δεχθεί δολιοφθορά τον Νοέμβρη του ΄96 κι ενώ ήταν δεμένο στα Αμπελάκια της Σαλαμίνας, θα ξαναγυρίσει για λίγο στο Ιόνιο πάντα με το όνομα: Παναγία Παξών, αλλά το καλοκαίρι του ΄98 βρίσκεται δεμένο στην Αμφιλοχία με επίσχεση εργασίας από το πλήρωμα. Από την Ελευσίνα, στις 27 Ιουλίου 2002, έφυγε ρυμουλκούμενο για την Aliaga (Τουρκία) και για τη φλόγα του διαλυτή.

Τριάντα χρόνια μετά….
Φέτος συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από τους φοβερούς και καταστροφικούς σεισμούς της Καλαμάτας. Η νέα πόλη είναι πλέον μια σύγχρονη, όμορφη και ανθρώπινη πόλη που έχει αφήσει πίσω οτιδήποτε την πλήγωσε στο παρελθόν. Όμως οι κάτοικοί της έχουν κρατήσει στη μνήμη τους εκείνο το όμορφο πορτοκαλί πλοίο, που για χάρη του είχαν κατέβει στο λιμάνι και δεν ήταν στα σπίτια τους να τους πλακώσει η μανία του εγκέλαδου. Ήταν το ΠΑΡΟΣ, ένα πλοίο που έσωζε ζωές.-


Του ΣΠΥΡΟΥ Μ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ*

Πηγές:

2002, 28 Νοεμβρίου. Μας έφυγε το Πάρος.... Εφοπλιστής. (τευχ. 116) σελ. 52-53.
1986, 16 Σεπτεμβρίου.  Η καταστροφή της Μεσσηνίας. Τα Νέα, σελ.13.
1986, 22 Σεπτεμβρίου.  Κουράγιο Καλαμάτα. Ελευθεροτυπία, σελ.18.
1986, 25 Σεπτεμβρίου.  Καθημερινός Μαραθώνιος Αγάπης. Ελευθεροτυπία, σελ.13.
Πάρος (ΙΜΟ 7206885) - Ferries εκτός δράσης. Ανακτήθηκε Ιούλιος 7, 2015, από http://www.shipfriends.gr/forum/topic/πάρος.


*Ο Σπύρος Μ. Θεοδωράκης είναι πρώην τραπεζικός. Αρθρογραφεί στο ναυτιλιακό περιοδικό Εφοπλιστής, την εφημερίδα Ρεθεμνιώτικα Νέα και είναι ραδιοφωνικός παραγωγός στο σταθμό Κρήτη fm 87,5  (Αθήνα).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου