για την αποκατάσταση και προβολή των κάστρων του Δήμου Πύλου – Νέστορος

  Κυριακή, 18 Απριλίου 2021 20:03

Δεν πρέπει να χαθεί άλλος χρόνος για την αποκατάσταση και προβολή των κάστρων του Δήμου Πύλου – Νέστορος

 Γράφτηκε από την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Online

 

Γράφει ο Δημήτρης Βρεττάκος, επικεφαλής Δημοτικής Παράταξης «Νεστόριος Σοφία», Οικονομολόγος – Δημοσιολόγος, Απόφοιτος Πανεπιστημίου Χάρβαρντ

Ο Δήμος Πύλου Νέστορος έχει τέσσερα Μεσαιωνικά, Οχυρωματικά Κάστρα το Παλιόκαστρο (Βοιδοκοιλιά – Πύλος), το Νεόκαστρο (Πύλος), και τα Κάστρα της Μεθώνης και Κορώνης. Τα κάστρα αυτά κατασκευάστηκαν από το 1.200 μχ και ύστερα και αποτελούν σημαντικότατη Πολιτιστική Κληρονομιά διεθνούς εμπορίου, ανάπτυξης και συνεργασίας των λαών της Μεσογείου. Επίσης αποτελούν σημαντικούς σταθμούς στις εκστρατείες των Σταυροφοριών προς τους Αγίους Τόπους. Τους τελευταίους μήνες, ύστερα από εγκατάλειψη δεκαετιών, υπάρχει βούληση από το Υπουργείο Πολιτισμού να αναταχθεί η κρίση των καταρρεύσεων και της φθοράς των κάστρων. Όμως πρέπει και ο Δήμος Πύλου Νέστορος να έχει Στρατηγική για την προστασία και ανάδειξή τους.

Με μεγάλη έκπληξη και απογοήτευση διαβάσαμε το σχέδιο της Προγραμματικής Σύμβασης που έκανε ο Δήμος Πύλου Νέστορος, η Περιφέρεια Πελοποννήσου και το Υπουργείο Πολιτισμού για την Μελέτη Αποκατάστασης του Κάστρου της Μεθώνης. Η Σύμβαση αυτή επιμερίζεται σε Υποέργα Μελετών και είναι αόριστη, χρονοβόρα και επικίνδυνη για την ασφάλεια του Μνημείου του Κάστρου της Μεθώνης. Προβλέπει χρόνο εκπόνησης της Σύμβασης 30 μήνες (+10 ακόμα εάν απαιτηθούν), και μέχρι να βρεθούν και να αρχίσουν να εργάζονται οι Μελετητές θα περάσουν άλλοι έξι μήνες άρα 3 χρόνια θα μελετάτε και το Κάστρο θα ΚΑΤΑΡΡΕΕΙ!!!!

Αποστείλαμε επιστολή στον Δήμαρχο κ. Καρβέλα, την πρώτη επιστολή για την αναστήλωση και των τεσσάρων κάστρων του Δήμου μας τον Νοέμβριο του 2019, και για το φωτισμό τους σε άλλες επιστολές και τοποθετήσεις μας στο Δημοτικό Συμβούλιο. Έχουμε χάσει 2 χρόνια σε κουβέντες και η πρότασή του Δημάρχου τώρα, με την προτεινόμενη Προγραμματική Σύμβαση, είναι να χάσουμε άλλα 3 χρόνια σε Μελέτες. Όλα αυτά ενώ το Κάστρο της Μεθώνης Καταρρέει, το Παλιόκαστρο, Κάστρο του Παλαιού Ναβαρίνου επίσης, ενώ το Κάστρο της Κορώνης παρότι έχει 6,5 εκατομμύρια διαθέσιμα για αποκατάσταση από το Σεπτέμβριο του 2019 δεν έχει απορροφήσει σχεδόν τίποτα.

Τον Σεπτέμβριο του 2019, είχαμε ζητήσει από τον Δήμαρχο, να σπάσει τα χρήματα για την Κορώνη και στα τέσσερα Κάστρα του Δήμου για να μην χάνουμε κρίσιμο χρόνο. Μετά την κατάρρευση μέρους των τειχών του Κάστρου της Μεθώνης στα τέλη του 2020, έφθασα προσωπικά να επισκεφθώ τον Πρωθυπουργό, κ. Μητσοτάκη και να του ζητήσω την άμεση παρέμβασή του. Ο ίδιος κινητοποιήθηκε άμεσα και τον ευχαριστώ για αυτό, και έτσι ήρθε μετά από λίγες ημέρες ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΠΟ στο Δήμο μας.

Όμως κατά την επίσκεψή του Γενικού Γραμματέα του ΥΠΠΟ, αντί να προτείνει ο Δήμος Στρατηγική και για τέσσερα Κάστρα, εστίασε μόνο στην Μεθώνη και Κορώνη και χωρίς να προτείνει την απόλυτα κρίσιμη φάση της Υποστύλωσης, ούτε στην Μεθώνη ούτε στο Παλαιόκαστρο. Η παρούσα προτεινόμενη Προγραμματική Σύμβαση αφορά μόνο την Μεθώνη και παρόλα αυτά είναι αόριστη και δεν έχει σωστά και προ πάντων μετρήσιμα, άμεσα αποτελέσματα.  Εάν δεν αλλάξει άμεσα η στρατηγική της προτεινόμενης Προγραμματικής Σύμβασης από Ερευνητική – Μελετητική, σε Σωστική, θα είναι ο Δήμαρχος απόλυτα υπεύθυνος για οποιαδήποτε περαιτέρω ζημιά επί ενός Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η συμμετοχή του Δήμου μόνο με 30.000 σε ένα σύνολο 475.000 ευρώ δείχνει το πόσο μικρή προτεραιότητα δίνει ο Δήμαρχος στην Μεθώνη και σε αυτό το Κάστρο που είναι το μεγαλύτερο σε έκταση από τα τέσσερα που έχει ο Δήμος Πύλου Νέστορος. Ο μόνος Δήμος στον κόσμο που έχει τέσσερα Οχυρωματικά Κάστρα – Πολιτείες του 1.200 και μετά.

Πάντα θετικά σκεπτομένοι, ως Δημοτική Παράταξη «ΝΕΣΤΟΡΙΟΣ ΣΟΦΙΑ», καταθέτουμε την δική μας εναλλακτική πρόταση και δεν επικεντρώνω στην κριτική. Κατά την γνώμη μου, και όντας Μελετητής Έργων και Δράσεων σε πολλούς τομείς για πάνω από 26 χρόνια,  η Προγραμματική Σύμβαση θα έπρεπε να προβλέπει τέσσερις φάσεις Μελέτης και Εκτέλεσης του Έργου Ολικής Αποκατάστασης και Προβολής του Μνημείου - Κάστρο της Μεθώνης.  Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και για τα άλλα τρία Κάστρα μας.

Πρώτη Φάση: Άμεση Υποστύλωση όλων των επικίνδυνων σημείων με σκαλωσιές από ανοξείδωτο μέταλλο ή ξυλεία για την αποφυγή περαιτέρω καταρρεύσεων. Χρόνος Μελέτης Είκοσι ημέρες και φωτογραφική – ψηφιακή αποτύπωση με λέιζερ, αποτύπωση 3D εικονική πραγματικότητα. Χρόνος Εκτέλεσης Έργου Υποστύλωσης 90 ημέρες. Η αγορά των σκαλωσιών και της ξυλείας πρέπει να γίνει με Επείγουσα Προμήθεια της Περιφέρειας ή του Δήμου και να αρχίσει η υποστύλωση εντός του Μαίου. Η πρόβλεψη του ΥΠΠΟ για 25.000 ευρώ για τόσα σημεία που απαιτούν υποστύλωση είναι σταγόνα στην θάλασσα.

Δεύτερη Φάση: Γέμισμα των Κενών – Καταρρεύσεων, με υλικά από πέτρα που ήδη υπάρχει στο χώρο και κονίαμα, όλων των σημείων που υπάρχουν καταρρεύσεις και εκφυλισμός της στατικής, δομικής αυτοτέλειας των τειχών. Η Μελέτη Εσωτερικής Αναδόμησης των τειχών, θα γίνεται καθώς υλοποιείται η φάση Α’ δηλαδή 90 ημέρες. Ενώ η εκτέλεση του έργου της Β’ Φάσης, βάσει της μελέτης, θα έχει χρόνο εκτέλεσης εργασιών 12 μήνες.  Σκοπός του έργου θα είναι η εξασφάλιση της μόνιμης στατικής επάρκειας και υποστύλωσης των τειχών. Το γέμισμα Εσωτερικής Αναδόμησης των Τειχών αυτό θα έπρεπε να γίνει μέχρι ένα σημείο ώστε να υπολείπονται οι τελευταίοι 50-80 πόντοι της εξωτερικής τοιχοποίας οι οποίοι και αποτελούν την επιδερμίδα και τελική εικόνα του Κάστρου.  Θα πρέπει να προσληφθούν εργάτες από την περιοχή και με την καθοδήγηση έμπειρων στελεχών του ΥΠΠΟ να προλάβουμε το χειμώνα πριν επιδεινωθεί η κατάσταση στα πιο δύσκολα σημεία.

Τρίτη Φάση: Τελική Αναστήλωση εξωτερικών Επιφανειών Κάστρου.  Η Μέλετη αυτή θα πρέπει να έχει διάρκεια 6-8 μήνες για να προμηθευτούν εγκαίρως τα υλικά που θα απαιτηθούν να βρίσκονται στο χώρο αναστήλωσης όπου τελειώνει η Φάση Β’ Εσωτερική Ανασύσταση Τειχών. Με αυτό το παράλληλο χρονοδιάγραμμα, οι Μελετητές με τα συνεργεία θα κερδίζουν χρόνο και γνώση για το τελικό αποτέλεσμα της εικόνας του Κάστρου. Οι εξωτερικές επιφάνειες είναι αυτές που θα εξασφαλίζουν και την μελλοντική  αντοχή του Κάστρου στην διάβρωση και θα πρέπει να γίνεται τέλεια αρμολόγηση. Χρόνος εκτέλεσης εργασιών 12 μήνες. Άρα Μελέτη, Υποστύλωση, Αναστήλωση Δομής και Σώματος, και Εξωτερικών Επιφανειών σε 24-27 Μήνες και όχι σε 6-7 χρόνια.

Τέταρτη Φάση: Μελέτη Προβολής του Κάστρου και Εσωτερικής Οργάνωσης.

Η Μελέτη αυτή θα πρέπει να οργανώνει τα θέματα που θα προβάλει το Κάστρο όπως Τείχη, Οχυρωματική Στρατηγική από Ξηρά και Θάλασσα, Υποδομές (Δεξαμενές, δρόμοι και μονοπάτια, Θρησκευτικοί Χώροι (Ορθοδοξία, Καθολική Πίστη, Ισλαμική Πίστη) καταστήματα, χώροι Στρατώνων, Χώροι Αναψυχής (Λουτρά), Θέατρο Καταστήματα και Εργαστήρια Τεχνών (Μεταλλουργείο, Μαραγκός, Πήλινα είδη, Παπούτσια με δέρμα, πανοπλίες με δέρμα και μέταλλο, Σέλες κλπ.) Χρόνος εκπόνησης 6 μήνες και υλοποίησης 6 μήνες εντός του χρονοδιαγράμματος των φάσεων Α-Γ ανωτέρω, παράλληλα.

Για την νυκτερινή προβολή του Κάστρου, θα πρέπει να εκπονηθεί Μελέτη προσωρινού και Μόνιμου Φωτισμού του Κάστρου. Ο προσωρινός φωτισμός θα αφορά στην άμεση προβολή του Κάστρου ειδικά φέτος λόγω της Επετείου των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821. Ο προσωρινός φωτισμός μπορεί να γίνει με ένα μικρό δίκτυο ή με γεννήτρια και μπορεί να υλοποιηθεί σε λίγες ημέρες για το Μπούρτζι και μέρος του Ανατολικού Τείχους.

Ο μόνιμος φωτισμός και η σηματοδότηση όλων των σημείων ενδιαφέροντος (Εξωτερικά και Εσωτερικά του Κάστρου), η ψηφιακή ξενάγηση και προβολή των θεμάτων ενδιαφέροντος μπορεί να μελετηθούν και ολοκληρωθούν καθ’ όσο χρόνο υλοποιούνται τα ανωτέρω (Φάσεις Α-Γ).

Καθ’ όσον εστιάζουμε άμεσα, στην Σωστική προτεραιότητα, θα πρέπει να σχεδιάζουμε την Ιστορική και Πολιτισμική Προβολή του Μνημείου μελλοντικά. Μπορούμε να επιδιώξουμε για παράδειγμα την αδελφοποίηση ή την συνεργασία σε προγράμματα με το Δήμο της Βενετίας, με το Δήμο Κωνσταντινούπολης και το Φανάρι αλλά και το Βατικανό αφού στην Μεθώνη υπήρχε σημαντική παρουσία Επισκόπων.

Απαιτείται η χάραξη Πολεοδομικού Σχεδίου εσωτερικά του Κάστρου όπως ήταν η παλιά ανάπτυξη των κτιρίων και να προβλεφθεί και Ιστορικό Μουσείο και Χώροι Μελέτης και Φιλοξενίας Μικρών Ομάδων Μελετητών.  Κρίσιμη είναι η κατασκευή Εκκλησίας και χώρων συνάθροισης για να γίνεται η Αναπαράσταση του «Γάμου του Κουτρούλη» για τους Τουρίστες σε εβδομαδιαία βάση τους θερινούς μήνες. Ακόμα, η διενέργεια Γάμων, Βαπτίσεων, Εκδηλώσεων και Δεξιώσεων θα δώσουν σημαντικά έσοδα στο Κάστρο για την μελλοντική συντήρηση και προβολή του. Το Κάστρο πρέπει να ζωντανέψει εσωτερικά.

Η Μεθώνη ήταν και πρέπει να είναι μια Διεθνής Πόλη που ήταν σταθμός για όλα τα λιμάνια της Μεσογείου. Η Οχυρωματική Πολεμική Ιστορία, η εμπορική, η θρησκευτική, η αγροτική, η μεταποιητική, η διαμετακομιστική Ιστορία αλλά ακόμα και η Πειρατική Ιστορία της πρέπει να προβληθούν. Θέλει Όραμα και Σχέδιο και οι δυνατότητες συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων με την Ιταλία, την Γαλλία, Ισπανία (Σταυροφορίες) και το Ισραήλ (Άγιοι Τόποι) είναι δυνατότητες που πρέπει να επιδιωχθούν από τον Δήμο, την Περιφέρεια και το Υπουργείο Πολιτισμού.

Με βάση τα ανωτέρω, προτείνουμε την άμεση συζήτηση του θέματος στο επόμενο Δημοτικό Συμβούλιο, αφού η Οικονομική Επιτροπή είναι αναρμόδια να συζητά τέτοια θέματα Στρατηγικής.

Προτείνουμε επίσης, να έχει ο Δήμος τρεις αντιπροσώπους στην Επιτροπή της Προγραμματικής Σύμβασης αντί για ένα, έναν από το Δημοτικό Συμβούλιο, έναν από το Τοπικό Συμβούλιο Μεθώνης και έναν από το Σύλλογο Φίλων Κάστρου της Μεθώνης (ΣΦΚΜ). Η κοινωνία της Μεθώνης πρέπει να εμπλακεί στην Ανάδειξη και Προβολή του Κάστρου μέσω των Πολιτιστικών Συλλόγων, των Σχολείων, των Επιστημόνων – Συγγραφέων και φυσικά του Δήμου.

Το Κάστρο της Μεθώνης θα πρέπει να έχει δρώμενα κάθε ημέρα και εργαστήρια κατασκευής αντικειμένων όπως γινόταν στο Μεσαίωνα, δηλαδή κατασκευή και πώληση σπαθιών, πετάλων αλόγων, επιγραφών, πήλινων δοχείων, μικρών επίπλων, καλαθιών, κ.λπ. και να δημιουργήσει τέχνες, δρώμενα (παντομίμες, θέατρα, μουσικές) και θέσεις εργασίας από την Τουριστική Προβολή του. Με αυτό τον τρόπο θα πολλαπλασιάσει τά εσόδα του και το οικονομικό – πολιτιστικό και κοινωνικό του αποτύπωμα. Να παίξει δηλαδή το ρόλο που Ιστορικά είχε ως Προστατευμένη Αγορά και Πόλη για την πρόοδο των κατοίκων και των διερχομένων προκυνητών και εμπόρων από και προς την Μέση Ανατολή τότε, σήμερα Τουριστών.

Κάθε καθυστέρηση Κοστίζει!!!! Πρέπει όλοι μαζί να καθορίσουμε την σωστή Στρατηγική και να μην γίνουν άλλα λάθη.